Mersin İli Üzüm İhracatının Türkiye Ekonomisi İçindeki Yeri ve Öneminin Değerlendirilmesi

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 2, 119 - 129, 01.12.2014

Esra Cebeci Aydın Akın

Öz

Bağcılık, ülkemizde en önemli tarım kollarının başında yer almaktadır. Mersin ili arazisinin yarısı ormanlık alanlar, %25’i ise tarımsal alanlardan oluşmaktadır. Tarım alanlarının yarısında sulama yapılmaktadır. Mersin ili, ülkemiz bağ alanı ve üzüm üretiminde 3. sırada yer almaktadır. Yetiştirilen üzüm çeşitlerinin %85’i sofralık olarak değerlendirilmekte olup, Mersin ili sofralık üzüm yetiştiriciliği ile ön plana çıkmaktadır. Örtü altı üzüm yetiştiriciliği de ayrı bir öneme sahiptir. En çok yetiştirilen üzüm çeşitlerini Yalova İncisi, Alphonse Lavallee, Tarsus Beyazı ve Cardinal çeşitleri oluştururken, geçci çeşitlerden ise Tilki Kuyruğu oluşturmaktadır. Türkiye’nin üzüm ihracatında kurutmalık üzümün yeri oldukça önemlidir. Türkiye’de son sekiz yılda yaş üzüm ve kurutmalık üzüm ihracatının iki kat arttığı gözlenmektedir. Mersin İli üzüm ihracatı, Türkiye’nin taze üzüm ihracatında 2013 yılı bazında yaklaşık %5, kurutulmuş üzüm bazında yaklaşık % 0,02 değeri almaktadır. Özellikle, örtü altı üzüm yetiştiriciliğinin yaygınlaştırılması ve bağcılıkta modern sistemlerin uygulanması ile bağcılığın ekonomiye katkısı artacaktır

Anahtar Kelimeler

Mersin, Bağcılık, Üretim, İhracat

Evaluation of the Importance and the Place of Grape Export of Mersin Province in Turkish Economy

Öz

Viticulture is among the most important branches of agriculture in our country. Half of the land of Mersin province consist of the forested areas, agricultural land 25%. Half of the agricultural land is irrigated. Mersin province has been ranked 3rd in the area of vineyards and grape production in our country. 85% of the cultivated grape varieties are evaluated as table grape, Mersin has come to the fore with table grape breeding. Greenhouse grape growing also has a special importance. The most widely grown grape varieties are Yalova Incisi, Alphonse Lavallée, Tarsus Beyazı and Cardinal, the late season variety is Tilki Kuyruğu grape variety. Raisin is most important exports product four country. It is observed that the two–fold increase in export of fresh grape and raisin in the last eight years in Turkey. The grape export of Mersin Province has value about 5% on Turkey's fresh grape export in 2013, raisin is approximately 0.02%. In particular of greenhouse grape growing and using modern systems in viticulture will increase its contribution to the vilticultural economy

