Çan Termik Santrali Etrafındaki Topraklarda Radyonüklitlerin Belirlenmesi

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 45 - 53, 26.12.2017

Mehmet Parlak İsmail Taş Ceren Görgişen Emrah Durak

Öz

Termik santral
bacalarından çıkan gaz ve katı kirleticiler yanında radyoaktif maddeler de
çevre kalitesini ve insan sağlığını olumsuz yönde etkilemektedirler. Çanakkale’de yer alan 2x160 MW gücündeki akışkan yataklı Çan Termik
Santrali 2004 yılından beri faaliyetine devam etmektedir.  Bu araştırma ile Çan termik santralinin
etrafındaki meralardan alınmış olan topraklarda doğal ve yapay radyonüklitler
belirlenmiştir. Çalışma alanını temsil edecek şekilde 15 farklı noktadan 0-5 cm
derinlikten toprak örnekleri alınmıştır. Radyonüklitler yüksek çözünürlüklü
gama ışını spektrometre yardımıyla saptanmıştır. ²³⁶Ra, ²³²Th, ⁴⁰K ve ¹³⁷Cs’un
ortalama aktivite konsantrasyonları sırasıyla 21.60±7.58, 37.33±10.17, 469.20±122.10
ve 11.50±5.55 Bq/kg olarak belirlenmiştir. Bu verilere göre çalışma alanındaki radyasyon tehlikesi parametreleri
hesaplanmıştır. Aynı zamanda radyonüklitler ve toprak özellikleri arasında
korelasyon ve kümeleme analizleri de yapılmıştır. Çalışma alanı radyolojik risk
açısından herhangi bir tehlike içermemektedir.

