Öz
Autobiography, as a literary narrative, is located within the intersection zonebetween history and fiction. Autobiography is close to historiography due to itsreference to an actual past, and it is also close to fiction due to its use of narrativestrategies while shaping the past in retrospect. This literary genre, which presents a♠ Dokuz Eylül Üniversitesi Felsefe Bölümünde katılmış olduğum Tarih FelsefesiSorunları başlıklı lisansüstü dersindeki Ricoeur etüdleri bu çalışmanın şekillenmesindebana ilham vermiştir. Bundan ötürü öğretim üyesi Prof. Dr. Kubilay Aysevener’eteşekkürlerimi sunarım.sort of transitivity between history and fiction, structures authentic time experiencewithin the narrative form, and it subjects lived time to the formative principle ofnarrative. Paul Ricoeur’s voluminous work, titled Time and Narrative, is mainlyconcerned with the principle that narratives configure individual and collectiveexperience temporally. In this work he scrutinizes the parallelisms betweenhistoriography and fiction on the one hand; and examines the differences between thesetwo narrative forms as to the procedures of configuring time within the framework ofphilosophy and narratology on the other. Ricoeur evaluates narrative structure in termsof plot, mimesis and re-figuration of authentic experience so as to investigatetemporality in historical and fictional texts. This study principally claims that Ricoeur’sremarks in his work concerning the temporal functions of narratives in both history andfiction also hold true for autobiographical narratives. Accordingly, autobiographygrants individuals the power to interpret past actions and to form their selfhooddepending on the principles that human actions take place in time and that narrativeshave the potential to re-structure time.
Anahtar Kelimeler
Autobiography Fiction Historiography Plot Emplotment Mimesis Phenomenology Aporia Narrative Narrative Identity
Kaynakça
- ANDERSON, Linda (2001), Autobiography, Taylor&Francis, London (elektronik kitap).
- BLANCHARD, Marc Eli (1982), “The Critique of Autobiography”, Comparative Literature, Vol. 34, No. 2, s. 97-115. JSTOR, Web, 21 Eylül 2011.
- EAKIN, Paul John (1992), Touching the World: Reference in Autobiography, Princeton UP., Princeton, NJ.
- GLENDINNING, Simon (2007), In the Name of Phenomenology, Taylor&Francis, London (elektronik kitap).
- KAPLAN, David M. (2003), Ricoeur’s Critical Theory, State University of New York Press, New York.
- PETIT, Maria Villela (1989), “Thinking History: Methodology and Epistemology in Paul Ricoeur’s Reflections on History from History and Truth to Time and Narrative”, The Narrative Path: The Later Works of Paul Ricoeur, Ed. T. Peter Kemp ve David Rasmussen, The MIT Pres, Cambridge, Massachusetts.
- RICOEUR, Paul (2007), Zaman ve Anlatı 1: Zaman-Olayörgüsü-Üçlü Mimesis, Çev. Mehmet Rifat ve Sema Rifat, Yapı Kredi, İstanbul.
- RICOEUR, Paul (2009), Zaman ve Anlatı 2: Tarih ve Anlatı, Çev. Mehmet Rifat, Yapı Kredi, İstanbul.
- RICOEUR, Paul (2012), Zaman ve Anlatı 3: Kurmaca Anlatıda Zamanın Biçimlenişi, Çev. Mehmet Rifat, Yapı Kredi, İstanbul.
- RICOEUR, Paul (2013), Zaman ve Anlatı 4: Anlatılan (Öykülenen) Zaman, Çev. Umut Öksüzan ve Atakan Altınörs, Yapı Kredi, İstanbul.
- RICOEUR, Paul (2010), Başkası Olarak Kendisi, Çev. Hakkı Hünler, DoğuBatı, Ankara.
- SIMMS, Karl (2003), Paul Ricoeur, Taylor&Francis, London (elektronik kitap).
- SMITH, Sidonie ve Julia Watson (2001), Reading Autobiography: A Guide for Interpreting Life Narratives, University of Minnesota Press, Minneapolis.
- WALDENFELS, Bernhard (2010), Fenomenolojiye Giriş, Çev. Mesut Keskin. Avesta, İstanbul.
