Açık Öğretim Lisesi Öğrencisi Hükümlü ve Tutukluların Okumaya Yönelik Tutumları

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 3, 764 - 787, 30.10.2016

HATİCE Altunkaya

Öz

Bu çalışmanın amacı, Açık Öğretim Lisesi öğrencisi hükümlü ve tutukluların okuma tutum düzeylerini çeşitli değişkenlere göre belirlemektir. Araştırma, nicel ve nitel veri analiz tekniklerinin birlikte kullanıldığı karma araştırma modeline göre yürütülmüştür. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama yöntemi, nitel araştırma yöntemlerinden ise odak grup görüşmesi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Silivri 7 No’lu L tipi 78, Bilecik M tipi 73 ve Uşak E tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’ndan 67 öğrenci olmak üzere toplam 211 hükümlü ve tutuklu Açık Öğretim Lisesi öğrencisi oluşturmuştur. Nicel veriler Akkaya ve Özdemir (2013) tarafından geliştirilen “Okumaya Yönelik Tutum Ölçeği” ve “Kişisel Bilgi Formu” ile nitel veriler odak grup görüşmesi ile elde edilmiştir. Nicel verilerin analiz edilmesinde SPSS 22 veri analiz programı, nitel verilerin analizinde ise içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin “yarar” düzeyi çok yüksek “adanma” düzeyi yüksek; “alışkanlık” düzeyi yüksek; “gerçeği aşma” düzeyi çok yüksek; “okuma tutum genel” düzeyi yüksek olarak saptanmıştır. 31-35 yaş arası öğrencilerin yarar puanlarının 25 yaş altı, 26-30 ve 36-40 yaş arasında olanlardan yüksek olduğu tespit edilmiştir. Uşak Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda bulunan öğrencilerin adanma ve yarar boyutunda Bilecik ve Silivri 7 Nolu’ da bulunan öğrencilerden daha yüksek puana sahip olduğu, gerçeği aşma boyutunda Uşak’ta bulunan öğrencilerin puanlarının Bilecik’te bulunanlardan yüksek olduğu, okumaya yönelik tutum genel puanında yine Uşak’ta bulunanların puanının diğer iki kurumdakilerden yüksek olduğu görülmüştür. Akdeniz, Ege ve Güneydoğu Anadolu bölgesinden olan öğrencilerin adanma puanlarının Marmara ve Karadeniz bölgesinde olanlarınkinden yüksek olduğu tespit edilmiştir. Grup görüşmeleri neticesinde ise öğrencilerin tutukluluk durumları sonrasında okumaya yönelik tutumlarının olumlu yönde geliştiği, ceza infaz kurumu eğitim birimleri ve kütüphane çalışmalarının kendilerine büyük katkı sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

