Yaprak Gübrelemesi ile Roka (Eruca vesicaria) Bitkisinin İyotça Zenginleştirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 97 - 104, 26.12.2017

Gizem Aksu Erdem Temel Hamit Altay

Öz

Bu
çalışma ile roka (Eruca vesicaria)
bitkisinin yapraktan gübrelenen mikro element iyot ile zenginleştirilmesi
hedeflenmiştir. Çalışma potasyum iyodürün 5 dozu (0, 0.2, 0.4, 0.8, 1 mM KI) ve
2 uygulama zamanı (hasattan 1 ve 2 hafta önce bir defa) ile 3 tekerrürlü olarak
serada kurulmuştur. Bitki yaş ve kuru ağırlığı, yaprak eni, boyu ve alanı,
klorofil içeriği ve bitki iyot içeriği belirlenmiştir. Sonuçlar MINITAB 17.0
istatistik paket programında tek yönlü varyans analizi (One–Way ANOVA) ile
değerlendirilmiştir. İstatistiki açıdan konular arasında varyans analizi
sonuçlarına göre önemli bulunan farklar LSD testi ile kıyaslanmıştır. Topraktan
ve yapraktan yapılan iyot uygulamaları bitki yaş ve kuru ağırlığında
istatistiksel olarak önemli (P<0.05)bir fark yaratmıştır. Yaprak eni, boyu
ve alanı üzerine uygulama zamanı istatistiksel olarak önemli (P<0.01)
bulunmuştur. Klorofil içeriğinde istatistiksel bir fark bulunamamıştır. Bitkilerin
iyot içeriği yapılan uygulama dozlarına paralel olarak artış göstermiştir.
Bitkilerin iyota maruz kalma süresi uzadıkça iyot içeriğinde önemli bir artış
olmuştur. Sonuç olarak roka bitkisinin iyot içeriğini arttırmada potasyum
iyodürün kullanılabileceği ancak bitkiye vejetatif olarak zarar vermeyecek dozu
belirlemek için daha detaylı doz çalışmalarının yapılması gerektiği
belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

