Lomber disk hernisi olan bireylerde fonksiyonel yetersizlik ve fiziksel aktivite düzeylerinin yaşam kalitesi ile ilişkisi

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 2, 38 - 43, 29.06.2018

Emel Yılmaz Dilek Çeçen Cüneyt Temiz Senan Mutlu Hülya Kızıl Toğaç Arzu Aslan Havva Kara

Öz

Amaç:
Araştırma lomber disk hernili bireylerde fonksiyonel yetersizlik
ve fiziksel aktivite düzeylerinin yaşam kalitesi ile ilişkisini belirlemek amacıyla yapıldı.

Gereç ve Yöntem:
Tanımlayıcı ve kesitsel türdeki bu araştırmaya Mart -Eylül 2017 tarihleri arasında
Türkiye'nin batı bölgesindeki bir üniversite hastanesi beyin ve sinir cerrahisi
kliniğine lomber disk hernisi tanısı ile başvuran 132 birey dahil edildi.
Araştırmanın verileri kişisel bilgi formu, visual analog skala (VAS),
Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (IPAQ), Oswestry Fonksiyonel Yetersizlik
Ölçeği (ODI) ve SF-36 yaşam kalitesi ölçeği kullanılarak toplandı. Verilerin
analizinde tanımlayıcı istatistikler, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi
ve Spearman korelasyon analizi kullanıldı.

Bulgular:
Araştırmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 45,14±15,08 yıl, %65,2'si kadın,
%40,9'u fazla kiloludur. Ölçeklerden alınan puan ortalamaları VAS: 6,32±1,55,
ODI: 29,75±11,08, SF-36 alt boyutlarından fiziksel özet skor (PCS) 36,87±9,59
ve mental özet skor (MCS) 42,81±8,72’dir. Bireylerin %34,1'inin ODI'ye göre tam
fonksiyonel yetersizlik yaşadığı ve %62,9'unun (IPAQ) göre düşük fiziksel
aktivite düzeyine sahip olduğu saptandı. Araştırma grubunun fonksiyonel
yetersizlikleri ve ağrı düzeyleri arttıkça yaşam kalitesinin azaldığı; fiziksel
aktivite düzeyleri arttıkça yaşam kalitesinin arttığı ancak fonksiyonel
yetersizlik ve ağrı düzeylerinin azaldığı görüldü.

Sonuç:
Araştırma sonucunda bireylerin yaşam kalitelerinin ve fiziksel aktivite
düzeylerinin düşük, ağrı düzeylerinin orta ve fonksiyonel yetersizliklerinin
ciddi düzeyde olduğu saptandı. Bireylerin ağrı düzeylerini ve fonksiyonel
yetersizliklerini azaltmak, yaşam kalitelerini arttırmaya yönelik girişimlerin
planlanması ve uygulanması önerilmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Lomber disk hernisi, ağrı, fiziksel aktivite düzeyi, fonksiyonel yetersizlik

