David Fetterman’ın Değerlendirme Modeli: Yetkilendirme Değerlendirmesi

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 2, 696 - 710, 25.08.2015

Fadime Koç Damgacı Yeliz Kaya Rafet Günay

https://doi.org/10.14686/buefad.v4i2.5000139306

Öz

Yetkilendirme değerlendirmesi modeli, değerlendirmeyi yapan grubu izlemek ve bu grubun kendi performanslarını değerlendirmelerini sağlamak amacıyla tasarlanmış bir yaklaşımdır. Yaklaşım, Fetterman, Kaftarian ve Wandersman tarafından geliştirilmiş, ilk olarak Amerikan Değerlendirme Derneği’nin (AEA) 1993 yılında gerçekleştirdiği toplantıda Fetterman tarafından tanıtılmıştır. Bu değerlendirme türünde odak noktası programların iyileştirilmesidir. Aynı zamanda değerlendiricilerle menfaat sahipleri arasındaki ilişki, geleneksel değerlendirmeye göre daha katılımcı ve işbirlikçidir. Popüler ve programları iyileştirme amacı güden bu model, Türkçe alanyazında çok kısıtlı olarak yer almaktadır ve nasıl uygulandığına ilişkin yazılmış hiçbir çalışma yoktur. Modelin nasıl uygulandığının Türkçe olarak ayrıntılandırılmaması, modelin Türkiye’deki programların değerlendirilmesinde kullanımını kısıtlamaktadır. Bu nedenle bu çalışmanın amacı Yetkilendirme Değerlendirmesi’nin ne olduğu ve nasıl uygulandığını ayrıntılı bir şekilde sunmak ve Türkçe alanyazındaki boşluğu doldurmaya çalışmaktır.

Anahtar Kelimeler

İşbirlikçi Değerlendirme, Program Değerlendirme, Yetkilendirme Değerlendirmesi, Öz-değerlendirme

Kaynakça

• Alkin, M. C. ve Christie, A. C. (2004). An Evaluation Theory Tree. In M. Alkin (Eds). Evaluation Roots: Tracing Theorists’ Views and Influences (381–392). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Alkin, M. C. ve Christie, A. C. (2013). Evaluation Roots: A Wider Perspective of Theorists’ Views and Influences. In M. Alkin (Eds). An Evaluation Theory Tree (Second Edision). USA: Los Angels.
• Demirel, Ö. (2015). Eğitimde Program Geliştirme: Kuramdan Uygulamaya. (22. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Fetterman, D. M. (1994). Empowerment Evaluation. Evaluation Practice, 15(1), 1-15.
• Fetterman, D.M. (1995). "In Response to Dr. Daniel Stufflebeam’s Empowerment Evaluation, Objectivist Evaluation, and Evaluation Standards: Where the Future of Evaluation should not Go, Where it Needs to Go. American Journal of Evaluation. 16, 179-199.
• Fetterman, D. (2002) Empowerment Evaluation: Building Communities of Practice and a Culture of Learning. American Journal of Community Psychology, 30 (1), 99-102.
• Fetterman, D. M., Kaftarian, S. ve Wandersman, A. (1996). Empowerment evaluation: Knowledge and tools for self-assessment and accountability. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Fetterman, D. M. ve Wandersman, A. (2005). Empowerment Evaluation Principles in Practice. New York: Guildford.
• Fetterman, D. M. ve Wandersman, A. (2010). Empowerment Evaluation Essentials: Highlighting the Essential Features of Empowerment Evaluation. Paper Presented at the American Evaluation Association Conference. San Antonio, Texas.
• Günay, R., Damgacı, F. K. ve Kaya, Y. (2015). Yararlanma Odaklı Değerlendirme ve Yansımaları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 8 (40), 531-539.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (27. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Klenowski, V. (2010). Curriculum Evaluation: Approaches and Methadologies. In P. Peterson, E. Baker, & B. McGraw (Eds). International Encyciopedia of Education (335-341). Oxford: Elsevier.
• Lawton, D. (1987). Curriculum Evaluation: New Approaches. Lawton, D., Gordon, P., Ing, M., Gibby, B., Pring, R. ve Moore, T. Theory and practice of curriculum studies (176-186). New York: Routledge&Kegan Paul.
• Levin, T. (2010). Educational Evaluation – Evaluation Domains. (3rd). International Encyciopedia of Education, 639-644.
• Ornstein, A. ve Hunkins, F. (2009). Curriculum: Foundations, Principles, and Issues. Boston, MA: Allyn & Bacon.
• Özler, D. E. ve Koparan, E. (2006). Takım Performansına Etki Eden Takım Çalışmasına Ilişkin Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Akademik Bakış. 8, 1-29.
• Posavac, E. J. ve Carey, R. G. (2003). Program Evaluation Methods and Case Studies. (6rd )USA: Prentice Hall.
• Richard, J. C. (2009). Curriculum Development in Language Teaching. Cambridge University Press.
• Sechrest, L. E. (1997). Review of Empowerment Evaluation: Knowledge and Tools for Self-Assessment and Accountability. Environment and Behavior, 29(3), 422-426.
• Smith, N. L. (2007). Empowerment Evaluation as Evaluation Ideology. American Journal of Evaluation. 28,169-178.
• Stufflebeam, D. L., Madaus, G. F., Kellaghan, T. (2000). Evaluation Models. Vievpoints on Education and Human Services Evaluation. (2rd) Kluwer Acadmic Publishers.
• Stufflebeam, D.L. (2002). Foundational Models for 21st Century Program Evaluation. In Stufflebeam, D. L., Madaus, G. F. & Kellaghan, T. (Eds). Foundational Models for 21st Century Program Evaluation (33-84). New York, Boston, Dordrecht, London, Moscow: Kluwer Academic Publishers.
• Uşun, S. (2012). Eğitimde Program Değerlendirme: Süreçler Yaklaşımlar ve Modeller. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Wandersman, A. ve Snell-Johns, J. (2005). Empowerment Evaluation: Clarity, Dialogue, and Growth. Amerikan Journal of Evaluation. 26 (3). 421-428.
• Wandersman, A., Snell-Johns, J., Lentz, L., Fetterman, D. M., Keener, D.C., Livet, M., ve diğ. (2005). The Principles of Empowerment Evaluation. In D. M. Fetterman & A. Wandersman (Eds.), Empowerment Evaluation Principles in Practice (27-41). New York: Guilford.