Distopik Devletin Biyopolitikası

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 13 - 31, 28.06.2018

Cengiz Ekiz

Öz

Değişen
siyasal ve toplumsal koşullar,  güvenlik
politikalarının daha da öne çıkmasına neden olmuştur. Bu da “kamu güvenliği”
kavramını otoriter yönetim modelinin temeli haline getirmiştir. Dolayısıyla
siyasal alanda demokratik meşrulaştırıcı zemin de değişmiştir. Güvenlik devleti
retoriğinin yükselişi, iç güvenlik unsurları üzerine inşa edilen bir kamu
politikası modelinin geliştirilmesine dayanmaktadır. Kontrol toplumunun kalıcı
olması için istisna halinin veya olağanüstü halin süreklileştirilmesi
stratejisi, bir kamu politikasına dönüşmüştür. Günümüzde tartışılan husus, kamu
güvenlik politikalarının, istisna halini normalleştirmesi ve
kalıcılaştırmasıdır.  Hatta bu
politikaları yaygınlaştırma aracı haline gelmesidir.

Distopyalar, hayal edilen veya arzulanan
toplum modellerinin eleştirisi niteliğindedir. Ayrıca mevcut toplumsal, siyasal
sistemin dolaylı ve metaforik yollarla büyü bozumlarıdır. Distopya
literatüründe yönetim tarzı ve toplumsal düzen temsili karakterler yoluyla
anlatılmaktadır. Bu literatürde mekânsal kurgu, emek süreci ve ideoloji inşası
gibi faktörler ayrıntılı olarak betimlenmektedir. Modern yönetim pratikleri
hukuk söylemi içinde aynı zamanda disipline edici bir niteliğe sahiptir.
Nüfusun, hayatın (bios) tüm sorunları, kolektif niteliği gereği iktidarın
müdahale alanına çekilmektedir; bu anlamda da biyopolitik niteliktedir. Bu
yüzden kamu güvenlik politikaları, modern yönetimin ayrılmaz unsurları olarak
öne çıkmaktadır. Öyle ki, güvenlik devleti istisna halini meşrulaştırma ve
yaygınlaştırmaktadır. Yönetim kendi mekanizmalarını geliştirdikçe,  distopik kurguların bir mecazına
dönüşmektedir. Kullanılan dilde, çalışma düzeninde, yaşamın her alanında kâbus
sıradanlaşır, olağanlaşır ve kabul edilir. 
Bu çalışmada, söz edilen süreç, güvenlik devleti modelinde nüfusun ve
gündelik yaşamın yeniden üretim mekanizmaları, birbirinden farklı kurgulara
sahip üç modern ütopya/distopya çerçevesinde incelenmektedir. Bu bağlamda Bindokuzyüzseksendört (1984) (George Orwell),
Cesur Yeni Dünya (Aldous Huxley), Fahrenheit 451 (Ray Bradbury) çerçevesinde
tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Distopya, Biyo-Politika/İktidar, Güvenlik Devleti, Kamu/İç Güvenlik Politikası