Kaynakça

• KAYNAKLAR1. Sarı S, Aydoğan M. Bel ağrısının önemli bir sebebi: Lomber disk hernisi. TOTBİD Dergisi. 2015; 14:298–304.2. Deyo RA, Mirza SK. Clinical practice. Herniated lumbar intervertebral disk. N Engl J Med. 2016; 374(18):1763-72.3. Jordan J, Konstantinou K, O'Dowd J. Herniated lumbar disc. BMJ Clin Evid. 2011;06:1118. 4. Vialle LR,Vialle EN, Suárez Henao JE, Giraldo G. Lumbar disc herniation. Rev Bras Ortop. 2015;45(1):17-22.5. Alper S. Lomber disk hernileri. Turkiye Klinikleri J PM&R-Special Topics. 2011;4:32-43.6. Delitto A, George S, Van Dillen L, et al. Low back pain. J Orthop Sports Phys Ther. 2012;42(4):A1-A57. 7. Soysal M, Kara B, Arda N. Assessment of physical activity in patients with chronic low back or neck pain. Turk Neurosurg. 2013;23(1):75-80. 8. Jansson A, Nemeth G, Granath F, Jönsson B, Blomqvist P. Health-related quality of life in patients before and after surgery for a herniated lumbar disc. J Bone Joint Surg. 2005;87-B:959-64.9. Ay S, Evcik D. Kronik bel ağrılı hastalarda depresyon ve yaşam kalitesi. Yeni Tıp Dergisi. 2008;25: 228-31.10. Ökmen B M, Koyuncu E, Uysal B, Özgirgin N. The effects of the number of physical therapy sessions on pain, disability, and quality of life in patients with chronic low back pain. Turk J Med Sci. 2017;47(5):1425-31. 11. Belavý DL, Quittner MJ, Ridgers N, Ling Y, Connell D, Rantalainen T. Running exercise strengthens the intervertebral disc. Sci Rep. 2017;7:45975.12. Vanti C, Andreatta S, Borghi S, Guccione AA, Pillastrini P, Bertozzi L. The effectiveness of walking versus exercise on pain and function in chronic low back pain: a systematic review and meta-analysis of randomized trials. Disabil Rehabil. 2017;5:1-11.13. Karadağ M, Aksoy, G. Lomber disk herni ameliyatında hastaların evde iyileşmelerini hızlandırmada hemşirenin eğitici rolünün etkisi. Düşünen Adam. 2002;15(4): 245-53.14. Şenyuva E, Taşocak G. Hemşirelerin hasta eğitimi etkinlikleri ve hasta eğitim süreci. İ.Ü.F.N. Hem. Derg. 2007;15(59): 100-6.15. Harris H, Crawford A. Recognizing and managing osteoarthritis. Nursing 2015:36-42.16. Kagaya H. Quality of life assessment before and after lumbar disc surgery. J Orthop Sci. 2005; 10(5):486-9.17. Craig CL, Marshall AL, Sjostrom M, et al. International physical activity questionnaire: 12-country reliability and validity. Med Sci Sports Exerc. 2003;35(8) 1381-95.18. Öztürk M. Üniversitede eğitim-öğretim gören öğrencilerde uluslararası fiziksel aktivite anketinin geçerliliği ve güvenirliği ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Programı, Yüksek Lisans Tezi, 2005, Ankara, (Danışman: Prof. Dr. Hülya Arıkan).19. Fairbank JC, Couper J, Davies JB, O'Brien JP. The Oswestry low back pain disability questionnaire. Physiotherapy. 1980;66:271-3. 20. Yakut E, Duger T, Oksuz C et al. Validation of the Turkish version of the Oswestry Disability Index for patients with low back pain. Spine. 2004; 29(5):581-5.21. Ware JE, Sherbourne CD. The MOS 36-item short-form health survey (SF-36). I. Conceptual framework and item selection. Med Care. 1992;30: 473-83.22. Koçyiğit H, Aydemir Ö, Fişek G, Ölmez N, Memiş A. Kısa Form-36'nın Türkçe versiyonunun güvenilirliği ve geçerliliği. İlaç ve Tedavi. 1999; 12: 102-6.23. Price D, Patricia A. The validation of visual analogue scales as ratio scale measures for chronic and experimental pain. Pain. 1983;17:45-56.24. Meydan Ocak F, Karaaslan M, Tutar I, Konuralp N, Güzelant AY, Özgüzel MH. Lomber disk hernilerinde konservatif tedavi etkinliğinin klinik parametreler ve manyetik rezonans görüntüleme yöntemi ile değerlendirilmesi. Türk Fiz Tıp Rehab Derg. 2007;53:108-12. 25. Kim KT, Park SW, Kim YB. Disc height and segmental motion as risk factors for recurrent lumbar disc herniation. Spine. 