Sofralık Üzüm Çeşidi Kalemlerinin Farklı Süre ve Sıcaklıklarda Depolanmasının Üretim Materyali Üzerindeki Etkileri

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 1, 55 - 65, 01.06.2014

Sema Tırpancı Alper Dardeniz

Öz

Bu araştırma, “Yalova İncisi” ve “Yalova Çekirdeksizi” üzüm çeşitleri kalemlerinin farklı süre (25 gün, 50 gün ve 75 gün) ve sıcaklıklarda (0–2°C, 4–6°C, 8–10°C ve 18–20°C) depolamasının üretim materyali üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amacıyla, 2010 ve 2011 yıllarında yürütülmüştür. Bu araştırmada; farklı süre ve sıcaklıklarda muhafaza edilen aşı kalemlerinde; yedek su kapsamı, çap, öz, kabuk+floem, ksilem, çap/öz, kabuk+floem/öz, ksilem/öz ve ksilem+(kabuk+floem)/öz, ayrıca sürdürülen tek gözlü kalemlerde; sürgün uzunluğu, boğum sayısı, sürgün yaş ağırlığı, kök yaş ağırlığı ile üst (tepe) kallüs gelişim düzeyi parametreleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda; farklı süre ve sıcaklıklarda muhafaza edilen üretim materyallerinde, yıllık dal içyapısının ilk alım tarihinden itibaren değişim gösterdiği belirlenmiştir. Aşı kalemlerinde en iyi odunlaşma 75–50 gün süreyle muhafaza edilen yıllık dallarda elde edilirken, sırasıyla 4–6°C, 0–2°Cve 8–10°C’de muhafaza edilen üretim materyalleri daha iyi odunlaşmış, bu sıralama sürdürülen tek gözlü kalemlerden elde edilen sürgün ve kök ağırlık değerlerinde de görülmüştür. 18–20°C’de tutulan yıllık dallarda, plastik PVC torba içinde sürmeler olması ve yedek besin maddelerinin tüketilmesi sonucunda, en kötü odunlaşma ve sürgün–kök ağırlığı değerleri tespit edilmiştir. Bütün sonuçlar bir arada değerlendirildiğinde; budama döneminde (Şubat ayı sonu–Mart ayı başı) alınan kalemlerde yıllık dal içyapısının henüz tam olarak şekillenmediği anlaşıldığından, aşının kış budamasının hemen ardından yapılmayarak, 4–6°C sıcaklığındaki soğuk depoda en az 25 gün süreyle yapılacak muhafazanın ardından masabaşı aşı uygulamasına geçilmesinin yararlı olacağı saptanmıştır

Anahtar Kelimeler

Vitis vinifera L., Üretim materyali muhafazası, Odunlaşma, Çap/öz, Ksilem/öz

The Effects of Storage of the Table Grape Varieties Scions in Different Time and Temperatures on the Production Material

Öz

This study was carried out in between the years of 2010 and 2011aimed to identify the effects of storage of the table grape varieties (“Yalova İncisi” and “Yalova Çekirdeksizi”) scions in different time (after 25, 50 and 75 days) and temperatures (0–2°C, 4–6°C, 8–10°C and 18–20°C) on the production material. During this study, the samples were collected from the “Trail Field of Table Grape Varieties Vineyard”. Parameters like; cane moisture, cane width, core, bark with phloem, xylem, cane width/core, bark with phloem/core, xylem/core of the production materials stored under different time and temperatures were examined. Moreover, the length and wet weight of shoot, number of knot, wet weight of root and the development level of peak callus were also noted at one–bud cutting. At the end of this research, it was determined that the internal structure of scion has been showed variation into from the first taken time when stored at different time and temperature levels. The best lignification has been obtained in the preserved scions between the 75th to 50th days of time while the preserved production materials lignified in a best way when stored in order of 4–6°C, 0–2°C and 8–10°C temperature levels. This placement was also observed into the shoot and root weight values taken from one–bud cuttings. The worst lignification and shoot–root weight values took place at scions stored at 18–20°C in consequence of shoot formation observed in PVC bag and the consumption of extra nutrient substances. According to the final results, it was observed that the internal structure of scions were not completed which were colletected during the pruning period (end of February–beginning of March), so grafting must not be applied just after the winter pruning. For this reason it was suggested that the grafting should be started just after keeping in the cold storage for a minimum of 25 days at 4–6°C degree of temperature, will be considered more useful

Anahtar Kelimeler

Vitis vinifera L., Production material storage, Lignification, Cane width/core, Xylem/core

