Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığı Becerilerinin Gelişiminde Etkileşimli Kitap Okumanın Önemi

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 31 - 41, 25.06.2018

Vedat Bayraktar

https://doi.org/10.36731/cg.418408

Cited By: 8

Öz

Bu derleme
çalışması, okul öncesi dönemdeki çocukların yazı farkındalığı
becerilerinin gelişiminde etkileşimli kitap okumanın önemini ortaya koymak için
yapılmıştır. Yazı farkındalığı becerileri, çocukların okuma-yazmayı kolay
öğrenebilmeleri için edinilmesi gereken erken okuryazarlık becerilerinden biri
olarak kabul edilmektedir. Bu becerilerin kazanılmasında yetişkin desteği çok
önemli bir yer tutmaktadır. Çünkü yetişkinler hem çocuklara zengin uyarıcı bir
çevre sunan ve hem de model olan kişilerdir. Yapılan araştırmalarda çocuklara
etkileşimli kitap okumanın çocukların yazı farkındalığı becerilerini olumlu
yönde etkilediğini göstermektedir. Bu nedenle çocuklara etkileşimli kitap okuma
onların yazı farkındalığı becerilerini pozitif yönde etkilediği söylenilebilir.

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi Dönem, erken okuryazarlık becerileri, yazı farkındalığı, etkileşimli kitap okuma

Importance of Reading Interactive Book in the Development of Writing Awareness Skills for Preschool Children

Öz

This review  has been conducted
to prove the importance of reading interactive books for the development of
preschool children's print awareness. Print awareness skills are regarded as
one of the early literacy skills that children need to acquire in order to make
them easy to learn to read and write. Adult support plays a very important role
in the acquisition of these skills. Because adults are both models and
providing a rich stimulating environment for children. Research shows that
reading children 's interactive books affects children' s literacy skills
positively. Thus, it can be said that reading the interactive books to the
children affected their print awareness skills positively.

Anahtar Kelimeler

Pre-school period, early literacy skills, print awareness, reading interactive books

Kaynakça

• Akoğlu, G., Ergül, C., & Duman, Y. (2014). Etkileşimli kitap okuma: Korunmaya muhtaç çocukların alıcı ve ifade edici dil becerilerine etkileri. İlköğretim Online, 13(2), 622-639.
• Bayraktar, V. (2013). Okuma yazmaya hazırlık eğitim programının anasınıfına devam eden 6 yaş grubu çocukların yazı farkındalığı becerilerine ve ilkokul birinci sınıftaki ses farkındalığı ve okuma yazma becerilerine etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi üniversitesi, Ankara.
• Bayraktar, V. ve Temel, F. (2014). Okuma-yazmaya hazırlık eğitim programı’nın çocukların okuma yazma becerisine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 08-22.
• Bayraktar, V. ve Temel, F. (2017). Yazı Farkındalığı Becerileri. F. Temel. (Yay. Haz.). Dil ve Erken Okuryazarlık içinde (s.63-88). Ankara: Hedef CS.
• Beauchat, K.A., Blamey, K.L. ve Walpole, S. (2010). The building blocks of preschool success. New York: The Guilford Press.
• Bekir, H.(2017). İki Dilli Çocuklarda Erken Okuryazarlık Yazı Farkındalığı Becerileri. F. Temel. (Yay. Haz.). Dil ve Erken Okuryazarlık içinde (s. 187-214). Ankara: Hedef CS.
• Bıçakçı, M. Y., Er, S. ve Aral, N. (2018). Etkileşimli öykü okuma sürecinin çocukların dil gelişimi üzerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 26 (1), 201-208
• Blake, C. (2014). Defining emergent literacy: developing lifelong readers. https://online.cune.edu/defining emergent-literacy/ adresinden erişildi.
• Cabell, S.Q. Justice, L.M., Konold, T.R. ve McGinty, A.S. (2011). Profiles of Emergent literacy skills among preschool children who are at risk for academic difficulties. Early Childhood Research Quarterly, 26(1), 1-14. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2010.05.003 adresinden erişildi.
• Coe, G. (2009). Tools of the mind-literacy activities for young children. Uluslararası Çocuk, Aile ve Okul Bağlamında Okul Öncesi Eğitim Kongresi. Trabzon.
• Compton-Lilly, C. (2012). Reading time: the literate lives of urban secondary students and their families. New York, NY: Teacher College Press.
• Clay, M.M.(2000). Concepts about print. Singapore: Heinemann.
• Decker, C.A. ve Decker, J.R. (2016). Planning and administering early childhood programs. (11.bs.) New Jersey: Pearson Education, Inc.
• Efe, M. (2018). Düşük sosyo-kültürel özellikte okul öncesi dönem 48-66 ay çocuklarına etkleşimli kitap okuma programının yazı farkındalığına etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi üniversitesi, Ankara.
• Ergül, C., Dolunay Sarıca, A. ve Akoğlu, G., (2016). Etkileşimli kitap okuma: Dil ve erken okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesinde etkili bir yöntem. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17(2), 193-204. DOI: 10.21565/ozelegitimdergisi.246307
• Evans, M. A., Williamson, K. ve Pursoo, T.(2008) Preschoolers’ attention to print during shared book reading. Scientific Studies of Reading. Taylor ve Francis Group 12(1), 106–129.
• Ezell, H. K., ve Justice, L. M. (2005). Shared storybook reading: Building young children’s language ve emergent literacy skills. Baltimore, Maryland: Paul H. Brookes Publishing Co.
• Fields, M.V.; Groth,L.A & Spangler, K.L. (2007). Let’s begin reading right: a developmental approach to emergent literacy. New Jersey: Pearson Education İnc.
• Golloher, A., N. H. (2015). An adapted shared storybook reading program ımplemented in ınclusive preschool classrooms: An ınvestigation of its use and effectives. http://scholarworks.sjsu.edu/special_ed_pub/1/
• Goodrich, J.M., Lonigan, C.J. ve Farver, J.A.M. (2017). Impacts of literacy-focused preschool curriculum on the early literay skills of language-minority children. Early Childhood Research Quarterly, 40 (3), 13-14. doi:http://dx.doi.org/10.1016/J.ecresq.2017.02.001
• Griffith, P.L., Beach, S.A., Ruan, J. ve Dunn L.(2008). Literacy for Young Children. London: Corwn Press.
• Honchell, B. ve Schulz, M. (2012). Engaging Young Readers with Text through Shaerd Reading Experiences. Journal of Inquiry & Action in Education, 4(3), 59-67.
• Huebner, C. E., ve Payne, K. (2010). Home support for emergent literacy: Follow-up of a community-based implementation of dialogic reading. Journal of Applied Developmental Psychology, 31(3), 195-201.
• Huba, M.E. ve Kontos,S.(1985). Measuring print awareness in young children. (http:// content.ebscohost.com/pdf25_26/pdf/1985/ ERE/01May85/005601.pdf).