Kaynakça

• Agamben, Giorgio (2001), Kutsal İnsan, İsmail Türkmen (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Agamben, Giorgio (2006), İstisna Hali, Kemal Atakay (Çev.), İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• Akdoğan, Argun (2012), “Aydınlanmadan Neoliberalizme Kamu Politikasının Sarsıl(a)mayan Egemenliği”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 45, Sayı:4, s.1-24.
• Akkanat, Salih (2014), “Güvenlik Siyasetini Aşmak: İstisna ve Hukuk İlişkisi Üzerine Bir Tartışma”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 69, Sayı: 2, s.279-307.
• Baştürk, Efe (2013), “Bir Kavram İki Düşünce: Foucault’dan Agamben’e Biyopolitikanın Dönüşümü”, Alternatif Politika, Cilt: 5, Sayı:3, s.242-265.
• Bloch, Ernst (2007), Umut İlkesi, cilt-1, Tanıl Bora (Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bradbury, Ray (2012), Fahrenheit 451, Zerrin Kayalıoğlu & Korkut Kayalıoğlu (Çev.), İstanbul: İthaki Yayınları.
• Çalkıvik, Aslı (2011), “Ölümüne Yaşatmak: Güvenlik Sorunu Olarak ‘Yaşam’”, Toplum ve Bilim, Sayı:122, s.19-36.
• Çankaya, Hürol (2013), Devlet ve Tabiat: Biyoteknoloji Çağında İnsan Hakları, İstanbul: Sosyal Araştırmalar Vakfı Yayınları.
• Foucault, Michel (1992), Hapishanenin Doğuşu, Mehmet Ali Kılıçbay (Çev.), Ankara: İmge Kitabevi.
• Foucault, Michel (1993), Cinselliğin Tarihi, Cilt-1, Hülya Tufan (Çev.), İstanbul: Afa Yayıncılık.
• Foucault, Michel (2000), Entelektüelin Siyasal İşlevi, Işık Ergüden& Osman Akınhay& Ferda Keskin (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, Michel (2013a), Toplumu Savunmak Gerekir, Şehsuvar Aktaş (Çev.), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Foucault, Michel (2013b), Güvenlik, Toprak, Nüfus, Ferhat Taylan (Çev.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Hardt, Michael, Negri, Antonio (2001), İmparatorluk, Abdullah Yılmaz (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hardt, Michael, Negri, Antonio (2004), Çokluk: İmparatorluk Çağında Savaş ve Demokrasi, Barış Yıldırım (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hardt, Michael, Negri, Antonio (2011), Ortak Zenginlik, Efla Yıldırım (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Haspolat, Evren (2012), Neoliberalizm ve Baskı Aygıtının Dönüşümü, Ankara: Nota Bene Yayınları.
• Hill, Michael (2005), The Public Policy Process. London: Longman-Pearson.
• Huxley, Aldous (1999), Cesur Yeni Dünya, Ümit Tosun (Çev.), İstanbul: İthaki Yayınları.
• Jameson, Frederic (2009), Ütopya Denen Arzu, Ferit Burak Aydar (Çev.), İstanbul: Metis Yayınları.
• Kartal, Onur (Ed.) (2016a), Biyopolitika: Platon’dan Arendt’e Biyopolitikanın Felsefi Kökenleri, Cilt-1. Ankara: Nota Bene Yayıncılık.
• Kartal, Onur (Ed.) (2016b), Biyopolitika: Foucault’dan Günümüze Biyopolitikanın İzdüşümleri, Cilt-2, Nota Bene Yayınları, Ankara.
• Kumar, Krishan (2005), Ütopyacılık, Ali Somel (Çev.), Ankara: İmge Kitabevi.
• Kumar, Krishan (2006), Modern Zamanlarda Ütopya ve Karşı-Ütopya, Ali Galip (Çev.), İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Lemke, Thomas (2002), “Foucault, Governmentality, and Critique. Rethinking Marxism”, Cilt: 14, Sayı:3, s.49-64.
• Lemke, Thomas (2010), “From State Biology to the Government of Life: Historical Dimensions and Comtemporary Perspectives of ‘Biopolitics’” Journal of Classical Sociology, Cilt: 10, Sayı: 4, s.421-438.
• Lemke, Thomas (2013), Biyopolitika, Utku Özmakas (Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mbembe, Achille (2014), “Nekro-Siyaset”, Ayrıntı Dergi, http://ayrintidergi.com.tr/nekro-siyaset/, Abdurrahman Aydın (Çev.) (Erişim: Eylül 2017).
• Neocleous, Marc (2013), Sivil Toplumu Yönetmek: Devlet İktidarı Kuramına Doğru, Bahadır Ahıska (Çev.), Ankara: Nota Bene Yayınları.
• Neocleous, Marc (2014a), Güvenliğin Eleştirisi, Tonguç Ok (Çev.), Ankara: Nota Bene Yayınları.
• Neocleous, Marc (2014b), Devleti Tahayyül Etmek, Akın Sarı (Çev.), Ankara: Nota Bene Yayınları.
• Neocleous, Marc (2012), Güvenlik, Şiddet ve Savaş, Ersin Embel ve Gül Çorbacıoğlu (Çev.), Ankara: Dipnot Yayınları.
• Orwell, George (1985), Bindokuzyüzsensendört, Haldun Derin (Çev.), Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Orwell, George (2015), 1984, Celal Üster (Çev.), İstanbul: Can Yayınları.
• Özkazanç, Alev (2007), “Biyo-politik çağda Suç ve Cezalandırma: Denetim Toplumunda Neo-Liberal Yönetimsellik”, Toplum ve Bilim, Sayı: 108, s.15-51.
• Paker, Evren B. (2009), “Güvenlik Endüstrisi ve Güven(siz)liğin İnşası: Bir Toplumsal Paranoyayı Anlamak”, Toplum ve Bilim, Sayı: 115, s.204-225.
• Parsons, Wayne (1995), Public Policy: An Introduction to the Theory and Practice of Policy Analysis, Aldershot: Edward Elgar.
• Tandaçgüneş, Nilnur (2013), Ütopya: Antikçağ’dan Günümüze “Mutlıluk Vaadi”, Ayrıntı Yayınları: İstanbul.
• Yıldız, Mete, Sobacı, Zahid (Ed.) (2013), Kamu Politikası: Kuram ve Uygulama, Ankara: Adres Yayınları.
• Yılmaz, Zafer (2012), “Bir Sürekli Savaş Hali ve Anti-Siyaset Pratiği Olarak Güvenlik Politikalarının Eleştirisi” Neocleous, M., Güvenlik, Şiddet ve Savaş, Ersin Embel ve Gül Çorbacıoğlu (Çev.), Ankara: Dipnot Yayınları, s.7-14.