Anahtar Kelimeler

Mersin, Viticulture, Production, Export

Kaynakça

• Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği (AKİB), 2014. Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Değerlendirme Raporu, Türkiye Geneli (2013–2014 Ekim Ayı), http://www.akib.org.tr/files/downloads/ ArastirmaRaporlari/YSM/Ekim–2014. pdf, Erişim tarihi: 06.11.2014.
• Anonim, 2013. http://www.mersin.bel.tr/mbb–sayfa–ana.asp?id=55&yid=2&katid=10&altkatid=33, Erişim Tarihi: 09.11.2014.
• Anonim, 2014. T.C. Mersin Valiliği. http://www.mersin.gov.tr/valilik/mersin–rehberi/ekonomi–ve–istihdam– durumu/tarim–sektoru.aspx, Erişim tarihi: 02.11.2014.
• Çelik, H., Ağaoğlu, Y.S., Fidan, Y., Marasalı, B. ve Söylemezoğlu, G., 1998. Genel Bağcılık. Sunfidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi: 1.
• Çelik, H., Marasalı,B., Söylemezoğlu, G., Tangolar, S., Gündüz, M., 2000. Bağcılıkta Üretim Hedefleri TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Türkiye Ziraat Mühendisliği V. Teknik Kongresi Bildirileri (2. Cilt): 645–678, 17–21 Ocak 2000, Ankara, http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/e1bc 7997695495f_ek.pdf?tipi=14&sube=, Erişim Tarihi: 08.10.2014.
• Doğan, A., 2009. Ekonomik Gelişme Sürecine Tarımın Katkısı: Türkiye Örneği, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt 11, Sayı 17: 365–392.
• FAO, 2012. FAOSTAT Statistical Database. (http://www.fao.org). Erişim Tarihi: 25.09.2014.
• Günaydın, G., 2006. Türkiye Tarım Sektörü, Tarım ve Mühendislik, Sayı: 76–77,http://www.zmo.org.tr/ resimler/ekler/46e3ece1fc8b24b_ek.pdf?dergi=139, Erişim Tarihi: 03.10.2014. Karbuz F., Öztürk, İ. ve Savaş, D.O, 2008, Türkiye’de Üretilen Tarım Ürünleri ve Ekonomideki Yeri, İstanbul Ticaret Odası Yayını, İstanbul, http://www.ito.org.tr/Dokuman/Sektor/1–99.pdf, Erişim Tarihi: 12.10.2014. Kaplan, N. ve Sayal, B., 2013, Bahçe Bitkileri Araştırmalarının Geçmişi, Bugünü ve Geleceği, Bahçe Haber, Cilt 2, Sayı 2.
• Karabat, S., 2014. Dünya ve Türkiye Bağcılığı, Apelasyon e Dergi, Ocak 2014, Sayı: 2, http:// www.apelasyon.com/Yazi/33–dunya–ve–turkiye–bagciligi, Erişim Tarihi: 15.10.2014.
• Kıyak, B., 2009. Güney Ege Bölgesinde Meyve Üretimi, İlçelerin Performansları ve Çiftçinin Eline Geçen Fiyatlar, Güney Ege Kalkınma Ajansı, http://geka.org.tr/yukleme/planlama/Sekt%C3%B6rel% 20Ara%C5%9Ft%C4%B1rmalar/G%C3%BCney_Ege_Bolgesinde_Meyve_Uretimi.pdf, Erişim Tarihi: 05.10.2014.
• Kiracı, M.A., 2006. Tekirdağ İli Şarköy İlçesi Bağcılığının Mevcut Durumu, Üreticilerin Sorunlarının Çözümüne Miran, B., 2005, Tarımsal Yapı ve Üretim, Fahri Yavuz, (Haz./Ed.), Türkiye’de Tarım, içinde, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Erzurum. ss.9–42.Sayılı, M. ve Civelek O., 2012, Tokat İliMerkez İlçede Yaş Sebze ve Meyve Toptancı Halinin Yapısı, Sorunları ve Çözüm Önerileri, TEPGE Yayın No: 203, http://www.tepge.gov.tr/Dosyalar/Yayinlar/01be80418ee043b2b4054de6c348a3ed.pdf, Erişim Tarihi: 07.11.2014. Belirlenmesi, (Mezuniyet Tezi, 2006).
• SGK, 2013. Türkiye ve Dünyada Tarım Sektöründe Sosyal Güvenlik, http://www.sgk.gov.tr/yayinlar/ 02_tarim.pdf, Erişim Tarihi: 06.10.2014.
• Şahin, H., 2011, Türkiye Ekonomisi Tarihsel Gelişimi–Bugünkü Durumu, Ezgi Kitabevi, Bursa.
• Taşkaya, B., 2003. Kuru Üzüm, T.E.A.E–Bakış, Sayı 3, Nüsha 7, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, http://www.tepge.gov.tr/Dosyalar/Yayinlar/26ebe493cfb840b0bdc18f84e0aeaef5.pdf, Erişim Tarihi: 12.10.2014.
• T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2013. Kuru Üzüm Sektör Raporları, İhracat Genel Müdürlüğü Tarım Ürünleri Daire Başkanlığı, http://www.ibp.gov.tr/pg/sektorpdf/tarim/kuru_uzum.pdf, Erişim Tarihi: 02.10.2014 .
• T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2014. http://www.tarim.gov.tr/sgb/ Belgeler/SagMenuVeriler/ BUGEM.pdf, Erişim Tarihi: 12.10.2014.
• T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, 2014. 2013 Yılı Çekirdeksiz Kuru Üzüm Raporu, Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü,http://koop.gtb.gov.tr/data/5342b6ce487c8ea5e4b4d9c1/2013%20Kuru%20%C3%9Cz%C3 %BCm%20Raporu.pdf, Erişim Tarihi: 05.11.2014.
• TİM, 2013. Türkiye’nin En Büyük İlk 1000 İhracatçı Firması, http://www.tim.org.tr/files/downloads/ ihracat1000/2013/ihracat1000_2013_tr_web.pdf, Erişim Tarihi:22.10.2014. TOBB, 2013, Türkiye Tarım Sektörü Raporu,
• http://www.tobb.org.tr/Documents/yayinlar/2014/
• turkiye_tarim_meclisi_sektor_raporu_2013_int.pdf, Erişim Tarihi: 20.10.2014.
• TÜİK, 2010. İstatistiki Göstergeler, (www.tuik.gov.tr), Erişim tarihi: 20.10.2014.
• TÜİK, 2012a. Bitkisel Üretim İstatistikler, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001, Erişim tarihi: 20.10.2014.
• TÜİK, 2012b. Seçilmiş Göstergelerle Mersin, http://www.tuik.gov.tr/ilGostergeleri/iller/MERSIN.pdf, Erişim Tarihi: 21.10.2014.
• TÜİK, 2013. Bölgesel İstatistikler, (www.tuik.gov.tr), Erişim tarihi: 19.10.2014.
• TÜİK, 2014a. Bitkisel Üretim İstatistikleri. (www.tuik.gov.tr), Erişim tarihi: 19.10.2014.
• TÜİK, 2014b. Dış Ticaret İstatistikleri, http://tuikapp.tuik.gov.tr/disticaretapp/menu.zul, Erişim Tarihi: 09.11.2014.
• TÜİK, 2014c. Mersin İli Firmalarının Üzüm İhracatı 2004–2013, Bilgi Dağıtım ve İletişim Daire Başkanlığı.