Öğretmen Adaylarının Uyguladıkları Model Oluşturma Etkinliklerinin Onuncu Sınıf Öğrencilerinin Üstbiliş Farkındalıklarına Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 580 - 595, 30.06.2017

Demet Deniz

https://doi.org/10.14686/buefad.296924

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmanın amacı lise öğrencilerinin matematiksel modelleme
uygulamalarından önce ve sonraki üstbiliş stratejilerini kullanma
farkındalıklarında, üşebilişsin boyutları olan üstbilişsel bilgi ve üstbilişsel
düzenlenmede ve bunların da alt boyutları arasında bir değişiklik olup
olmadığını belirlemektir. Kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılarak
seçilen araştırmanın örneklemi, model oluşturma etkinliklerinin (MOE)
uygulandığı üç farklı şubedeki 55 onuncu sınıf öğrencisinden oluşmaktadır.
Nicel yaklaşımın deneysel desenlerinden zayıf deneysel tek grup ön test– son
test deseni kullanılan bu çalışmada veri toplama aracı olarak Schraw ve
Sperling-Dennison’un (1994) geliştirdiği ve Türkçe uyarlamasının Akın vd.
(2007) tarafından yapıldığı 52 maddelik Likert tipi Üstbiliş Farkındalık
Envanteri (ÜFE) kullanılmıştır. Verilerin analizinde eşleştirilmiş t- testi
kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, matematiksel modelleme
etkinliklerinin uygulandığı lise öğrencilerinin üstbilişsel farkındalık toplam
puanlarının ve üstbilişsel farkındalığın alt boyutlarından üstbilişsel
düzenlemenin ön test ve son test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı
bir farklılık tespit edilmemiştir. Ancak üstbilişsel bilginin puanlarında son
test lehine anlamlı bir farklılığın olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Matematiksel modelleme, üstbiliş, lise öğrencileri, model oluşturma etkinlikleri, öğretmen adayları

The Impact of Model Eliciting Activities Implemented by Prospective Teachers on Tenth-Grade Students’s Metacognition Awareness

Öz

The purpose of this study is to examine whether there is a change about
tenth-grade high school students' using metacognitive awareness strategies
between before and after prospective teachers’s applying MEA. The sample of
this study, selected by means of using easily accessible sampling method,
consists of 55 high-school students in the tenth grade classes, where
mathematical modeling activities are applied. In this study, weak experimental
single group pre- and post-test design, which is one of the experimental design
of quantitative approach, was used. Likert-type Metacognitive Awareness
Inventory consisting of 52 items was used as a data collection tool and the
data was analyzed by means of using paired sample t-test. According to the
findings, no significant difference was found both the total scores of
metacognitive awareness of tenth- grade high school students, to whom were applied
mathematical modelling activities and the pre-test and post-test scores of
metacognitive regulation which is one of the sub - dimensions of metacognitive
awareness. However, significant statistical difference was found in the
post-test of metacognitive knowledge.

Anahtar Kelimeler

mathematical modeling, metacognition, high-school students, model eliciting activities, prospective teachers