Kaynakça

• Anonim, 1995. Asma çeliği standardı. TS 4072/Nisan 1995. Ankara.
• Alley, C.J., 1978. T‒bud grafting of grapevines. Hort. Abst., 48 (2): 1266.
• Balo, E., Balo, S., 1969. Wirkung de dehydratation und rehydratation auf die bewurzelung der rebstecklinge mitt. Klosterneuburg, (19): 96‒101.
• Baydar, N.G., Türk, F.H., Çetin, E.S., Babalık, Z., 2005. Asmalarda bir yaşlı dallardaki karbonhidrat içeriğinin dönemsel değişiminin incelenmesi. Türkiye 6. Bağcılık Sempozyumu. Bildiriler. Cilt: 2. 383–389. Tekirdağ.
• Becker, H., 1971. Neuere ergebnisse aus untersuchungen über die technologie der lagerung von rebenvermehrunsut. Probleme der Rebenveredlung, Heft 8. 29‒48.
• Çelik, H., 1995. Samsun ili fidanlık şartlarında aşılama yoluyla aşılı asma fidanı üretiminde aşı tipi ve aşılama zamanlarının etkileri. Ondokuzmayıs Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Bahçe Bitkileri Bölümü.
• Doktora Tezi. 257 s. Samsun. Çelik, H., Ağaoğlu, Y.S., Fidan, Y., Marasalı, B., Söylemezoğlu, G., 1998. Genel Bağcılık. Sun Fidan A.Ş.
• Mesleki Kitaplar Serisi: 1. 73–89. Ankara. Çelik, S., 2007. Bağcılık (Ampeloloji Cilt I. Genişletilmiş 2. Baskı) Namık Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi,
• Bahçe Bitkileri Bölümü. 428s. Tekirdağ. Dardeniz, A., 2001. Asma fidancılığında bazı üzüm çeşidi ve anaçlarda farklı ürün ve sürgün yükünün üzüm ve çubuk verimi ile kalitesine etkileri üzerine araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora
• Tezi. 167 s. Bornova‒İzmir. Dardeniz, A., Şahin, A.O., 2005. Aşılı Asma Fidanı Üretiminde Farklı Çeşit ve Anaç Kombinasyonlarının
• Vejetatif Gelişme ve Fidan Randımanı Üzerine Etkileri. Bahçe. 34 (2): 1–9. Dardeniz, A., Kısmalı, İ., Şahin, A.O., 2005. Bazı sofralık üzüm çeşitlerinin aşılı fidan randımanları ile fidanlıktaki vejetatif gelişmelerinin belirlenmesi. Türkiye 6. Bağcılık Sempozyumu. Bildiriler Cilt: 2. 498– Tekirdağ.
• Dardeniz, A., Müftüoğlu, N.M., Gökbayrak, Z., Fırat, M., 2007. Assessment of morphological changes and determination of best cane collection time for 140 Ruggeri and 5BB. Scientia Horticulture. (113): 87–91.
• Dardeniz, A., Gökbayrak, Z., Müftüoğlu, N.M., Türkmen, C., Beşer, K., 2008. Cane quality determination of
• BB and 140Ru grape rootstocks. Europ. J. Hort. Sci., 73 (6): 254‒258. Dardeniz, A., Engin, H., Şeker, M., Gündoğdu, M.A., Gökdemir, A., 2013. Üzüm çeşitlerinin yıllık dallarında boğuma göre farklı seviye ve konumlardaki kabuk, floem ve ksilem kalınlıklarındaki değişimlerin belirlenmesi. TABAD Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi. Tarım Sempozyumu Özel Sayısı (Prof. Dr.
• Selahattin İptaş anısına): 6 (1): 112–117. Eifert, J., Pänczel M., Eifert, A., 1961. Änderung des stärke–und zuckergehaltes der rebe während der ruheperiode. Vitis. 2: 257–265.
• Eifert, J.E., Balo, E., Eifert, A., 1969. Uber technis che probleme der lagerung und des transportes von veredlungsholz unter besonderer berücksichtigung des wasserhaushaltes und der rebschultechnik.
• Probleme der rebenveredlung, Reft: 7. 81–96. FAO, 2013. Agricultural statistical database. Available at: http://faostat.fao.org. (Erişim Tarihi: 24 Eylül, 2013).
• Gerhardt, R., Cheng‒Yung Cheng, Schneider, F., 1971. Probleme der rebenveredlung, Heft 8, 9‒27.
• Karauz, A., 2007. Değişik dönemlerde alınan asma aşı kalemlerinde gözlerin uyanması ve kallus oluşumu üzerine soğukta muhafazanın etkileri. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. Tarımsal Araştırmalar Genel
• Müdürlüğü. Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. 35 s. Tekirdağ. Kısmalı, İ., 1978. Yuvarlak Çekirdeksiz üzüm çeşidi ve farklı Amerikan asma anaçları ile yapılan aşılı‒köklü asma fidanı üretimi üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Meyve ve Bağ Yetiştirme ve Islahı Kürsüsü, Doçentlik Tezi. 102 s. Bornova‒İzmir.
• Kısmalı, İ., 1979. Aşılı–köklü asma fidanı üretimi. Bitki. 6 (2): 170–180.
• Kısmalı, İ., 1981. Aşılı asma fidanı randımanına etki eden bazı etmenler üzerinde araştırmalar, E.Ü. Ziraat Fakültesi, İzmir.
• Mullins, M.G., Bouquet, A., Willams, L.E., 1992. Biology of the Grapevine. Cambridge University Pres., 239.
• Oraman, M.N., 1972. Bağcılık Tekniği II. Ankara Ziraat Fakültesi 470. Ankara. 402 s.
• SAS Institute Inc., 2003. 100 SAS Campus Drive Cary, NC 27513–2414 USA.
• Tunçel, R., Dardeniz, A., 2013. Aşılı asma çeliklerinin fidanlıktaki vejetatif gelişimi ve randımanları üzerine katlamanın etkileri. TABAD Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi. Tarım Sempozyumu Özel Sayısı (Prof.
• Dr. Selahattin İptaş anısına). 6 (1): 118–122.