Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışlarının Öğretmenlerin Algı ve Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 2, 775 - 789, 02.10.2015

Soner Doğan Celal Teyyar Ugurlu Orhan Kaya

https://doi.org/10.14686/buefad.v4i2.5000145818

Öz

Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin algılarına ve görüşlerine göre okul yöneticilerinin etik liderlik davranışlarını değerlendirmektir. Araştırmada, nicel ve nitel yöntemleri içerisine alan açıklayıcı  (explanatory) desen kullanılmıştır. Araştırmanın nicel bölümü ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Veriler, Sivas ilinde görev yapan 420 öğretmenden, Etik Liderlik Algısı Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın nitel bölümü ise durum çalışması desenine uygun olarak yürütülmüştür. Veriler, nicel bölümde kullanılan ölçeklerin içeriğine uygun olarak hazırlanan 3 adet açık uçlu sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla Sivas ilinde görev yapan 10 öğretmenden yüz yüze yapılan görüşmelerle elde edilmiştir. Araştırmanın nicel bulguları öğretmenlerin, yöneticilerin etik liderlik davranışlarını yüksek düzeyde olumlu algıladıklarını; nitel bulgular ise öğretmenlerin, yöneticilerin etik liderlik davranışlarına yüksek düzeyde önem verdiklerine yönelik görüş bildirdiklerini göstermektedir. Bu bağlamda nitel bulguların nicel bulguları açıkladığı ve desteklediği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Etik, Etik Liderlik, İlköğretim Okulu Öğretmenleri, Okul Yöneticisi, Etik Liderlik Davranışları

Kaynakça

• Acar, G. ve Kaya, M. (2012). Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışlarına İlişkin Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Görüşleri. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14 (1), 95-102.
• Aydın, İ. P. (2001). Yönetsel Mesleki ve Örgütsel Etik. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Badarocco, J. L. ve Ellsworth, R.R. (1978). Leadership and the Quest for Integrity. Boston: Harward Busines School Press.
• Başaran, İ. E. (2008). Örgütsel Davranış. İnsanın Üretim Gücü. Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
• Burnes, B. ve Jackson, P. (2011). Success and Failure in Organizational Change: An Exploration of the Role of Values. Journal of Change Management, 11(2), 133-162.
• Bursalıoğlu, Z. (2002). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Cemaloğlu, N. ve Kılınç, A. Ç. (2012). Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışları Gösterme Düzeyleri İle Öğretmenlerin Algıladıkları Örgütsel Güven ve Yıldırma Arasındaki İlişki. Eğitim ve Bilim, 37 (165), 137-151.
• Creswell, J.W. (2013). Araştırma Deseni. (Çev. Ed. S. B. Demir). Ankara: Eğiten Kitap.
• Çelik, V. (2000). Eğitimsel Liderlik. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Doğan, S. (2005). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Liderlik Stilleri İle Kullandıkları Çatışma Çözüm Stratejileri Arasındaki İlişki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Gülcan, M.G., Kılınç, A.Ç. ve Çepni, O. (2012). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Etik Liderlik Davranışları Gösterme Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi,10(1), 123-142.
• Hansen, S. D., Alge, B. J., Brown, M. E., Jackson, C. L. ve Dunford, B. B. (2013). Ethical Leadership: Assessing The Value of A Multifoci Social Exchange Perspective. Journal of Business Ethics, 115(3), 435-449.
• Helvacı, M. A. (2010). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışı Gösterme Düzeyleri. Zeitschrift Für Die Welt Der Türken/Journal of World of Turks, 2(1), 391-410.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Küçükkaraduman, E. (2006). İlköğretim Okul Müdürlerinin Etik Davranışlarının İncelenmesi (Ankara İli, Mamak). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Q’neil, J. (1997). Leadership Aikido. New York: Three Revers Press.
• Roberts, C. (2012). Identifying and Defining Values in Media Codes of Ethics. Journal of Mass Media Ethics: Exploring Questions of Media Morality, 27 (2), 115-129.
• Soltani, I. ve Joneghani, R.B. (2012). Operational Model of Cascading Values and Professional Ethics in Organization: A Context for Spiritual Development of Employees. International Journal of Business and Management; 7 (18), 130-140.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, G. F. (2011). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Stouten, J., Van Dijke, M. ve De Cremer, D. (2012). Ethical Leadership. Journal of Personnel Psychology, 11(1), 1-6.
• Teyfur, M., Beytekin, O. F. ve Yalçınkaya, M. (2013). İlköğretim Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Özellikleri İle Okullardaki Örgütsel Güven Düzeyinin İncelenmesi (İzmir İl Örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 84-106.
• Todnem B. R., Burnes, B. ve Oswick, C. (2012). Change Management: Leadership, Values and Ethics. Journal of Change Management, 12 (1), 1-5.
• Uğurlu, C. T. (2009). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeylerine Yöneticilerinin Etik Liderlik ve Örgütsel Adalet Davranışlarının Etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Uğurlu, C. T. ve Sincar, M. (2012). The Validity and Reliability Study of School Administrators’ Ethical Leadership Scale. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (19), 191-204.
• Uğurlu, C. T. ve Üstüner, M. (2011). Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerine Yöneticilerinin Etik Liderlik ve Örgütsel Adalet Davranışlarının Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 434-448.
• Yeşiltaş, M., Çeken, H. ve Sormaz, Ü. (2012) Etik Liderlik ve Örgütsel Adaletin Örgütsel Sapma Davranışları Üzerindeki Etkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 18-39.
• Yıldırım, A. ve Baştuğ, İ. (2010). Teachers’ Views about Ethical Leadership Behaviors of Primary School Directors. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 4109–4114.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yukl, G., Mahsud, R., Hassan, S. ve Prussia, G. E. (2013). An İmproved Measure of Ethical Leadership. Journal of Leadership & Organizational Studies, 20(1), 38-48.
• Zaleznik, A. (1993). Learning Leadership. Chicago: Harward Business School. Bonus Boks İnc..
• Walumbwa, F. O. ve Schaubroeck, J. (2009). Leader Personality Traits and Employee Voice Behavior: Mediating Roles of Ethical Leadership and Work Group Psychological Safety. Journal of Applied Psychology, 94(5), 1275-1286.