Dentists Regarding The Infectious Diseases (AIDS, Hepatitis B, Tuberculosis, Influenza, Mumps) Awareness And Behavior

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 2, 113 - 122, 27.12.2016

Aziz Aksoy Funda Bulut Arıkan

Öz

In the present study, 52 dentists were interviewed regarding their attitudes and behaviors on possible exposure of their patients to any infectious during medical examination and treatment. AIDS, hepatitis B, tuberculosis, influenza and mumps disease were chosen for the study since these diseases have the risk of direct or indirect contamination, especially in case of close contact, and via droplets. The study was carried out using a survey that included 18 questions. Statistical evaluation of the data obtained was made with IBM SPSS Statistics 20® package program by applying the chi-square tests and frequency. According to the statistical analysis of the results; 61.5 % of dentists stated that they asked the question "Do you have any infectious diseases?" to patients they examine, while 38.5% of them stated that they did not ask such a question. 34.6% of dentists have expressed that the hygiene in the working environment was not adequate. When they were asked whether they go to work in case they catch influenza, only 13.5% of them chose the answer "I definitely do not come". There was a statistically significant coorrelation between the working years of dentists and their attandance to work in case of flu infection ( p <0.05) difference between the case they coming to work. 53.8% of the dentists saw all transmitted diseases which are included in our study as a risk. Also significant correlation was found (p<0.05) between working years of dentists and seeing infectious disease as a risk. The results of the questionnaire study revealed that dentists consider infectious diseases as occupational risks and their awareness is high regarding these diseases

Anahtar Kelimeler

Dentist, Contagious Diseases, AIDS, HBV, Tuberculosis, Influenza, Mumps

Diş Hekimlerinin Bazı Bulaşıcı Hastalıklar (AIDS, Hepatit B, Tüberküloz, Grip, Kabakulak) Konusundaki Farkındalık ve Davranışları

Öz

Bu çalışmada, diş hekimlerinin enfekte hastaları muayene ve tedavi işlemleri sırasında, bazı bulaşıcı hastalıklara maruz kalmaları durumuna karşı; bilgi düzeyleri, tutum ve davranışlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma 52 tane diş hekiminin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Özellikle yakın temas durumlarında damlacık ve benzeri şekilde doğrudan ve dolaylı olarak bulaşma riskleri olan AIDS, Hepatit B, tüberküloz, grip ve kabakulak hastalıkları ele alınmıştır. Çalışmada, diş hekimlerinin hastalarla doğrudan ilgilendiği alanlarda hazırlamış olduğumuz 18 soruluk anket diş hekimlerine uygulanmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel olarak değerlendirilmesi IBM SPSS 20® programında, sıklık ve Pearson ki-kare testleriuygulanarak yapılmıştır. Elde ettiğimiz istatistiksel analiz sonuçlarına göre; diş hekimlerinin %61.5’inin muayene ettikleri hastaların bulaşıcı hastalığının olup, olmadığını sorguladıkları, %38.5’inin ise sorgulamadıkları belirtmiştir. Diş hekimlerinin %34.6’sı çalışma ortamlarının hijyen düzeyinin yeterli olmadığını dile getirmişlerdir. Kendilerinin gribal enfeksiyona yakalandıkları dönemde çalışmaya gelip gelmedikleri sorgulandığında, sadece %13.5’i “kesinlikle gelmiyorum” cevabını vermiştir. Diş hekimlerinin çalışma yılları ile gribal enfeksiyon geçirdikleri dönemlerde çalışmaya gelme durumları arasında anlamlı ilişki olduğu (p<0.05) görülmüştür. Diş hekimlerinin %53.8’i çalışmamıza dahil edilen bütün bulaşıcı hastalıkları risk olarak görmüşlerdir. Diş hekimlerinin çalışma yılı ile bulaşıcı hastalıkları risk olarak görme durumları arasındaki farkın önemli (p<0.05) olduğu bulunmuştur.

Yapılan anket çalışmasının sonuçları; diş hekimlerinin bulaşıcı hastalıkları mesleki açıdan risk olarak gördüklerini ve bulaşıcı hastalıklara karşı farkındalıklarının yüksek olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Diş Hekimi, Bulaşıcı Hastalık Riski, AIDS, HBV, Tüberküloz, Grip, Kabakulak