Anahtar Kelimeler

termik, 137, Cs

Kaynakça

• Amin, Y.M., Khandaker, M.U., Shyen, A.K.S., Mahat, R.H., Nor, R.M., Bradley, D.A., 2013. Radionuclide emissions from a coal-fired power plant. Appl. Radiat. Isot. 80:109-116.
• Anonim, 1999. Çanakkale İli Arazi Varlığı. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları. İl Rapor No: 17. Ankara.
• Aytekin, H., Baldık, R., 2008. On the radiological character of a coal-fired power plant at the Town of Çatalağzı, Turkey. Turkish J. Eng. Env. Sci. 32: 101-105.
• Belivermiş, M., Kılıç, Ö., Çotuk, Y., Topcuoğlu, S., 2010.The effects of physicochemical properties on gamma emitting natural radionuclide levels in the soil profile of Istanbul. Environ. Monit. Assess. 63(1-4): 15-26.
• Blanco Rodriguez, P.,Vera Tome, F., Lozano, J.C., Perez-Fernandez, M.A., 2008. Influence of soil texture on the distribution and availability of 238U, 230Th, and 226Ra in soils. J. Environ. Radioact. 99: 1247–1254.
• Cevik, U., Damla, N., Nezir, S., 2007. Radiological characterization of Cayırhan coal-fired power plant in Turkey. Fuel 86: 2509–2513.
• Charro, E., Pardo, R., Pena, V., 2013. Statistical analysis of the spatial distribution of radionuclides in soils around a coal-fired power plant in Spain. J. Environ. Radioact.124: 84-92.
• Cujic, M., Dragovic, S., Dordevic, M., Dragovic, R., Gajic, B., Miljanic, S., 2015. Radionuclides in the soil around the largest coal-fired power plant in Serbia: radiological hazard, relationship with soil characteristics and spatial distribution. Environ. Sci. Pollut. Res. 22: 10317-10330.
• Curie, L.A., 1968. Limits for qualitative detection and quantitative determination. Anal. Chem. 40(3): 586-593.
• Çayır, A., Belivermis¸ M., Kılıç, Ö., Coşkun, M., Coşkun, M., 2012. Heavy metal and radionuclide levels in soil around Afsin-Elbistan coal-fired thermal power plants, Turkey. Environ. Earth Sci. 67: 1183–1190.
• Flues, M., Moraes, V., Mazzilli, B.P., 2002. The influence of a coal-fired power plant operation on radionuclide concentrations in soil. J. Environ. Radiact. 63: 285–294.
• Gee, G.W., Or, D., 2002. Particle-size analysis. In: Dane, J.H., Topp, G.C. (Ed.), Methods of Soil Analysis, Part 4. Physical Methods. 255–293. SSSA Book Series 5. Soil Science Society of America, Madison, Wisconsin, USA.
• Gökkuş, A., Alatürk, F., Özaslan Parlak, A., 2011. Çanakkale’ de otlatma alanlarının hayvancılıktaki önemi. Çanakkale Tarımı Sempozyumu (Dünü, Bugünü ve Geleceği), 10-11 Ocak, s. 71-79, Çanakkale.
• Gören, E., Turhan, Ş., Kurnaz, A., Garad, A.M.K., Duran, C., Uğur, F.A., Yeğingil, Z., 2017. Environmental evaluation of natural radioactivity in soil near a lignite-burning power plant in Turkey. Appl. Radiat. Isot. 129: 13-18.
• Gür, F., Yaprak, G., 2010. Natural radionuclide emission from coal-fired power plants in the southwestern of Turkey and the population exposure to external radiation in their vicinity. J. Environ. Sci. Health Part A 45: 1900–1908.
• Ilgar, R., 2008. Çan termik santrali projesi. Marmara Coğrafya Der. 17: 154-171.
• Işık Camgöz, Y., Yaprak, G., 2009. Küçük Menderes Havzası tarım topraklarında doğal radyonüklit seviyesinin belirlenmesi. Ekoloji 18 (70): 74-80.
• Liu, G., Luo, Q., Ding, M., Feng, J., 2015. Natural radionuclides in soil near a coal-fired power plant in the high background radiation area, South China. Environ. Monit. Assess. 187(6): 1-8.
• Lu, X., Zhao, Chen, C.C., Liu, W., 2012. Radioactivity level of soil around Baqiao coal-fired power plant in China. Radiat. Phys. Chem. 81(12): 1827-1832.
• Nelson, R.E., Sommers, L.E., 1982. Total carbon, organic carbon and organic matter. In: Page, A. L., Miller, R. H., Keeney, D. R. (Ed.), Methods of Soil Analysis. Part 2, Agronomy 9: 539–580. Am. Soc. of Agron., Inc., Madison, Wisconsin, USA.
• Noli, F., Tsamos, P., Stoulos, S., 2017. Spatial and seasonal variation of radionuclides in soils and waters near a coal-fired power plant of Northern Greece: environmental dose assessment. J. Radioanal. Nucl. Chem. 311: 331–338.
• Papaefthymiou, H.V., Manousakas, M., Fouskas, A., Siavalas, G., 2013. Spatial and vertical distribution and risk assessment of natural radionuclides in soils surrounding the lignite-fired power plant in Megalopolis Basin, Greece. Radiat. Prot. Dosim. 156(1): 49–58.
• Papp, Z., Dezso, Z., Daroczy, S., 2002. Significant radioactive contamination of soil around a coal-fired thermal power plant. J. Environ. Radioact. 59: 191–205.
• Parial, K., Guin, R., Agrahari, S., Sengupta, D., 2016. Monitoring of radionuclide migration around Kolaghat thermal power plant, West Bengal, India. J. Radioanal. Nucl. Chem. 307: 533-539.
• Saç, M.M., Ekin, K., 2016. İzmir-Urla Bölgesi tarım topraklarında doğal radyoaktivitenin belirlenmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 53 (2): 189-193.
• Saç, M.M., Uğur, A., Yener, G., Bolca, M., Altınbaş, Ü., Kurucu, Y., Özden, B., 2005. Muğla İli Yatağan Havzasında eğimli alanların büyük toprak gruplarında 137Cs’nin dağılımı. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 42(1): 143-154.
• Türkeş, M., Savaş, T., Baytekin, H., Uğur, K., 2011. Çanakkale’ de olası iklim değişmeleri ve tarımsal üretime etkileri. Çanakkale Tarım Sempozyumu (Dünü, Bugünü ve Geleceği). 10-11 Ocak, s. 257-270, Çanakkale.
• Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu, 2015. 2014 Yılı Kömür Sektör Raporu (Linyit). T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 66 sayfa, Ankara.
• UNSCEAR, 2000. Report to the General Assembly, with Scientific Annexes, United Nations Scientific Committee on The Effects of Atomic Radiation. Sources and Effects of Ionizing Radiations, New York,USA.
• Vukasinovic, İ.Z., Todorovic, D.J., Nikolic, N.S., Mihajlovic Radosavljevic, A.S., Nenadovic, S.S., Eremic Savkovic, M.M., 2014. Radioactivity measurements in soils surrounding four coal-fired power plants in Serbia by gamma-ray spectrometry and estimated dose. Nucl. Techn. Radiat. Pro. 29(4): 296-306.