Çanakkale-Lapseki’de Farklı Arazi Kullanım Şekillerinin Sıçrama Erozyonuna Etkileri

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 2, 67 - 72, 01.12.2014

Mehmet Parlak

Öz

Erozyon sürecinin ilk aşamasını oluşturan sıçrama erozyonu, toprak partiküllerinin yer değiştirmesine ve toprak yapısının tahrip olmasına neden olur. Bu araştırma Lapseki’nin Subaşı Köyünde (Çanakkale) 3 farklı arazi kullanım şekillerindeki (kiraz bahçesi, buğday tarlası ve mera) sıçrama erozyonunu belirlemek için yapılmıştır. Her bir arazi kullanım şekline göre 8’er tane sıçrama kabı ve sıçrama hunisi kiraz bahçesi, buğday tarlası ve meraya yerleştirilmiştir. 21 Kasım 2011 ile 5 Mayıs 2012 tarihleri arasında doğal yağış koşullarında sıçrama erozyonu ölçülmüştür. Sıçrama kaplarındaki ortalama toprak miktarları kiraz bahçesi, buğday tarlası ve merada sırasıyla 1975 g m–2, 498,2 g m–2, 219,3 g m–2; sıçrama hunilerinde ise ortalama toprak miktarları sırasıyla 982,2 g m–2, 633,5 g m–2 ve 465 g m–2 olarak belirlenmiştir. Sıçrama erozyonuyla oluşan toprak kaybının azaltılması için mevcut kiraz bahçelerinde acilen uygun olan örtü bitkilerinden birisi yetiştirilmelidir

Anahtar Kelimeler

Toprak erozyonu, Sıçrama kabı, Sıçrama hunisi, Mera

Effects of Splash Erosion over Different Land-Use Types in Çanakkale-Lapseki

Öz

Splash erosion is the initial stage of water erosion and displaces soil particles and destroys soil structure. This study was carried out to determine the splash erosion over 3 different land–use types (sweet cherry orchard, wheat field and rangeland) in Subaşı Village of Çanakkale–Lapseki. A total of 8 splash cups and splash funnels were placed for each land–use type (sweet cherry orchard, wheat field and rangeland). Splash erosion was measured under natural precipitation conditions between the dates of 21 November 2011 and 5 May 2012. Amount of mean soil in splash cups for sweet cherry orchard, wheat field and rangeland were measured as 1975 g m, 498.2 g m, 219.3 g m, respectively and the amounts of mean soil in splash funnels were 982.2 g m, 633.5 g m and 465 g m, respectively. A proper cover crop should urgently be grown within sweet cherry orchards to reduce the soil loss through splash erosion

Anahtar Kelimeler

Soil erosion, Splash cup, Splash funnel, Rangeland

Kaynakça

• Abu Hammad, A.H., Bİrresen, T., Haugen, L.E., 2006. Effects of rain characteristics and terracing on runoff and erosion under the Mediterranean. Soil Till. Res. 87: 39–47.
• Angulo–Martínez, M., Beguería, S., Navas, A., Machín, J., 2012. Splash erosion under natural rainfall on three soil types in NE Spain. Geomorphology. 175–176: 38–44.
• Anonim, 2012. Çanakkale Meteoroloji Müdürlüğü iklim verileri (yayınlanmamış).
• Bhattacharyya, R., Fullen, M.A., Davies, K., Booth, C.A., 2010. Use of palm–mat geotextiles for rainsplash erosion control. Geomorphology. 119: 52–61.
• Bochet, E., Rubio, J.L., Poesen, J., 1998. Relative efficiency of three representative matorral species in reducing water erosion at the microscale in a semi–arid climate (Valencia, Spain). Geomorphology. 23: 139–150.
• Çanga, M., 1995. Toprak ve Su Koruma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 1386 Ders Kitabı: 400. Ankara.
• Ekinci, H., Yiğini, Y., 2007. Lapseki İlçesi Arazi Kaynaklarının Sürdürülebilir Tarım Bakımından Değerlendirilmesi. Lapseki Sempozyumu, s. 16–21. 23–24 Haziran 2007, Lapseki–Çanakkale.
• Fernández–Raga, M., Fraile, R., Keizer, J.J., Teijeiro, M.E.V., Castro, A., Palencia, C., Calvo, A.I., Koenders, J., Marques, R.L.D.C., 2010. The kinetic energy of rain measured with an optical disdrometer: An application to splash erosion. Atmos. Res. 96: 225–240.
• Gyssels, G., Poesen, J., Bochet, E., Li, Y., 2005. Impact of plant roots on the resistance of soils to erosion by water: A review. Prog. Phys. Geog. 29: 189–217.
• Haktanır, H., 1997. Doğal Kaynak Olarak Toprak. (Ed: Ruşen Keleş), s. 193–235. İnsan Çevre Toplum, İmge Kitapevi–Ankara.
• Konz, N., Prasuhn, V., Alewell, C., 2012. On the measurement of alpine soil erosion. Catena. 91: 63–71.
• Mohammad, A.G., Adam, M.A., 2010. The impact of vegetation cover type on runoff and soil erosion under different land uses. Catena. 81: 97–103.
• Morgan, R.P.C., 1995. Soil Erosion and Conservation. Longman, Essex, England.
• Nunes, A.N., Almeida, A.C., Coelho, C.O.A., 2011. Impacts of land use and cover type on runoff and soil erosion in a marginal area of Portugal. Appl. Geogr. 31: 687–699.
• Parlak, M., Özaslan Parlak, A., 2010. Measurement of splash erosion in different cover crops. Turk. J. Field Crops. 15: 169–173.
• Puigdefabregas, J., 2005. The role of vegetation patterns in structuring runoff and sediment fluxes in drylands. Earth Surf. Process. Landf. 30: 133–147.
• Stroosnijder, L., 2005. Measurement of erosion: Is it possible? Catena. 64:162–173.
• Terry, J.P., 1989. The development of new device for measuring rainsplash erosion. Swansea Geographer.26: 54–63.
• Terry, J.P., 1996. Erosion pavement formation and slope process interactions in comercial forest plantations, northern Portugal. Z. Geomorphol. 40: 97–115.
• Zhou, Z.C.,Shangguan, Z.P., 2008. Effect of ryegrasses on soil runoff and sediment control. Pedosphere. 18: 131–136.