Kaynakça

• Aksakoğlu G. 1983. Bulaşıcı Hastalıklarla Savaş İlkeleri, Hacettepe Üniversitesi-Dünya Sağlık Örgütü Hizmet Araştırma ve Araştırıcı Yetiştirme Merkezi Yayını, Ankara, 3:16.
• Akın L., Güler Ç. 2006. Halk Sağlığı Temel Bilgiler 3. Cilt, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara, 866-875.
• Aksakoğlu G. 2008. Bulaşıcı Hastalıklarla Savaşım, Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlük Basımevi, İzmir, 226-230.
• WHO 1994. AIDS: Images of the Epidemic, World Health Organization, Geneva. http://www.who.int/iris/handle/10665/38334#sthash.ay8njrBy.dpuf. (Erişim Tarihi: 17.06.2016).
• Bilir N. 1998. AIDS Epidemiyolojisi, içinde Modern Tıp Seminerleri, Akalın E., Kansu E. (ed.), 1. Baskı, Güneş Yayınevi, Ankara, 1-7.
• T.C. Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Bulaşıcı Hastalıkların İhbarı ve Bildirim Sistemi 1. baskı, Ankara: Aba Matbaacılık Ltd. Şti. 2004. p 6-8.
• T.C. Sağlık Bakanlığı 2013. Türkiye’de Bildirilen AIDS Vaka ve Taşıyıcılarının Yıllara Göre Dağılımı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı, Zührevi Hastalıklar Birimi. http://www.hatam.hacettepe.edu.tr/veriler_Haziran_2013.pdf. (Erişim Tarihi: 20.06.2016).
• Aksoy A., Ozdarendeli A. 2006. Genotyping of hepatitis B virus by restriction enzyme analysis. Mikrobiyol Bul., 40(3):215-23.
• Sorell M.F., Belongia E.A., Costa J., Gareen I.F., Grem J.L., Inadomi J.M., Kern E.R., McHugh J.A., Petersen G.M., Rein M.F., Strader D.B., Trotter H.T. 2009. National Institutes of Health Consensus Development Conference Statement: Management of Hepatitis B, Annuals of Internal Medicine, 150 (2):104-110
• Lavanchy D. 2004. Hepatitis B Virus Epidemiology, Diseases Burden, Current and Emerging Prevention and Control Measures. Journal of Viral Hepatitis, 11: 97-107.
• Alter M.J. 2003. Epidemiology of Hepatitis B in Europe and Worldwide. Journal of Hepatology; 39 (1): 64-69.
• Akarca U.S. 2008. Chronic Hepatitis B. A Guideline to Diagnosis, Approach, Management, and Follow-up 2007, Turkish Journal of Gastroenterology, 19: 207-300.
• Özkara Ş., Aktaş Z., Özkan S., Ecevit H. 2003. Türkiye’de Tüberkülozun Kontrolü İçin Başvuru Kitabı. T.C. Sağlık Bakanlığı Verem Savaş Daire Başkanlığı Yayını, Ankara, 122s.
• Barış Y.İ. 2010. Dünyada Tüberkülozun Tarihi, Konuralp Tıp Dergisi, 3(2): 1-4.
• Öngen H.G. 2008. Akciğer Tüberkülozu Epidemiyolojisi, içinde Göğüs Hastalıkları Ders Kitabı, Umut S. (ed.), İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, İstanbul, 205-227.
• Umut S., Yıldırım N. 2001. Göğüs Hastalıkları Cilt 1, içinde Tüberküloz, Erk M. (ed.), İstanbul Üniversitesi, 486-545.
• Barış Y.İ. 1995. Solunum Hastalıkları Temel Yaklaşım, 2. Baskı. Türkiye Akciğer Hastalıkları Vakfı Yayınları, Ankara, 536s.
• Fraser R.S., Muller N.L., Colman N. C. 1999. Fraser and Pare’s Diagnosis of the Diseases of the Chest. Fourth Edition, Sounders Company, Philadelphia, 798-848.
• Bamill Z., Woodhead M. 2007.Yaşlılarda Evrensel İnfluenza Aşılaması: Mozaiğin Diğer Bir Parçası, European Respiratory Journal, 30: 407-408.
• Ulusoy E. 2010. Çocuk Kliniklerinde Yatan Hastalar ile Sağlık Çalışanlarının Grip Aşısı Olma Durumu ve Etkileyen Faktörler, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
• Carnicer-Pont D., White D., Pike C., Lyons M. 2005. Influenza an Outbreak in a Community Hospital in South East Wales, Eurosurveillance, 10 (7): Article 2.
• Thomas R.E., Jefferson T.O., Demicheli V., Rivetti, D. 2006. Influenza Vaccination for Health-Care Workers Who Work with Eldery People in Institutions: A Systematic Review, The Lancet Infectious Diseases, 6 (5): 273-279.
• Aytaç N., Yücel A.B., Yaman A. 2010. Adana’da Aşılanmamış 0-59 Aylık Çocuklarda Kabakulak Seroprevelansı. TAF Prev Med Bull., 9(1): 29-36
• Galazka A.M., Robertson S.E., Kraigher A. Mumps and mumps vaccine: a global review. Bull World Health Organ., 1999;77:3-14.
• Bulut Ö.E. 2005. Diş Hekimliği Pratiğini İlgilendiren İnfeksiyöz Hastalıklar. 4. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi, Ankara, 154-166
• Bulut E., Baş B., Soykan S. 2013. Serbest diş hekimliği muayenehanelerinde sterilizasyon, dezenfeksiyon ve enfeksiyon kontrolünün değerlendirilmesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 14(2): 21-25.
• Özkurt Z., Tomruk Özçakır C., Gürsoy H., Dölekoğlu S., Kazazoğlu E. 2011. Diş hekimliği pratiğinde çapraz enfeksiyon kontrolü: Hasta tutum ve duyarlılığının incelenmesi, Cumhuriyet Dent J., 14(2): 106-112.
• Kandemi S., Karataş S. 2001. Mesleğini sürdüren diş hekimlerinin mesleğe bağlı sağlık şikayetlerinin belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 4(1): 41-46.
• Gordon B.L, Burke F.J.T., Bagg J., Marlborough H.S., McHugh E.S. 2001. Systematic review of adherence to infection control guidelines in dentistry, Journal of Dentistry, 29: 509-516.
• Aydıntuğ Y.S., Şençimen M., Bayar G.R., Mutlu İ., Gülses A. 2010. The frequency of various systemic diseases in adult patients admitting to the department of oral and maxillofacial surgery outpatient clinic. Gulhane Med J. 52(1): 007-010.
• Yilmaz M.Z., Torun A.C., Şentürk F., Muğlalı M., Özkan N. 2015. Diş hekimliğinde enfeksiyona maruz kalma ve korunma yöntemlerinin mesleki deneyim ve kliniklere göre dağılımının değerlendirilmesi, Abant Medical Journal, 4(1): 33-40.