Problems Threatening the Tigris Trout (Salmo tigridis Turan, Kottelat & Bektaş, 2011) Stock in Çatak Stream and Some Recommendations

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 16 - 20, 29.12.2017

Mustafa Akkuş Mustafa Sarı

https://doi.org/10.31594/commagene.392054

Cited By: 1

Öz

This study was carried out to reveal the problems
threatening Salmo tigridis stock inhabited in Çatak Stream and to offer some
solutions to overcome these problems. Çatak is the largest stream of the region
and located at 81 km southern of the Van city center. Salmo tigridis, which is
only distributed in Çatak and Bahçesaray streams, faces the danger of
extinction. In this study, it was observed that sand-graveling activities at
Çatak Stream muddied the stream and destroyed appropriate reproduction
habitats. Another problem is that Çatak Stream's over-destruction of vegetation
in the catchment basin increases flood risk and flood-related sudden flow
increases. In addition, it was determined that studies carried out for river
improvement and flood control disturbed the natural flow regime of the stream,
leading to deterioration in the base and coastal structure. Another threat is
the rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) that escape from fish farms. Catching
with prohibited methods and fishing gears is also a problem that threatens the
future of native trout stock in the stream. With this study, the problems that
threaten the tigris trout stock in Çatak Stream were identified and some
proposals were presented.

Anahtar Kelimeler

Tigris Trout, Salmo tigridis, invasive species, habitat destruction, Çatak stream

Dicle Alabalığı (Salmo tigridis Turan, Kottelat & Bektaş, 2011) Çatak Çayı Stokunu Tehdit Eden Sorunlar ve Bazı Çözüm Önerileri

Öz

Bu çalışma Çatak Çayı'nda yaşayan dağ alabalığı Salmo tigridis stokunu tehdit eden
sorunlar ve sorunların çözüm yollarını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır.
Çatak Çayı Van il merkezinin 81 km güneyinde bulunur ve bölgenin en büyük
akarsularındandır. Yalnızca Çatak ve Bahçesaray Çaylarında dağılım gösteren Salmo tigridis bu çaylarda yok olma
tehlikesi ile karşı karşıyadır. Yapılan bu çalışmada Çatak Çayı'nda kum-çakıl
alma faaliyetlerinin akarsuyu bulandırdığını ve uygun üreme habitatlarını yok
ettiği gözlemlenmiştir. Çatak Çayı'nın su toplama havzasındaki vejetasyonun
aşırı tahrip edilmesinin sel riskini artırması ve sele bağlı ani debi artışları
ile bulanıklık diğer bir problemdir.
Diğer taraftan dere ıslahı ve sel kontrolü amacıyla yapılan çalışmaların çayın
doğal akış rejimini bozarak taban ve kıyı yapısında bozulmalara yol açtığı
belirlenmiştir. Diğer bir sorun ise balık çiftliklerinden kaçan gökkuşağı
alabalıklarıdır (Oncorhynchus mykiss). Çatak Çayı'nda, kullanımı yasak
yöntemler ve av araçları ile yapılan avcılık da alabalık stokunun geleceğini
tehdit eden sorunlardandır. Yapılan bu çalışma ile Çatak Çayı Dicle alabalığı
stokunu tehdit eden sorunlar belirlenerek bazı çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dicle alabalığı, Salmo tigridis, istilacı tür, habitat tahribi, Çatak çayı