• Israel,S.E.(2008). Early reading first and beyond. London: Corwin Press.
• Jalongo, M. R.(2013). Early childhood language arts. (6. bs.). Boston: Pearson.
• Justice, L.M. ve Sofka, A.E. (2010). Engaging children with print: building early literacy skills through quality read-alouds. New York: Guilford Publications, Inc.
• Kindle, K.J. (2011). Same book, different experience: A comparison of shared reading in preschool classrooms. Journal of Language and Literacy Education. 7 (1), 13-34. http://www.coa.uga.edu/jolle/2011_1/kindle.pdf adresinden erişildi.
• Lonigan, C.J., Anthony, J.L., Bloomfield, B.G., Dyer, S.M. ve Samyel, C. (1999). Effects of two shared-reading ınterventions on emergent literacy skills of at-risk preschoolers. Journal of Early Intervention, 22, 4 (306-322).
• Lovelace, S. & Stewart, S.R.(2007). Increasing print awareness inpreschoolers with language impairment using non-evocative print referencing. American Speech Language-Hearing Association. 38, 16–30. January 2007.
• MEB (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
• Mcgee,L.M. ve Morrow, L.M.(2005). Teaching literacy in kindergarten. New York. London: The Guilford Pres.
• Morrison, G.S. (2015). Early childhood education today. (13. bs.). New Jersey: Pearson Education, Inc.
• Morrow, L. M.(2007). Developing literacy in preschool. New York. London: The Guilforf Press.
• Puranik,C.S., Phillips, B.M. Lonigan ,C.J. ve Gibson, E. (2018). Home literacy practices and preschool children’s emergent writing skills: An inital investigation. Early Childhood Resh Quarterly, 40(1), 228-238. doi:http://dx.doi.org/10.1016/J.ecresq.2017.10.004earc
• Reutzel, D.R., Fawson, P.C., Young,J.R., Morrison, T.G ve Wilcox, B. (2003). Readingenvironmental print: what is the role of concepts about print in discriminating youngreaders’ responses?. Reading Psychology, 24:123-162.
• Rvachew, S., Rees, K., Carolan, E.ve Nading, A. (2017). Improving emergent literacy with achool-based shared reading: paper versus ebooks. International Journal of Child-Computer Interaction, 12, 24 29. http://dx.doi.org/10.1016/j.iJcci.2017.01.002 adresinden erişildi.
• Ryan, B.J.(2003). Çocuğum Okula Başlıyor. M. İzmirli (Çev.). İstanbul: Hayat Yayıncılık. (Eserin orjinali 1998’de yayınlandı).
• Sevinç, M. ve Kuvvet, Z. (2006). Erken çocuklukta okuma yazma kavramlarının gelişiminde annelerin rolü. N.Aral ve B. Tuğrul (Editörler), Avrupa Birliği Sürecinde Okul Öncesi Eğitimi Geleceği Sempozyumu. II. Cilt. İstanbul: Ya Pa.
• Strickland, D.S.ve Schickedanz, J.A.(2009). Learning about print in preschool. Newark, DE: International Reading Association.
• Soderman, A. K., Gregory, K.M. and McCarty,L.T.(2005). Scaffolding emergent literacy. United States of America: Pearson Education.
• Swain, J., Brooks, G. ve Bosley, S. (2014). The benefits of family literacy provision for parents in England. Journal of Early Childhood Research, 12(1), 77-91. https://eric.ed.gov/?id=EJ1019443 adresinden erişildi.
• Trawcik-Smith, J., (2014). Early childhood development:A multicultural perspective (6. bs.). London: Pearson Education.
• Üstün, E. (2007). Okul öncesi çocuklarının okuma yazma becerilerinin gelişimi. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları
• Wesseling, P. B.C. , Christmann, C.A. ve Lancmann, T. (2017). Shared book reading promotes not only language development, but also grapheme awareness in german kindergarten children. Frontiers Psychol, 8(364), 1-13. Doi:10.3389/fpsyg.2017.00364
• Whitehead, M.R. (2007). Developing language and literacy with young children. London: Paul Chapman Publishing.
• Whitehurst, G. J., Arnold, D. S., Epstein, J. N., Angell, A. L., Smith, M., & Fischel, J. E. (1994). A picture book reading intervention in day care and home for children from low-income families. Developmental Psychology, 30(5), 679-689.
• Wortham, S.C.(2009). Early childhood curriculum: Developmental bases for learning and teaching. (5. bs.). New Jersey, Columbus, Ohio: Pearson Merill Prentice Hall.
• Vacca,J.A.L., Vacca,R.T., Gove,M.K, Burkey,L.C.,Lenhart,L.A ve McKeon, C.A. (2012). Reding and learning to read. (8. Bs.) Boston: Pearson Education Inc.
• Vukelich, C., Christie, J. and Enz,B. (2012). Helping young children learn language and literacy. (3. bs.). Boston: Pearson Education Inc.