Erzurum Daphan Ovası Sulama Yatırımının Tarımsal Üretim Üzerine Etkileri

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 2, 97 - 103, 01.12.2014

Okan Demir Nuray Demir Mevlüt Tekin Zeki Yalçın

Öz

Bu çalışmada, Daphan Ovası sulama alanında, sulama işletmeciliği açısından mevcut durum incelenmiş ve yapılan sulama yatırımının tarımsal üretime etkisi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu amaçla yapılan değerlendirmelerde araştırmanın ana materyalini, Devlet Su İşleri ve Daphan Sulama Birliğinden elde edilen veriler oluşturmuştur. Daphan Ovasında yapılan sulama yatırımıyla birlikte önemli bir tarımsal kalkınma hamlesi başlatılmıştır. Toplam 18.748 ha alan kuru şartlardan sulu şartlara geçirilmiştir. Ancak, tarımda su kullanım etkinliği göstergelerinden olan sulama oranları, beklenen seviyenin çok altında kalmıştır. Daphan Ovasında 2000 yılından 2013 yılına kadar geçen süre içerisinde, sulanan alanlar üzerinden hesaplanan ortalama sulama oranı yaklaşık iki kat artarak %16,4’ten %33,2’ye yükselmiştir. Daphan Ovasında sulamayla birlikte, ekili alanlar üzerinde sulamanın etkisi ortaya çıkmıştır. Kuru tarımdan sulu tarıma geçişle birlikte kuru alanlarda yetiştirilen hububattan vazgeçilerek yem bitkilerine ağırlık verilmiştir. Daphan projesinin uygulanmadığı durumda 2013 yılı verilerine göre, halihazırda sulanan alanların toplam net geliri 2.693.132 TL, proje ile birlikte elde edilen yıllık toplam net gelir 11.071.578 TL’ye yükselmiştir.benimsenmesi ve katılımcılığıyla ilgili bir problemi işaret etmekte, sulamaya katılan çiftçilerde beklenen etkilerin ortaya çıktığı görülmektedir

Anahtar Kelimeler

Erzurum, Daphan Ovası, Sulama yatırımları

Effects of Irrigation Investment of Erzurum Daphan Plain on Agricultural Production

Öz

In this study, current situation in terms of irrigation management in irrigation field of Daphan Plain was investigated and effect of irrigation investment on the field was tried to be revealed. In the evaluations made for this purpose, main material of the study was data obtained from State Hydraulic Works and Daphan Irrigation Association. Together with irrigation investment made in Daphan Plain, an important agricultural development thrust has started. An area of 18.748 ha in total has been transformed from dry conditions to irrigated conditions. However, irrigation rates, which are one of indicators for efficiency of water use in the agriculture, have remained significantly below the expected level. Within the period between 2000 and 2013 in Daphan Plain, the average irrigation rate calculated on the irrigated area increased from 16.4% to 33.2% increased by approximately two–fold. Along with irrigation in Daphan Plain, effect of irrigation on planted areas has been revealed. With transition from dry farming to irrigated farming, grains cultivated in dry lands have been abandoned and forage crops have been concentrated. In case of failure of implementation of Daphan Project; according to data of 2013, total net revenue of currently irrigated areas was 2.693.132 TL and as a result of the project, annual total net revenue has risen to 11.071.578 TL. Low irrigation rates in the project indicate a problem regarding adoption of the project and participation and it has been observed that expected effects in farmers participating in the project have appeared

Anahtar Kelimeler

Erzurum, Daphan Plain, Irrigation investments

Kaynakça

• Anonim, 1979. Erzurum Projesi Yapılabilirlik Raporu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü VII. Bölge Müdürlüğü, Erzurum.
• Anonim, 2005. 2004 yılı DSİ’ce İşletilen ve Devredilen Sulama Tesisleri Değerlendirme Raporu. DSİ Genel Müdürlüğü, İşletme ve Bakım Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Anonim, 2006. 2005 Yılı DSİ’ce İşletilen ve Devredilen Sulama Tesisleri Değerlendirme Raporu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü İşletme ve Bakım Dairesi Başkanlığı. Ankara (2000–2002 yılları).
• Anonim, 2007. Su Raporu–Ulusal Su Politikası İhtiyacımız. Ulusal Sanayici ve İşadamları Derneği, İstanbul.
• Anonim, 2013. Tarla Ürünleri Üretim Girdi ve Maliyetleri, Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü kayıtları, Erzurum.
• Anonim, 2014. Daphan Sulama Birliği Kayıtları. Erzurum (2003–2013 yılları).
• Aksöz, İ., 1964. Sulamanın ekonomik cephesi. Atatürk Üniversitesi Yayın No: 210, Ziraat Fakültesi Yayın No: 107, Araştırma No: 8. Ankara.
• Berkman, A., 1992. Sulama yatırımlarında kamu yaklaşımı ve uygulamaları (I). GAP Sulama Alanlarında Çiftçi Örgütlenmesi ve Sulama Sisteminin Yönetimi Sempozyumu. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası– Friedrich Ebert Vakfı. 131–144. İstanbul.
• Demir, O., 2010. Daphan Ovası sulama tesislerinden yararlanan tarım işletmelerinin fiziki ve sosyo ekonomik kaynaklı işletme sorunları ve çözüm olanaklarının belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 41 (1): 19–27.
• Özçelik, A., Tanrıvermiş, H., Gündoğmuş, E., Turan, A., 1999. Türkiye’de sulama işletmeciğinin geliştirilmesi yönünden şebekelerin birlik ve kooperatiflere devri ile su fiyatlandırma yöntemlerinin iyileştirilmesi olanakları. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayınları, Yayın No: 32. Ankara.