Motosiklet Kullanımının Kentsel Trafik Güvenliği Üzerine Etkisi : İzmir Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 611 - 640, 21.12.2018

İbrahim Güray Yontar Baran Barış Aras

Öz

Dünyada
teknolojinin gelişmesiyle beraber taşıt teknolojisi de gelişmekte ve bu durum
da beraberinde karayollarını kullanan motorlu taşıtların sayısında da artış
meydana getirmektedir. Gün geçtikçe artan taşıt trafiği zaman zaman kentlerde
trafik akışının yavaşlamasına ve hatta tıkanmasına sebep olmaktadır. Ülkeler bu
trafik sıkışıklığı sorununu zaman zaman yeni karayolları yaparak ya da mevcut
yol ağını genişleterek aşmaya çalışmaktadır. Ancak yapılan bu önlemler kısa
dönemde etkili olsa da uzun dönemde etkisiz kalmaktadır. Çünkü yeni yapılan bir
yol ya da genişletme çalışması araçlara olan talebi de aynı oranda hatta yeni
oluşturulan kapasiteye oranla daha fazla artırmaktadır. Çözüm olarak günümüzde
daha çok ulaşımın sürdürülebilir olmasına yönelik bakış açıları geliştirilmekte
ve bu noktada da sıkışık trafiğe alternatif olan ve daha az yer kaplayan ve
mevcut alanda da daha çok araç ve kullanıcıların barınabilmesini ve dolayısıyla
da faydalanabilmesini sağlayacak araçların öne çıktığını görmekteyiz. Bu araçların
başında da gerek teker sayısı gerek de kapladığı hacim açısından otomobillere
kıyasla daha küçük olan motosikletler ön plana çıkmaktadır. Ancak artan
motosiklet sayısıyla beraber güvenlik unsuru ki özellikle de kent içlerinde
trafik güvenliği ön plana çıkmaktadır. İzmir Türkiye’nin en kalabalık üçüncü
şehri olup trafikteki araç sayısı da aynı oranda fazladır. Bu noktada da
İzmir’de motosiklet sayısı dikkat çekici bir boyutta olup dışarıdan tehlikelere
daha çok maruz kalma riski taşıyan motosiklet kullanıcılarının trafik güvenliği
açısından değerlendirilmesi ve ulaşım planlarında dikkat edilmesi
gerekmektedir. İzmir kentinde motosiklet kullanımının trafik güvenliği
açısından ne gibi etkileri olduğunu ve karar alıcılara yol göstermek bakımından
bu çalışma yapılmıştır. İzmir ilindeki “Motosiklet Kulüpler Birliği”ne üye
motosikletlilere belirtilen kapsamda anket uygulaması yapılmış ve sonuçları
paylaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Motosiklet, Trafik Güvenliği, İzmir, Kent İçi Ulaşımı

