Letters of Belkıs Hanım to Her Husband Tevfik Rıza Bey Stationed in the Dardanelles in March 1915

Yıl 2015, Cilt: 13 Sayı: 18, 685 - 704, 31.05.2015

V. Türkan Doğruöz

https://doi.org/10.17518/caty.73737

Öz

Belkıs Hanım, the daughter of the Governor of Shkodra, Bedri Bey, married electrical engineer Tevfik Rıza Bey in 1914. Two months after their wedding, Tevfik Rıza Bey was assigned to the Çanakkale Kilitbahir-Goncasu Radio Telegram Telephone Station for his military service. Tevfik Rıza Bey served at this station between November 15, 1914 and February 18, 1916, wrote 271 letters to his wife Belkıs Hanım during his service, and received 208 replies. In his letters, Tevfik Rıza Bey told of the difficulties of war, while Belkıs Hanım responded with fluid writing about life in Istanbul and her longing for her husband. Belkıs Hanım’s letters are tainted with anxiety, worry and concern.This study aims to analyze Belkıs Hanım’s letters dated March 1915. Eighteen letters were written in March of 1915, mostly in French, and 12 of these were by Tevfik Rıza Bey while 6 were by Belkıs Hanım. Through the letters of Tevfik Rıza Bey and his wife, we will seek insight into the emotions, living conditions and overall environment of those at war and those left behind. At the same time, we will witness how Belkıs Hanım, proud that her husband is serving in Çanakkale, gives her husband courage and strength by her letters at the height of the Battle of Dardanelles

Anahtar Kelimeler

Belkıs Hanım, Letter, Çanakkale, Dardanelle, Tevfik Rıza Bey

Belkıs Hanım’ın Çanakkale Cephesindeki Eşi Tevfik Rıza Bey’e Mart 1915 Mektupları

Öz

İşkodra Valisi Bedri Bey’in kızı olan Belkıs Hanım 1914 yılında Elektrik Mühendisi olan Tevfik Rıza Bey ile evlenir. Evliliklerinden iki ay sonra Tevfik Rıza Bey askerlik görevini yapmak üzere Çanakkale Kilitbahir-Goncasu Telsiz Telgraf Telefon İstasyonu’na gönderilir, 15 Kasım 1914–18 Şubat 1916 tarihleri arasında Çanakkale’deki görevini ifa eden Tevfik Rıza Bey, eşi Belkıs Hanım’a 271; Belkıs Hanım da Tevfik Rıza Bey’e 208 adet mektup gönderir. Tevfik Rıza Bey mektuplarında savaş içinde yaşadığı zorlukları anlatırken Belkıs Hanım da İstanbul’da çektiği sıkıntıları ve özlemi akıcı bir üslupla dile getirmiştir. Belkıs Hanım’ın mektuplarında sıkıntı, merak ve kaygı vardır.

Bu çalışmada Belkıs Hanım’ın 1915 yılı Mart ayına ait mektuplarını incelemek amaçlanmaktadır. Büyük bir kısmı Fransızca olan mektuplardan 1915 yılı Mart ayına ait 18 mektup vardır.  Bunların 12’si Tevfik Rıza Bey’e 6 ‘sı da Belkıs Hanım’a aittir. Böylece Tevfik Rıza Bey ve eşinin mektupları aracılığı ile savaşa gidenler ile geride bıraktıklarının duyguları, yaşam koşulları ve içinde bulundukları ortam aktarılmaya çalışılacaktır. Aynı zamanda da eşinin Çanakkale’de olmasından gurur duyan Belkıs Hanım’ın Çanakkale Savaşı’nın en yoğun yaşandığı bir dönemde mektupları ile eşine nasıl cesaret ve güç verdiğine de tanık olunacaktır.

Anahtar Kelimeler

Belkıs Hanım, Mektup, Çanakkale, Tevfik Rıza Bey

Kaynakça

• Belkıs Hanım, Mektup 1/16.3.1915.
• Belkıs Hanım, Mektup 2/19.3.1915.
• Belkıs Hanım, Mektup 3/24.3.1915.
• Belkıs Hanım, Mektup 4/26.3.1915.
• Belkıs Hanım, Mektup 5/29 Mart 1915.
• Belkıs Hanım, Mektup 6/30 Mart 1915.
• Çanakkale Deniz Savaşları 1915, 2. Baskı, İstanbul: Çanakkale Boğaz Komutanlığı, 2008.
• Osmanlı Belgelerinde Çanakkale Muharebeleri, C. 1, Ankara: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayınları, 2005,
• Sezen Tahir, Osmanlı Yer Adları (Alfabetik Sırayla), Ankara: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayınları, 2006,
• Tansel Selahattin Osman, Çanakkale Muharebe Alanı Yer Adları Sözlüğü, Bursa 2010.
• Tevfik Rıza Bey, Defter I/ s. 46/28.12.1914.
• Tevfik Rıza Bey, Defter II/ s. 27–32/1.3.1915.
• Tevfik Rıza Bey, Defter III/ s. 72/11.4.1915.
• Tevfik Rıza Bey, Defter III/s.3/18.3.1915.
• Tevfik Rıza Bey, Mektup 1/1.3.1915.
• Tevfik Rıza Bey, Mektup 11/28.3.1915.
• Tevfik Rıza Bey, Mektup 12/30.3.1915.
• Tevfik Rıza Bey, Mektup 2/3.3.1915.
• Tevfik Rıza Bey, Mektup 3/14.3.1915.
• Tevfik Rıza Bey, Mektup 4/15.3.1915.
• Tevfik Rıza Bey, Mektup 5/20.3.1915.
• Tevfik Rıza Bey, Mektup 6/21.3.1915.
• Tevfik Rıza Bey, Mektup 7/23.3.1915.
• Tevfik Rıza Bey, Mektup 8/24.3.1913.