ceza infaz kurumu, okuma tutumu, hükümlü, tutuklu, açık öğretim lisesi

Kaynakça

• Akkaya, N. ve Özdemir, S. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin okumaya yönelik tutumlarının incelenmesi (İzmir-Buca örneği). Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2(1), 75-96.
• Akşit, B.T. (1992). “Medikal araştırmalarda etik sorunlar”, Türk Tabipler Birliği Sağlık Kongresi. 8–11 Mart 1992. Shareton Oteli. Ankara.
• Akyol, H. Başaran, M.(2009). Okuduğunu Anlama ve metne karşı geliştirilen tutum üzerinde metnin bilgi verici veya hikâye edici olmasının etkisi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (2)1, 11-23,
• Allport G. W. (1967). Readings ın attitude theory and measurement.
• Martin Fishbein (Ed.), in Attitudes (pp. 1-14). New York: John
• Wiley&Sons.
• Arı, E. ve Demir, M. K. (2013). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, (1)1, 116-128.
• Aydın, İ. S. , Kaya, N. S. ve Bayraktar, U. (2015). Türkçe öğretiminde öğrenci tutumlarına yönelik yazılan makaleler üzerine meta-analiz çalışması. İnternational Journal of Languages’ Education and Teaching, 3/2, 95-118.
• Ayyıldız, G. G. (2008). Hükümlülerin cezaevi eğitim programları hakkındaki görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Balcı, A. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığına yönelik tutumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (6)11, 265-300.
• Balcı, A, Uyar, Y. ve Büyükikiz K. K. (2012). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları, kütüphane kullanma sıklıkları ve okumaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Turkish Studies, (7)4, 965-985.
• Baş, G. (2012). Reading attitude of high school students: An analysis from different variables. International Journal on New Trends in Education and Their Implications, 3 (2), 47-58.
• Başaran, M. Ateş, S. (2009). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okumaya ilişkin tutumlarının incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, (29)1, 73-92.
• Baştuğ, M., Keskin, H. K. (2013). Ergenlik dönemi okuma tutumu ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Turkish Studies, (8)4, 295-311.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Creswell, J. W. (2013). Araştırma deseni nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (Çeviri editörü: Demir, Selçuk Beşir). Ankara: Eğiten Kitap.
• Çeçen, M. A. ve Deniz, E. (2015). Lise öğrencilerinin okumaya yönelik tutumları (Diyarbakır ili örneği). Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12/30, 193-312.
• Dedeoğlu, H., Ulusoy, M. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının okuma tutumları. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, (1)2, 80-88.
• Demir, G. (2011). Ceza infaz kurumu kütüphaneleri ve Türkiye’de durum. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Demirel, Ö. ve Ün, K. (1987). Eğitim terimleri sözlüğü. Ankara: Şafak Matbaası.
• Dey, I. (1993). Qualitative data analysis: A user-friendly guide for social scientists. London: Routledge.
• Erdem, İ. ve Altunkaya, H. (2013). Silivri ceza infaz kurumları yerleşkesinde bulunan açık öğretim ortaokulu öğrencisi hükümlü ve tutukluların okuma alışkanlıkları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 11, 453-489.
• Ergin, H. (2012). Türk cezaevlerindeki eğitim programlarının bir analizi: Cezaevi eğitmenleri ve cezaevi sakinlerinin algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Epçaçan, C. (2013). Sokrat semineri tekniğine dayalı öğretimin öğrencilerin okuduğunu anlama becerisine ve okumaya ilişkin tutuma etkisi. Akademik Araştırmalar Dergisi, 1(58), 93-116.
• Goodson, I., & Walker, R. (2005). Putting life into educational research. In R. R. Sherman & R. B. Webb (Eds.). Qualitative research in education: Focus and Methods (pp. 108-121). London: RoutledgeFalmer.
• Gömleksiz, M. N. (2004). Kitap okuma alışkanlığına ilişkin bir tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (14)7, 185-195.
• İflazoğlu Saban, A., Ayçin, A. A. (2011). İncele-sorgula-oku-tekrar et-gözden geçir tekniğinin beşinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama başarısı ve okumaya yönelik tutumları üzerine etkisi: Yibo örneği. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (1)26, 197-228.
• İnceoğlu, M. (2010). Tutum, algı, iletişim. 5. Baskı. İstanbul: Beykent Üniversitesi Yayınları. No 69.
• İşeri, Kamil. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin okuma tutumlarının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, (7)2, 468-487.
• Jeong, J. (2004). Analysis of the factors and the roles of hrd in organizational learning styles as identified by key informants at selected corporations in the republic of Korea. Unpublished PhD thesis, Texas A & M University. Major Subject: Educational Human Resource Development, Amerika.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni insan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Kanmaz A., Saracaloğlu, A. S. (2012). Okuduğunu anlama stratejisi kullanımının okumaya yönelik tutum ve kalıcılığa etkisi. NWSA e-Journal of New World Sciences Academy, 7/2 ,764-776.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. 18. Baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Koçak, B., Kurtlu, Y., Ulaş, H., Epçaçan, C. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme düzeyleri ve okumaya yönelik tutumları arasındaki ilişki. Ekev Akademi Dergisi, (19) 61, 211-228.
• Kroll, T., Barbour, R & Haris, J. (2007). “Using focus groups in disability research”, Qualitative Health Research, 17 (5), 690–698.
• Krueger, R.A. (1998). Moderating focus groups. California: SAGE.
• Öner, U. (2007). Bibliyoterapi. Çankaya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Journal of Arts and Sciences, 7, 133-150.
• Özbay, M., Uyar, Y. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencileri için okumaya yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. E-Journal Of New World Sciences Academy, (4)2, 632-651.
• Özdemir, S. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin okuma alışkanlık ve tutumlarıyla fen, matematik derslerindeki akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi (İzmir Buca ilçesi örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Sallabaş, M. E. (2008). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutumları ve okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (9)16, 141-155.
• Sarar, Kuzu, T. (2013). Öğretmen adaylarının okumaya karşı tutumları ile genel kültür düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, (2)6, 55-72.
• Susar, Kırmızı, F., Güneş, F. (2014). E-Kitap okumaya yönelik tutum ölçeğinin(ekot) geliştirilmesi: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (3)2, 196-212.
• Temizkan, M. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 6(3), 461-486.
• Türkyılmaz, M., Aydemir, Y. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinin okumaya yönelik tutumlarını belirleme ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal Of Language Academy, (2)3, 194-207.
• Yalınkılıç K. (2007). Türkçe öğretmen adaylarının okumaya ilişkin tutum ve görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, (1)1, 225-241.
• Yaman, H. ve Dağtaş, A. (2013). Ekrandan okumanın okumaya yönelik tutuma etkisi. Eğitimde Kuram Ve Uygulama Dergisi, (9)4, 314-333.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M., Benli, N. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, (12)1, 281-291.