2009;34(24):2674–8.26. Dönmez YC, Kabataş M, Dolgun E, Özbayır T. Lomber disk hernili hastalarda risk faktörlerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi. 2010;24:89–92.27. Köksal V, Şen A, Erdivanlı B, Özdemir B. Spinal anestezi altında yapılan lomber disk cerrahilerinin retrospektif değerlendirmesi. J Clin Exp Invests. 2014;5(1): 54-8.28. Gülşen İ, Arslan Ü, Ak H, Çeğin M. B, Sosuncu E, Arslan M. Lomber disk cerrahisi uygulanan hastalarda genel ve spinal anestezinin maliyet hesabı yönünden karşılaştırılması. Van Tıp Dergisi. 2015; 22(4):235-9.29. Almeida DB, Poletto PH, Milano JB, Leal AG, Ramina R. Is preoperative occupation related to long-term pain in patients operated for lumbar disc herniation? Arq Neuropsiquiatr. 2007;65(3-B):758-63. 30. Akca N, Aydın G, Gümüş K. Lomber disk hernili hastaların vücut mekanikleri bilgi düzeyleri ile ağrı şiddeti arasındaki ilişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013;2:66-77. 31. Köçkar Ç, Uzun Ö. Lomber disk herni ameliyatı olan hastalarda algılanan sosyal destek ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2007; 10: 4: 30-41.32. Righesso O, Falavigna A, Avanzi O. Correlation between persistent neurological ımpairment and clinical outcome after microdiscectomy for treatment of lumbar disc herniation. Neurosurgery. 2012;70:390–7.33. Uluğ N, Yılmaz ÖT. Servikal ve lumbar ağrı problemi olan hastaların ağrı, emosyonel durum ve yaşam kalitelerinin karşılaştırılması. Fizyoterapi Rehabilitasyon. 2012; 23(2):90- 9.34. Sivan M, Sell B, Sell P. The outcome of a functional restoration programme for chronic low back pain. Ir J Med Sci 2009;178:461–7.35. Yılmaz A, Altuğ F, Coşkun E. Kronik bel ağrısı olan hastalarda ağrı, özürlülük durumu ve psikolojik faktörlerin incelenmesi. Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2012;32(5):1278-83.36. Kovacs FM, Abraira V, Zamora J, et al. Correlation between pain, disability, and quality of life in patients with common low back pain. Spine. 2004; 29(2):206–10.37. Narin S, Bozan Ö, Cankurtaran F, Bakırhan S. Kronik bel ağrılı hastalarda fizyoterapi programının fonksiyonel kapasite ve yaşam kalitesi üzerine etkisi. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2008;22:137-43. 38. Coste J1, Lefrançois G, Guillemin F, Pouchot J, French Study Group for Quality of Life in Rheumatology.Prognosis and quality of life in patients with acute low back pain: insights from a comprehensive inception cohort study. Arthritis Rheum. 2004;51(2):168-76.39. Çilingir D, Hintistan S, Yiğitbaş Ç, Nural N. Nonmedical methods to relieve low back pain caused by lumbar disc herniation: a descriptive study in northeastern Turkey. Pain Manag Nurs. 2014;15(2): 449-57.40. Dündar Ü, Solak Ö, Demirdal ÜS, Toktaş H, Kavuncu V. Kronik bel ağrılı hastalarda ağrı, yeti yitimi ve depresyonun yaşam kalitesi ile ilişkisi. Genel Tıp Derg. 2009;19(3):99-104.41. Arnold LM, Witzeman KA, Swank ML, et al. Health related quality of life using the SF-36 in patients with bipolar disorders compared with paitents with chronic back pain and general population. J Affect Disord. 2000;57:235-9.42. Hasanefendioğlu EZ, Sezgin M, Sungur MA, Çimen ÖB, İncel NA, Şahin G. Kronik Bel Ağrılı Hastalarda Sağlıkla İlişkili Yaşam Kalitesi: Ağrı, Klinik ve Fonksiyonel Durumun Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi. Türk Fiz Tıp Rehab Derg. 2012;58:93-8. 43. Güçlü DG, Güçlü O, Ozaner A, Senormanci O, Konkan R. The relationship between disability, quality of life and fear-avoidance beliefs in patients with chronic low back pain. Turk Neurosurg. 2012; 22:724-31.44. Gündüz OH, Erçalık T. Kronik bel ağrısında egzersiz reçeteleme. Türk Fiz Tıp Rehab Derg. 2014;60 (Özel Sayı 2):S25-S30.