Küresel Piyasalarda Finansal Serbestleşmenin Popüler Bir Yansıma Ekseni Olarak Ulusal Varlık Fonları

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 773 - 795, 21.12.2018

Bahar Burtan Doğan Mehmet Kaya

Öz

Küreselleşmenin malî
sektöre en önemli yansıması, sermayenin piyasalar arasında dolaşımının
serbestleştirilmesi olmuştur. Küreselleşmeye ilave olarak teknolojik
ilerlemelerin de etkisiyle sermaye sınırları hızlıca aşmış ve dünyada çeşitli
ülkelere yayılan bir ağ oluşturulmuştur. Bu serbestleştirme bir yandan
sermayeye yeni kar olanakları sağlarken, diğer yandan da sermaye açığı bulunan
gelişmekte olan ülkelere sermaye akışı ile finansman olanakları sunmuştur.

 Küresel finansal serbestleştirmenin
yansımasının görüldüğü bir başka alan ise ulusal varlık fonlarıdır. Ülkemizdeki
varlığı görece yeni olmakla birlikte dünyadaki örnekleri çok eskilere dayanan
ulusal varlık fonları, günümüz itibarıyla uluslararası finansal piyasaları
temelinden sarsabilecek büyüklüklere ulaşmıştır. Önceleri stratejik sektörlere
yatırım yapan ulusal varlık fonları, süreç içerisinde portföylerine her türlü
yatırımı katmıştır.

Ulusal varlık fonlarının
ele alındığı bu çalışmada, varlık fonlarının günümüz şartları dâhilinde ifade
ettiği anlam, politika aracı haline dönüştürülme süreçleri, finansman
alanındaki yeri, rolü, amaçları, uluslararası ilkeleri ve türleri irdelenerek,
dünyadaki işleyişi belli başlı örnekleri mercek altına alınmıştır. Ayrıca
Türkiye’de uygulanacak varlık fonunun özellikleri ile işleyişi ana hatlarıyla açıklandıktan
sonra bu fonların finansal serbestleşmeyle ilişkisi analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ulusal Varlık Fonları, Finansal Serbestleşme

