Pertev Naili Boratav’ın Zaman Zaman İçinde Masal Kitabının Değerler Açısından İncelenmesi

Yıl 2015, USOS 2015 - ÖZEL SAYI, 246 - 263, 11.10.2015

Esra Sever Aysel Memiş Semra Sever

Öz

Bu çalışmanın amacı Pertev Naili Boratav’ın “Zaman Zaman İçinde” adlı masal kitabını değerler açısından incelemek ve Türkçe Öğretimi Programı açısından önemini ortaya koymaktır. Bu çalışma Pertev Naili Boratav’ın “Zaman Zaman İçinde” adlı masal kitabının değerler açısından incelenmesine yönelik ilk çalışma olması nedeniyle önemlidir. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği bu çalışmada veri toplama amacıyla doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmada veri toplanan kaynağı “Zaman Zaman İçinde” adlı masal kitabındaki toplam 22 masal oluşturmaktadır. Verilerin analizinde betimsel analiz yaklaşımı kullanılmıştır. “Zaman Zaman İçinde” adlı masal kitabındaki masallar Schwartz Değerler Ölçeği’ne göre sınıflandırılmıştır. Schwartz (1992) belirlediği 56 değeri güdüsel yönden farklı on temel değer grubuna ayırmıştır. Bu gruplar: güç, başarı, hazcılık, uyarılma, öz-denetim, yardımseverlik, geleneksellik, evrensellik, uyum, güvenliktir (Kuşdil ve Kağıtçıbaşı, 2000).  Çalışmanın sonucunda “Zaman Zaman İçinde”  adlı masal kitabında en sık rastlanan değer grupları sırasıyla öz yönelim (197), iyilikseverlik (109) ve gelenekselliktir (90). “Zaman Zaman İçinde”  adlı masal kitabında uyma (38), yaşamdan haz duyma (36), güvenlik (34) değer gruplarında yer alan değerin sıklığının az olduğu görülmektedir. Toplam yirmi iki masalda sıklığı en az olan değer grubunun ise evrenselcilik (13) olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Pertev Naili Boratav, Masal, Değer

Kaynakça

• Akkaya, N. (2014), Keloğlan Masallarında Yer Alan Değerlerin İncelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. Yıl:2, Sayı: 2/1, 312 - 324
• Boratav, P.N. (2009). Zaman Zaman İçinde (2. Baskı). Ankara: İmge.
• Gökçe, F. (2000). Değişim Sürecinde Devlet ve Eğitim. Ankara: Eylül.
• Güngör, E. (2000). Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar. İstanbul: Ötüken.
• Karatay, H. (2007). Dil Edinimi ve Değer Öğretimi Sürecinde Masalın İşlevi ve Önemi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 5(3), 463 – 475.
• Kendall M G, Babington-Smith B. (1939). The Problem of m Rankings. The Annals of Mathematical Statistics. 10 (3), 275- 287.
• Kağıtçıbaşı C., Kuşdil, M, E. (2000). Türk Öğretmenlerinin Değer Yönelimi ve Schwartz Değer Kuramı. Türk Psikoloji Dergisi. 15 (45), 59-76.
• Küçük, B., Gedik, F. vd. (2014). Masal Kitaplarının 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Değerleri Perspektifinden Analizi. Turkish Studies. 9(2), 1071 – 1087.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2009). Türkçe Dersi Öğretim Programı (1-5 Sınıflar). Ankara.
• Oğuzkan, A.F. (1993). Eğitim Terimleri Sözlüğü (3.Baskı). Ankara: Gül.
• Sakaoğlu, S. (1999). Masal araştırmaları. Ankara: Akçağ.
• Şirin, M.R. (1988). Çocuk Edebiyatı Yıllığı. İstanbul: Gökyüzü.
• Şişman, M. (2006). Eğitim Bilimine Giriş (1. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Türk Dil Kurumu (TDK). (2011).Türkçe Sözlük (11. Baskı) . Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Dilmaç, B. ve Ulusoy, K. (2012). Değerler Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin.