Arap Edebiyatında Makale ve Türleri

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 9, 243 - 262, 25.06.2017

Sahip Aktaş

Öz

Makale, 16. yüzyılda Batı edebiyatında Montaigne’nin Essais isimli eseriyle ortaya

çıkıp 19. yüzyıldan itibaren Arap edebiyatında görülmeye başlayan edebî türlerden

biridir. Modern Arap edebiyatının önemli türlerinden biri haline gelen makale, birçok

Arap edebiyatçısının ilgisini çekerek iki temel çizgide gelişim göstermiştir. Bunlardan

birincisi, Montaigne tarzının takipçisi olarak ortaya çıkan “el-makâletu’z-zâtiyye”; diğeri

de F. Bacon tarzının takipçisi olarak ortaya çıkan “el-makâletu’l-mevdû‘iyye”dir.

Türk edebiyatında ise makaleyi, ayrı birer tür olarak “deneme” ve “makale” adlı

yazın türleri karşılamaktadır. Arap edebiyatındaki makalenin bu iki türü, içerdiği

konular ve takip edilen yöntemler açısından birçok çeşide ayrılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Edebiyat, Arap Edebiyatı, Modern Arap Edebiyatı, Makale, Makale Türleri

Kaynakça

• Abdulhâlık, Rebî‘î, Fennu’l-makâletu’z-zâtiyye, Dâru’l-ma’rifeti’l-cami‘a, İskenderiyye t.y. Canbek, Nesrin, Yeni Türk Edebiyatında Bir Anlatı Türü Olarak Deneme, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Mersin Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin 2001. 49 Necm, a.g.e., s. 97. Arap Edebiyatında Makale ve Türleri 262 Cevizci, Ahmet, Felsefe Tarihi, Say Yay., İstanbul 2012. Demir, Nurettin, Yılmaz, Emine (Ed.), Türk Dili Yazılı ve Sözlü Anlatım, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara 2010. Ebû Zikrî, es-Seyyid Mursî, el-Makal