Kaynakça

• Aykın, H. (2014).Ulusal Refah Fonlarının Ekonomik Güvenlik Perspektifi ile Analizi. (1-26) 01.09.2018 tarihinde https://vergidosyasi.com/2017/02/07/ulusal-refah-fonlarinin-varlik-fonlari-ekonomik-guvenlik-perspektifi-ile-analizi/ adresinden alınmıştır.
• Bahgat, G. (2010). Sovereign Wealth Funds: An Assesments.Global Policy, Cilt:1, Sayı:2 Yıl: Mayıs 2010. 162-171.
• Bloomber View, The Rigth Dream for Saudi Arabia, 10.
• Bortolotti, B. (2015). The Sky Did Not Fall. Torino: Sovereign Investment Lab Bocconi University. Sovereign Wealth Fund Annual Report 2015.
• Dedeoğlu, E .(2016). Kamu Mali Yönetiminde Neler Oluyor:Varlık Fonu ve Tamamlayıcı Ödenek. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), Değerlendirme Notu. Eylül 2016.1-6.
• Eğilmez, M. (2016). Varlık Fonu. http://www.mahfiegilmez.com/2016/08/varlk-fonu.html. (Erişim Tarihi:11.02.2018)
• Eğilmez, M. (2017). Karışık İşler Bunlar. https://www.gazeteduvar.com.tr/forum/2017/10 /22/karisik-isler-bunlar. (Erişim Tarihi:11.02.2018)
• Eser, U. (2017). Finansallaşmanın Ekonomik Kapitalimi: Sermayenin Coğrafyası Üzerine Notlar. İktisat ve Toplum Dergisi. Sayı:75, Ocak 2017. 71-82
• Ghosh, J. (2005). Economic and Social Effects of Financial Liberalization. New York, March 14-15, 2005, 1-21
• IFSWF,(2010),23.06.2018,tarihinde,http://www.ifswf.org/sites/default/files/2010%20Kuwait%20Meeting%20-%20Kuwait%20 Declaration.pdf adresinden alınmıştır.
• IFSWF,(2008),23.06.2018 tarihinde http://www.ifswf.org/santiago-principles-landing/santiago-principles adresinden alınmıştır.
• International Working Group of Sovereign Wealth Funds, Sovereign Wealth Funds: Generally Accepted Principles and Practises: “Santiago Principles”, Ekim 2008
• Karagül, E. T. ve Koç, Y. M. (2016)Dünya’da ve Türkiye’de Varlık Fonu. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA). Sayı:169, Ekim 2016.
• Kayıran, M. (2016). Türkiye Varlık Fonunun Konusu Amaçları ve Yapısı Üzerine bir Değerlendirme. Eğitim Bilim ve Toplum Dergisi. Cilt:14 Sayı:56 Güz:2016. 55-90.
• Konukman,A. Ve Şimşek,O.(2017).Ulusal Varlık Fonları ve Türkiye Uygulaması,Çalışma ve Toplum
• Murphy, A. (2010). Saudi Arabia’s Restrained Sovereign Wealth, Saudi Arabia Report, FinanceAsia.com, August,18-20
• Nas, Ç. (2017). Varlık Fonları Uluslararası Kriterler. İktisadi Kalkınma Vakfı. Sayı:195. Şubat 2017
• Ngoc, D. B. (2012). The Impact of Sovereign Wealth Fund Investments on the Performance of Listed Companies. HAL archives-ouvertes.fr. 10.01.2012
• Özkul, İ. (2017). 11 Soruda Türkiye Varlık Fonu. https://www.haberler.com/11-soruda-tum-yonleriyle-turkiye-varlik-fonu-9248680-haberi. (Erişim Tarihi:11.02.2018)
• Sanlı, U. (2010). Körfezin Görünmeyen Elleri :Ulusal Varlık Fonları.Ortadoğu Analiz.Cilt:2 Sayı:23. 10.10.2010.18-24.
• Sarsıcı,E.,Değirmenci,B.ve Öztürk,C. Sermaye Piyasalarına Yeni Bir Kavram Olarak Giren Türkiye Varlık Fonu Yönetimi, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi,Sayı:3,51-58
• Sarısu, A. (2016). Dünyada Ulusal Varlık Fonu Yönetim Şekilleri. Yaklaşım Dergisi. Yıl: 24 Sayı: 287. Kasım 2016. 231-238
• SWF INSTİTUDE,(2007) 28.12.2017 tarihinde https://www.swfinstitute.org. Adresinden alınmıştır.
• Şen,G.(2016), Türkiye ve yeni başlayan Varlık Yönetim Fonu hikayesi, https://www.businessht.com.tr/piyasalar/haber/1273315-turkiye-ve-yeni-baslayan-varlik-yonetim-fonu-hikayesi
• Townsend,M.(20159. A Race for Economic Diversification, Country Report: Kuwait, Global Finance, 19-23.
• Truman, E. M. (2011). Are Asian Sovereign Wealth Funds Different? Asian Economic Policy Review. Issue: 6, 249-268
• Yalçıner, K. ve Sürekli, M. A. (2014). Ekonominin Çeşitlendirilmesinin bir Aracı Olarak Ulusal Refah Fonu Modelinin Türkiye Ekonomisi Açısından Uygulanabilirliği. 1-29
• Yeldan, E. (2017). Borca Dayalı Spekülatif Büyüme Cumhuriyet Gazetesi. http://www.cumhuriyet.com.tr/koseyazisi/846999/Borca_dayali_spekulatif_buyume.html. (Erişim Tarihi:11.02.2018)
• Yereli, A. B. ve Yaman, İ. (2017). Ulusal Varlık Fonlarını Anlamak: Fırsat mı Tehdit mi? Sosyoekonomi Dergisi. Cilt:25 sayı:34. 25.08.2017. 69-86