- WEINTRAUB, Karl J. (1975), “Autobiography and Historical Consciousness”, Critical Inquiry, Vol. 1, No. 4, s. 821-848. JSTOR, Web, 21 Eylül 2011
Öz
Yazınsal bir anlatı türü olarak otobiyografi, tarih ve kurmacanın kesiştiği biralanda konumlanır. Otobiyografi gerçek bir geçmiş zamana göndermede bulunması iletarih yazımına, ancak gerçek bir geçmişi biçimlendirirken öyküleme stratejilerikullanması bakımından ise kurmacaya yakındır. Tarih ve kurmaca arasında bir nevigeçişkenlik arz eden bu yazın türü anlatı biçimi içerisinde özgün zaman deneyiminiyapılandırmakta ve yaşantılanan zamanı anlatının biçimlendirici ilkesine tabikılmaktadır. Paul Ricoeur, anlatıların birey ve toplulukların deneyimlerini zamansalolarak biçimlendirmesi ilkesi üzerine kaleme aldığı Zaman ve Anlatı başlıklı dört ciltlikhacimli yapıtında, bir yandan tarih yazımı ve kurmaca arasındaki koşutluklarıirdelemiş; diğer yandan da bu iki anlatı biçiminin zamanı biçimlendirme süreçlerindekifarkları felsefe ve anlatıbilim çerçevesi içerisinde ele almıştır. Ricoeur tarihsel vekurmaca metinlerdeki zamansallığı inceleyebilmek için anlatı yapısını olay örgüsü,mimesis (eylemin taklidi) ve özgün bir deneyimin yeniden-biçimlendirilmesikavramlarını temele alarak değerlendirir. Bu çalışma esasen Ricoeur’ün anlatınınzamansal işlevleri üzerine ortaya koyduğu yapıtında tarih ve kurmaca üzerine yaptığıtespitlerin otobiyografi için de geçerli olduğunu ileri sürmektedir. Buna göre,otobiyografi insan eylemlerinin zamana tabi olması kadar anlatıların zamanı yenidenyapılandırma potansiyeli ilkesince de kişilere geçmişteki eylemlerini anlamlandırıpkendilerini oluşturma yetisi kazandırmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Otobiyografi Kurmaca Tarihyazımı Olayörgüsü Olayörgüleştirme Mimesis Fenomenoloji Açmaz Anlatı Anlatısal Özdeşlik
Kaynakça
- ANDERSON, Linda (2001), Autobiography, Taylor&Francis, London (elektronik kitap).
- BLANCHARD, Marc Eli (1982), “The Critique of Autobiography”, Comparative Literature, Vol. 34, No. 2, s. 97-115. JSTOR, Web, 21 Eylül 2011.
- EAKIN, Paul John (1992), Touching the World: Reference in Autobiography, Princeton UP., Princeton, NJ.
- GLENDINNING, Simon (2007), In the Name of Phenomenology, Taylor&Francis, London (elektronik kitap).
- KAPLAN, David M. (2003), Ricoeur’s Critical Theory, State University of New York Press, New York.
- PETIT, Maria Villela (1989), “Thinking History: Methodology and Epistemology in Paul Ricoeur’s Reflections on History from History and Truth to Time and Narrative”, The Narrative Path: The Later Works of Paul Ricoeur, Ed. T. Peter Kemp ve David Rasmussen, The MIT Pres, Cambridge, Massachusetts.
- RICOEUR, Paul (2007), Zaman ve Anlatı 1: Zaman-Olayörgüsü-Üçlü Mimesis, Çev. Mehmet Rifat ve Sema Rifat, Yapı Kredi, İstanbul.
- RICOEUR, Paul (2009), Zaman ve Anlatı 2: Tarih ve Anlatı, Çev. Mehmet Rifat, Yapı Kredi, İstanbul.
- RICOEUR, Paul (2012), Zaman ve Anlatı 3: Kurmaca Anlatıda Zamanın Biçimlenişi, Çev. Mehmet Rifat, Yapı Kredi, İstanbul.
- RICOEUR, Paul (2013), Zaman ve Anlatı 4: Anlatılan (Öykülenen) Zaman, Çev. Umut Öksüzan ve Atakan Altınörs, Yapı Kredi, İstanbul.
- RICOEUR, Paul (2010), Başkası Olarak Kendisi, Çev. Hakkı Hünler, DoğuBatı, Ankara.
- SIMMS, Karl (2003), Paul Ricoeur, Taylor&Francis, London (elektronik kitap).
- SMITH, Sidonie ve Julia Watson (2001), Reading Autobiography: A Guide for Interpreting Life Narratives, University of Minnesota Press, Minneapolis.
- WALDENFELS, Bernhard (2010), Fenomenolojiye Giriş, Çev. Mesut Keskin. Avesta, İstanbul.
- WEINTRAUB, Karl J. (1975), “Autobiography and Historical Consciousness”, Critical Inquiry, Vol. 1, No. 4, s. 821-848. JSTOR, Web, 21 Eylül 2011
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 3 Ağustos 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 12 Sayı: 1 |