Kaynakça

• Carrell, P. L.,Gajdusek, L., & Wise, T. (1998). Metacognitionand EFL/ESL reading. Instructional Science, 26, 97–112.
• Confrey, J., & Maloney, A. (2007). A theory of mathematical modelling in technological settings. In In W. Blum, P. L. Galbraith, H. W. Henn and M. Niss (Eds.), Modelling and applications in mathematics education: 14th ICMI Study (pp. 57-68). New York: Springer.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Demircioğlu, H. (2008). Matematik öğretmen adaylarının üst-bilişsel davranışlarının gelişimine yönelik tasarlanan eğitim durumlarının etkililiği. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Deniz, D. (2014). Ortaöğretim matematik öğretmenlerinin matematiksel modelleme yöntemine uygun etkinlik oluşturabilme ve uygulayabilme yeterlikleri. Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Deniz, D., Küçük, B., Cansız, Ş., Akgün, L., & İşleyen, T. (2014). Ortaöğretim matematik öğretmeni adaylarının üstbiliş farkındalıklarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 305-320.
• Doerr, H. M., & Lesh, R. (2011). Models and modelling perspectives on teaching and learning mathematics in the twenty-first century. In G. Kaiser, W. Blum, R. B. Ferri and G. Stillman (Eds.), Trends in teaching and learning of mathematical modelling (pp. 247-268). Netherlands: Springer.
• Erbaş, A. K., Kertil, M., Çetinkaya, B., Alacacı, C., Çakıroğlu, E., & Baş, S. (2014). Matematik eğitiminde matematiksel modelleme: Temel kavramlar ve farklı yaklaşımlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(4), 1607-1627.
• Everson, H. T., & Tobias, S. (1998). The ability to estimate knowledge and performance in college: A metacognitive analysis. Instructional Science, 26, 65-79.
• Flavell, J. H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring: A new area of cognitivedevelopmental inquiry. The American Psychologist, 34, 906–911
• Flavell, J. H. (1987). Speculations about the nature and development of metacognition. In F. E. Weinertand R. & H. Kluwe (Eds), Metacognition, motivation, and understanding, (pp. 21–29). Hillside, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Hıdıroğlu, Ç. N., & Bukova Güzel, E. (2016). Teknoloji destekli ortamda matematiksel modelleme sürecindeki bilişsel ve üst bilişsel eylemler arasındaki geçişler. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(1), 313-350.
• Howard, B. C., McGee, S., Shia, R., & Hong, N. S. (2001). The influence of metacognitive self-regulation and ability levels on problem solving. American Educational Research Association, Seattle, WA.
• Karakelle, S., & Saraç, S. (2010). Üstbiliş hakkında bir gözden geçirme: Üstbiliş çalışmaları mı yoksa üstbilişsel yaklaşım mı?. Türk Psikoloji Yazıları, 13(26), 45-60.
• Kluwe, R. H. (1987). Executive decisions and regulation of problem solving behaviour. In F. E. Weinertand and R. H. Kluwe (Eds.), Metacognition, Motivation And Understanding. Hillsdale: Erlbaum.
• Lesh, R., & Doerr, H, M.(2003) Foundatations of a models and modelling perspective on mathematics teaching, learning, and problem solving. In R. Lesh and H. M. Doerr (Eds.), Beyond Constructivism: A Models and Modeling Perspective on Mathematics Problem Solving, Learning & Teaching (pp. 3-33). Mahwah NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Lesh, R., Hoover, M., Hole, B., Kelly, A., & Post, T. (2000). Principles for developing thought-revealing activities for students and teachers. In A. Kelly and R. Lesh (Eds.), Handbook of Research Design in Mathematics and Science Education (pp. 591-645). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Lesh, R., & Yoon, C. (2007). What is distinctive in (our views about) models & modelling perspectives on mathematics problem solving, learning, and teaching?. In W. Blum, P. L. Galbraith, H. W. Henn and M. Niss (Eds.), Modelling and applications in mathematics education: 14th ICMI Study (pp. 161-170). New York: Springer.
• Maaß, K. (2006). What do we mean by modelling competencies? Zentralblatt für Didaktik derMathematik, 38(2), 113–142.
• Mazzoni, G. F., & Nelson, T. O. (1998), Metacognition and cognitive neuropsychology. Monitoring and control processes. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• McCormick, C. B., Miller, G., & Pressley, M. (Eds.). (1989). Cognitive Strategy Research: From Basic Issues to Educational Applications. New York: Springer Science & Business Media.
• Metin, M. (Ed.) (2014). Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
