GAZELİN BEYİT SIRALAMASININ DEĞİŞMEZLİĞİ -HÂFIZ-I ŞÎRÂZÎ'NİN BİR GAZELİ ÖRNEĞİ-

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 1, 18 - 29, 02.07.2018

Şerife Yalçınkaya

https://doi.org/10.30804/cesmicihan.378696

Öz

Doğu
edebiyatlarının en önemli şiir şekillerinden birisi olan gazelde beyitler arası
bir ilişkinin olup olmadığı ve beyit sıralamalarının düzeni meselesi, bu
yazının konusunu teşkil etmektedir. Bu sorunun cevabının 14. yy. İran şiirinin
önemli şâiri Hâfız-ı Şîrâzî'de sorulmasının sebebi, XVI. Yüzyıldan itibaren
Hâfız divanına pek çok şârih tarafından Türkçe şerh yazılmış olmasıdır. Bu
şerhlerin en ünlülerinden biri Sûdî-i Bosnavî'ye aittir. Bu makalede, Hâfız'ın
-şumâ redifli gazeli, Sûdî-i Bosnavî şerhi üzerinden beyitlerin sıralanışı
açısından tahlil edilecektir. Sûdî şerhinde, Fars şiiri için en muteber Hâfız
divanlarından biri olan Kazvînî'nin tertibinden faklı bir sıralama tercih
etmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Hâfız-ı Şîrâzî, Sûdî-i Bosnavî, Kazvinî, gazel, beyit sıralaması

Kaynakça

• ARUÇİ, Muhammed (2009). "Sûdî", TDV İslam Ansiklopedisi, C. 37, 466. AYAR, Mehmet Taha (2007). Hâfız-ı Şîrâzî’nin Bazı Gazellerine Şerh Tekniği Açısından Sûdî ve Konevî’nin Yaklaşım Tarzları. Yayımlanmamış YL Tezi. İstanbul Üniversitesi. GÖLPINARLI, Abdülbaki (1992). Hâfız Divanı, Çev. Abdülbaki Gölpınarlı, MEB. Ankara. İMAMOĞLU, Fatma (2016). Hâfız-ı Şirâzî’nin Şumâ Redifli Gazeline Yapılan Şerhlerin Tercüme ve Şerh Usulü Açısından Değerlendirilmesi. Turkish Studies. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/4 Winter. 433-470. KANAR, Mehmet (2011). Hâfız Divanı, Cilt 1. Ayrıntı Yayınları. İstanbul. KAZVÎNÎ, Muhammed, Dr. Kâsım Ganî (1363).Dîvân-ı Hâce Şemseddin Muhammed Hâfız-ı Şîrâzî, İkbâl, Tahran. MAZIOĞLU, Hasibe (1956). Fuzûli-Hâfız. TTK Basımevi, Ankara. MORKOÇ, Yasemin (Ertek). Sûdî-i Bosnavî'nin Şerh-i Dîvân-ı Hâfız'ı. Ege Üniversitesi. 1994. 64-76. RITTER, Hellmut (1977).”Hâfız”, İslam Ansiklopedisi, C.5/1, MEB. İstanbul. Sûdî-i Bosnavî, Şerh-i Divân-ı Hâfız, Fatih Millet Ktp., Feyzullah Efendi 1641, C.1. 5b-8a. YAZAR, İlyas: http://web.deu.edu.tr/ilyas/yayinlarim/hafizgazel2.htm (son erişim: 10.01.2018) YAZICI, Tahsin (1997) “Hâfız” mad. TDV İslâm Ansiklopedisi. C. 15.