Kaynakça

• Akkuş, M. 2016: Balıkçılık yönetimi için Çatak Çayı’nda fiziksel-kimyasal ve biyolojik parametreleri esas alan yeni bir indeks geliştirilmesi üzerine çalışmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Alp, A., Kara, C. 2004: Ceyhan, Seyhan ve Fırat Havzalarındaki doğal alabalıklarda (Salmo trutta macrostigma Dumeril, 1858 ve Salmo platycephalus Behnke, 1968) boy, ağırlık ve kondüsyon faktörleri. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 21 (1-2): 9-15.
• Altındağ, A., Ahıska, S. 2006: Kesik köprü Baraj Gölü (Ankara) balıkçılık sorunları. I. Balıklandırma ve Rezervuar Yönetimi Sempozyumu, 07-09 Şubat, Antalya.
• Aras, N. M., Kocaman, E. M., Aras, M. S. 2000: Genel su ürünleri ve kültür balıkçılığının temel esasları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fak. Ders Yayınları, No: 216, Erzurum.
• Aras, S., Çetinkaya, O., Karatas, M. 1997: Anadolu Alabalığı (Salmo trutta macrostigma, Dum., 1858)’ nin Türkiye’deki bugünkü durumu. Akdeniz Balıkçılık Kongresi, 9-11 Nisan. İzmir. 605-613.
• Ateşşahin, T., Ergün, A., Özmen, M.M. 2014: Elazığ ilindeki amatör balıkçıların sosyo demografik özellikleri üzerine bir ön araştırma. Yunus Araştırma Bülteni, 1: 41-51.
• Barbour, M.T., Stribling, J.B. 1999: Use of habitat assessment in evaluating the biological integrity of stream communities. In Biological Criteria: Research and Regulation. Environmental Protection Agency, EPA-440/5-91-005.
• Çetinkaya, O. 1996: Investigations of some biological proporties of Tigris trouts (Salmo trutta macrostigma Dum., 1858) living in the Çatak Stream (Tigris River, Turkey), (in Turkish). İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 9-13 (1-10): 111-122.
• Dönel, K.E., Yılmaz, E. 2016: The Fish fauna of Gaga Lake (Ordu-Turkey) and identification of four species by morphometric characteristics. Journal of Maritime and Marine Sciences, 2 (2): 8-19.
• Gray, M. S., Sabbah, S., Hawryshyn, C. W. 2011: Experimentally increased turbidity causes behavioral shifts in Lake Malawi cichlids. Ecology of Freshwater Fish, 20: 529–536.
• Kara, C., Alp, A., Emre, Y. 2007: Salmo trutta macrostigma Dumeril, 1858’nın Ceyhan Nehir sistemi’nde dağılımı ve bazı morfometrik özellikleri. Türk Sucul Yaşam Dergisi, 5 (8): 77-86.
• Kaya, C., Turan, D., Ünlü, E. 2016: The Latest Status and Distribution of Fishes in Upper Tigris River and Two New Records for Turkish Freshwaters. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 16: 545-562.
• Koca, C. 2015: Yalova’daki su potansiyelinin değerlendirilmesine bir öneri: Bütüncül Su Yönetimi. 3. Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı, 15-16 Ekim, Bingöl.
• Korkmaz, A. Ş. 2005: Kadıncık Deresi’ndeki (Çamlıyayla-Mersin) balık yoğunluğu ve biyoması. Tarım Bilimleri Dergisi, 11 (1): 91-97.
• Kurtoğlu, İ. Z., Çelikkale, M. S., Okumuş, İ. O., Aksungur, M., Çakmak, E., Firidin, Ş., Aksungur, N., Çavdar., Y., Zengin, B. 2009: Karadeniz Alabalığında (Salmo Trutta Labrax) smoltifikasyonun belirlenmesi için kan parametrelerinin analizi. Doğal Alabalık Çalıştayı: Sürdürülebilir, Koruma ve Balıklandırma, 22-23 Ekim, Trabzon.
• Pont, D., Hugueny, B., Beier, U., Goffaux, D., Melcher, A., Noble, R., Rogers, C., Roset, N., Schmutz, S. 2006: Assessing river biotic condition at a continental scale: a European approach usingfunctional metrics and fish assemblages. Journal Applied Ecology, 43: 70–80.
• Restrepo, J. D., Syvitski, J. P. M. 2006: Assessing the effect of natural controls and land use change on sediment yield in a major Andean river: The Magdalena drainage basin, Colombia. Journal of the Human Environment, 35(2):65-74.
• Saraçoğlu, H. 1990: Bitki örtüsü akarsular ve göller. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi
• Toroğlu, E., Toroğlu, S., Alaeddinoğlu, F. 2006: Aksu Çayı’nda (Kahraman Maraş) akarsu kirliliği. Coğrafi Bilimler Dergisi, 4(1): 93-103.
• Turan, D., Kottelat, M., Bektaş, Y. 2011: Salmo tigridis, a new species of trout from the Tigris River, Turkey (Teleostei: Salmonidae). Zootaxa, 2993: 23–33.