• Nelson, T. O., & Narens, L. (1990), Metacognition: A theoretical frame work and new findings. In G. Bower (Ed.), The psychology of learning and motivation, 26 (pp. 125-141). San Diego, CA: AcademicPress.
• Özer Keskin, Ö. (2008). Ortaöğretim matematik öğretmen adaylarının matematiksel modelleme yapabilme becerilerinin geliştirilmesi üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özsoy, G., & Günindi, Y. (2011). Okul öncesi öğretmen adaylarının üst bilişsel farkındalık düzeyleri. İlköğretim Online, 10(2), 430-440.
• Özturan Sağırlı, M. (2016). A case study on pre-service secondary school mathematics teachers’ cognitive-metacognitive behaviours in mathematical modelling process. Universal Journal of Educational Research, 4(4), 639-663. doi: 10.13189/ujer.2016.040401
• Panaoura, A., Gagatsis, A., & Demetriou, A. (2009). An intervention to the metacognitive performance: Selfregulation in mathematics and mathematical modeling. Acta Didactica Universitatis Comenianae Mathematics, 9, 63-79.
• Sarpkaya, G., Arık, G., & Kaplan, H. A. (2011). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının üst biliş stratejilerini kullanma farkındalıkları ile matematiğe karşı tutumları arasındaki ilişki. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 107-122.
• Schraw, G. (1994). Theeffect of metacognitive knowledge on local and global monitoring. Contemporary Educational Psychology, 19,143-154.
• Schraw, G. (1998). Promoting general metacognitiveawareness. Instructional Science, 26, 113-125.
• Schraw, G. (2009). A conceptualanalysis of fivemeasures of metacognitive monitoring. Metacognition and Learning, 4, 33–45.
• Schraw, G., & Moshman, D. (1995). Metacognitive theories. Educational Psychology Review, 7(4), 351-371.
• Schraw, G., & Graham T. (1997). Helping gifted students develop metacognitive awareness. Poeper Review, 20, 4-8.
• Schraw, G., & Sperling-Dennison, R. (1994). Assessing metacognitive awareness. Contemporary Educational Psychology, 19, 460-470.
• Selçuk, Z. (2000). Gelişim ve öğrenme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Shahbari, J. A., Daher, W., & Rasslan, S. (2014). Mathematical knowledge and the cognitive and metacognitive processes emerged in model-eliciting activities. International Journal on New Trends in Education and their Implications (IJONTE), 5(2), 209-219.
• Stillman, G. (2011). Applying metacognitive knowledge and strategies in applications and modelling tasks at secondary school. In G. Kaiser, W. Blum, R. B. Ferri and G. Stillman (Eds.), Trends in teaching and learning of mathematical modelling (pp. 165-180). Netherlands: Springer.
• Tosun, A., & Irak, M. (2008). Üstbiliş Ölçeği-30’un Türkçe uyarlaması, geçerliği, güvenirliği, kaygı ve obsesif-kompülsif belirtilerle ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 19(1), 67-80.
• Türk, E. G. (2011). Ergenlerin düşünme biçemlerini yordayan faktörler: anne baba, üstbiliş ve epistemolojik inançlar. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ünal Çoban, G., Kocagül Sağlam, M., & Solmaz, G. (2016). Modellemeye dayalı öğretimin bilişüstü farkındalık, tutum ve kavramsal anlamaya etkisi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(13), 61-104.
• Yetkin Özdemir, E., & Sarı, S. (2016). Matematik öğrenme ve problem çözmede üstbilişin rolü. In E. Bingölbali, S. Arslan, & İ.Ö. Zembat (Eds.), Matematik eğitiminde teoriler (pp. 655-676). Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldırım, S. (2010). Üniversite öğrencilerinin bilişötesi farkındalıkları ile benzer matematiksel problem türlerini çözmeleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Türk, E. G. (2011). Ergenlerin düşünme biçemlerini yordayan faktörler: anne baba, üstbiliş ve epistemolojik inançlar. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ünal Çoban, G., Kocagül Sağlam, M., & Solmaz, G. (2016). Modellemeye dayalı öğretimin bilişüstü farkındalık, tutum ve kavramsal anlamaya etkisi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(13), 61-104.
• Yetkin Özdemir, E., & Sarı, S. (2016). Matematik öğrenme ve problem çözmede üstbilişin rolü. In E. Bingölbali, S. Arslan, & İ.Ö. Zembat (Eds.), Matematik eğitiminde teoriler (pp. 655-676). Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldırım, S. (2010). Üniversite öğrencilerinin bilişötesi farkındalıkları ile benzer matematiksel problem türlerini çözmeleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.