Kaynakça

• 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu. (1983). Madde 4, Madde 13/1.
• Cook LJ, Kerns T, Burch C, Thomas A, Bell E. (2009). Motorcycle Helmet Use And Head And Facial Injuries: Crash Outcomes in CODES-Linked Data. Washington (DC): National Highway Traffic Safety Administration, U.S. Department of Transportation.
• Council Of Europe. (1992). Urban Charter.
• Çelik, Celal. (2007). AB Ulaştırma Politikasına Uyum Sürecinde Türkiye’de Kara Ulaşımı Trafik Güvenliği. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Avrupa Birliği Yüksek Lisans Programı (Yüksek Lisans Tezi).
• Çelik, Murat. (2009). Sürdürülebilir Ulaşım ve Türkiye Kentleri Ulaştırma Sorunları. 1. TMMOB İzmir Kent Sempozyumu, İzmir, 703-711.
• Derrick AJ ve L.D. Faucher. (2009). Motorcycle Helmets And Rider Safety: A Legislative Crisis. USA: J Public Health Policy, 30(2), 226-242.
• Gökaşar, Ilgın, İpek Özer, Mehmet Akıncılar. (2017). İstanbul’daki Motosiklet Kazalarında Beşeri Faktörlerin İncelenmesi. 7. Karayolu Trafik Güvenliği Sempozyumu ve Sergisi Sunulan Bildiriler Kitabı. (Ed. Şenol Yaprak). İstanbul: AjanEs Görsel Sanatlar. 142-149.
• Kalyoncuoğlu, Ş. Figen. (1999). Türkiye’de Trafik Güvenliğinde Etken Sürücü Davranışlarının Analizi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. İstanbul.
• Kaplan, Hülagü. (1993). Trafik Açısından Kentsel Planlamanın Önemi ve Öneriler. Trafikte Güvenlik ve Çağdaş Uygulamalar Sempozyumu. İzmir, 239-267.
• Kılınç, Burhanettin. (2007). Karayollarının Yapısal Özelliklerinin Trafik Güvenliğine Etkisi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı. Erzurum.
• Liu, Bette, Rebecca Ivers, Robyn Norton, S. Boufous, S. Blows, Sing Kai Lo. (2008). Helmets For Preventing İnjury In Motorcycle Riders. Cochrane Database Syst Rev. 2008;(1):CD004333. doi: 10.1002/14651858.CD004333.pub3.
• National Center for Statistics and Analysis (NHTSA). (2017). Traffic Safety Facts 2015 Data. DOT HS 812 353. Mart 2017 USA.
• National Center for Statistics and Analysis. (2017). Motorcycles Traffic Safety Facts Research Note. Report No. DOT HS 812 353. March 2017 Washington, DC.
• National Center for Statistics and Analysis. (2015). Estimating Lives And Costs Saved By Motorcycle Helmets With Updated Economic Cost İnformation, Traffic Safety Facts Research Note. Report No. DOT HS 812 206. October 2015 Washington, DC. http://www-nrd.nhtsa.dot.gov/Pubs/812206.pdf, (28.03.2018).
• National Highway Traffic Safety Administration. (2017). Fatality Analysis Reporting System: 1994–2010. Washington (DC): National Highway Traffic Safety Administration, U.S. Department of Transportation; 1994–2010.
• National Highway Traffic Safety Administration. (2017). Traffic Safety Facts, 2015: Motorcycles. Report No. DOT HS-812-353. Washington, DC: US Department Of Transportation.
• Naumann, R.B., A.M. Dellinger, E. Zaloshnja, B.A. Lawrence, T.R. Miller. (2010). Incidence And Total Lifetime Costs Of Motor Vehicle-Related Fatal And Nonfatal Injury By Road User Type, United States, 2005. USA: Traffic Inj Prev, 11(4), 353-360.
• Özdirim, M. (2001). Trafik Alt Yapısı ve Trafik Mühendisliği. Trafik ve Yol Güvenliği Kongresi. Ankara, 428-431.
• Peden, Margie, Richard Scurfield, David Sleet, Dinesh Mohan, Adnan A. Hyder, Eva Jarawan ve Colin Mathers. (2004). "World Report On Road Traffic Injury Prevention", WHO Library Cataloguing-in-Publication Data: ISBN 9241562609.
• Resmi Gazete. (1997). Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu Kuruluş, Görev ve Çalışma Yönetmeliği.
• Semiz, E., Y. Çelik ve F. Vursavaş. (2012). Uluslararası Kuruluşlar ve Karayolu Trafik Güvenliği. Türkiye Belediyeler Birliği İller ve Belediyeler Dergisi, 54-63.
• Solak S., U. Yıldız, E. Sungur, N. Kılıç, U. Altınışık, E. Mert, vd. (2013). Trafik Güvenliği Dersi için E-Öğrenme İçeriği Geliştirme ve Sunma Deneyimi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 269-275.
• The Swedish Transport Administration. (2012). Increased Safety For Motorcycle And Moped Riders: Joint strategy version 2.0 for the years 2012-2020, Sweden.
• Transport For London. (2005). P2W User Survey 2004 Fınal Report. London.
• TÜİK. Bilgi Edinme Kanunu, 8 Mart 2018 Tarihli Başvuru, (08.03.2018).
• TÜİK. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1051, (04.03.2018).
• TÜİK. (2018). Motorlu Kara Taşıtları, Ocak 2018, Haber Bülteni. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27642, (26.03.2018)
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2018). İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflamasına ve Yerleşim Yeri Durumuna Göre Trafik Kazası ve Sonucu 2016, TÜİK, 2018.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2017). Karayolu Trafik Kaza İstatistikleri 2016, TÜİK Haber Bülteni.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2018). Trafiğe Kayıtlı Araçlar 2004-2017, TÜİK, 2018.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2018). Trafik Polisi Sorumluluk Bölgesinde Trafik Kazasına Karışan Taşıtlar 2003-2016, TÜİK, 2018.
• U.K. Department of Transport. (2004). In-depth Study of Motorcycle Accidents, Road Safety Research Report No 54. London.
• U.S. Department of Health and Human Services Centers for Disease Control and Prevention National Center for Injury Prevention and Control. (2017). Motorcycle Safety: How To Save Lives And Save Money, Public Health Leadership To Keep People Safe On The Road-Every Day. USA. https://www.cdc.gov/motorvehiclesafety/mc/ index.html, (27.03.2018).
• Uluç, Aynur ve A. Güliz Bilgin Altınöz. (2016). Tarihi Kentsel Peyzajlar ve Ulaşım İkileminin Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Kapsamında Ele Alınması: Antalya Kaleiçi Örneği. Sürdürülebilir Ulaşım İçin Yol ve Trafik Güvenliği Ulusal Kongresi Bildiri Kitabı. Ankara: KUTEM, 224-234.
• United Nation. (1976). Habitat 1: The Vancouver Decleration.
• United Nation. (1996). Habitat 2 Report.
• World Bank. (2017). The High Toll of Traffic Injuries: Unacceptable and Preventable.
• World Health Organizatıon. (2013). “Global Status Report on Road Safety 2013: Supporting a Decade of Action”. Geneva, Switzerland: World Health Organizatıon.
• World Health Organization. (2013). Violence, Injury Prevention & World Health Organization. Global Status Report on Road Safety 2013: Supporting a Decade of Action, Luxemburg. World Health Organization.
• Yüce, Orhan. (2016). Trafik Güvenliği Önlemleri ve Ekonomik Boyutu. Sürdürülebilir Ulaşım İçin Yol ve Trafik Güvenliği Ulusal Kongresi Bildiri Kitabı, Ankara: KUTEM, 16-22.