iyot, roka, yaprak gübrelemesi, zenginleştirme

Kaynakça

• Altınok, S., Sozudogru-Ok, S., Halilova, H., 2003. Effect of iodine treatments on forage yields of alfalfa. Commun. Soil Sci. Plant. Anal. 34(1-2): 55-64.
• Andersson, M., Takkouche, B., Egli, I., Allen, H.E., de Benoist, B., 2005. Current global ıodine status and progress over the last decade towards the elimination of iodine deficiency. Bull. World Health Organ. 83(7): 518–525.
• Anonim, 2007. As, Cd, Hg, Pb and other elements determination by ICP-MS after pressure digestion, No:186, Nordic Committee On Food Analysis (NMKL).
• Askew A. P., 2003. Leaf Area Measurement Version 1.3, The University of Sheffield.
• Aydın, N.Ş., 1989. Mineraloji - petrografi - jeokimya ve insan sağlığı arasındaki bağıntılar. Jeoloji Mühendisliği. 34-35, 18-27s.
• Caffagni, A., Arru, L., Meriggi, P., Milic, J., Perata, P., Pecchioni, N., 2011. Iodine fortification plant screening process and accumulatin in tomato fruits and patato tubers. Commun. Soil Sci. Plant Anal. 42(6): 706-718.
• Dai, J.L., Zhu, Y.G., Zhang, M., Huang, Y.Z., 2004. Selecting ıodine-enriched vegetables and the residual effect of iodate application to soil. Biol. Trace Elem. Res. 101: 265–276.
• Dai, J.L., Zhu,, Y.G., Huang, Y.Z., Zhang, M., Song, J.L., 2006. Availability of ıodide and ıodate to spinach (spinacia oleracea l.) in relation to total ıodine in soil solution. Plant Soil. 289(1): 301–308.
• Daum, D., Lawson, P., Czauderna, R., 2013. Enrichment of field grown butterhead lettuce with iodine by foliar fertilization: effect of application mode and time. XVII. International Plant Nutrition Colloquium. 946-947.
• Delange, F., Lecomte, P., 2000. Iodine supplementation: benefits outweight risks, Drug Saf. 22: 89–95.
• Erbaş, T., 2008. İyot eksikliği ve guatr. Uluslararası Katılımlı Tıbbi Jeoloji Sempozyumu Kitabı: 94-95s. Ankara.
• Erdoğan, M.F., Erdoğan, G., 1999. Türkiye ve dünyada endemik guvatr ve iyot eksikliği rahatsızlıkları. Turkiye Klinikleri J Med Sci. 19: 106-113.
• FAO, 2007. Assessment of iodine deficiency disorders and monitoring their elimination: a Guide for Programme Managers (3rd ed.). Geneva, Switzerland.
• Fuge, R. 2005. soil and ıodine deficiency. Essential of Medical Geology. (Ed: Selinus, O). Springer Netherlands. Pp: 417-433.
• Halilova, H. 2004. Mikroelementlerin (I, Zn, Co, Mn, Cu, Se) biyojeokimyası. İlke-Emek Yayınları. 9-23s.
• Hoagland, D. R., Arnon, D. I. 1950. The Water-Culture Method for Growing Plants without Soil. C347 rev 1950, California Agricultural Experiment Station, Berkeley.
• Kiferle, C., Gonzali S., Holwerda, H.T., Ibaceta, R.R., Perata, P., 2013. Tomato fruits: a good target for ıodine biofortification. Front. Plant Sci. 4(205): 10-3389.
• Koloğlu, S.1984. Türkiye’de Endemik Guvatr. 79s. Ankara.
• Korzh, V.D., 1984. Ocean as a source of atmospheric ıodine. Atmos. Environ. 18(12): 2707-2710.
• Koutras, D.A, Matovinovic, J., Vought, R., 1985. The Ecology of iodine. ın: stanbury jb, hetzel bs (eds). endemic goiter and cretinism, ıodine nutrition in health and disease.185-195s. New York.
• Landini, M., Gonzali, S., Perata, P., 2011. Iodine biofortification in tomato. J. Plant Nutr. Soil Sci. 174: 480–486.
• Li, R., Liu, H.P., Hong, C.L., Dai, Z.X., Liu, J.W., Zhou, J., Hu, C.Q., Weng, H.X., 2016. Iodide and iodate effects on the growth and fruit quality of strawberry. J. Sci. Food Agric. 97: 230-235.
• Miyake, Y., Tsunogai, S., 1963. Evaportaion of iodine from the ocean. J. Geophys. Res. 68(13): 3989-3993.
• Özkan, B., Olgun, H., Ceviz, N., Polat, P., Taysi, S., Orbak, Z., Koşan, C., 2004. Assessment of goiter prevalence, ıodine status and thyroid functions in school-age children of rural yusufeli district in eastern turkey. The Turkish Journal of Pediatrics. 46: 16-21.
• Pearce, E.N., Pino, S., He, X., Bazrafshan, H.R., Lee, S.L., Braverman, L.E., 2004. Sources of dietary iodine: bread, sow’s milk and ınfant dormula in boston area. J. Clin. Endocrinol. Metab. 89: 3421-3424.
• Pekcan, G., 2008. Uluslararası katılımlı tıbbi jeoloji sempozyumu kitabı.Yurt Madenciliği Geliştirme Vakfı Yayını. 96-98s.
• Tsukada, H., Takeda, A., Tagami, K., Uchida, S., 2008. Uptake and distribution of iodine in rice plants. J. Environ. Qual. 37: 2243-2247.
• Umaly, R.C., Poel, L.W., 1971. Effects of iodine in various formulations on the growth of barley and pea plants in nutrient solution culture. Annals of Botany. 35(1): 127–131.
• Ujowundu, C.O., Ukoha, A.I., Agha, C.N., Nwachukwu, N., Igwe, K.O., Kalu, F.N., 2010. Effects of potassium ıodate application on the biomass and ıodine concentration of selected ındigenous nigerian vegetables. Afr. J. Biotechnol. 9(42): 7141-7147.
• Vitti, P., Rago, T., Aghini-Lombardi, F., Pinchero, A., 2001. Iodine deficiency disorders in europe. Public Health Nutrition. 4(2b): 529-535.
• Vural, H., Eşiyok, D., Duman, İ. 2000. Kültür Sebzeleri (Sebze Yetiştirme). Ege Üniversitesi Basımevi. Bornova, İzmir, 2000.
• Welch, R.M., Graham, R.D., 2005. Agriculture: The Real nexus for enhancing bioavailable micronutrients in food crops. J. Trace Elem. Med. Biol. 18(4): 299–307.
• Weng, H.X., Yan, A.L., Hong, C.L., Qin, Y.C., Pan, L., Xie, L.L., 2009. Biogeochemical transfer and dynamics of ıodine in a soilplant system. Environ. Geochem. Health. 31: 401–411.
• Weng, H.X., Hong, C.L., Xia, T.H., Bao, L.T., Liu, H.P., 2013. Iodine biofortification of vegetable plants- an ınnovative method for ıodine supplementation. Chin. Sci. Bull. 58(17): 2066-2072.
• White, P.J., Broadley, M.R., 2009. Biofortification of crops with seven mineral elements often lacking in human diets- ıron, zinc, copper, calcium, magnesium, selenium and iodine. New Phytol. 182(1): 49–84.
• Whitehead, D.C., 1973. Uptake and distribution of ıodine in gass and clover plants growth in solution culture. J. Sci. Foof Agric. 24(1): 43–50.
• Whitehead, D.C., 1984. The Distribution and transformations of ıodine in the environment. Environ. Int. 10(4): 321–339.
• Winger, R.J., Konig, J., House, D.A., 2008. Technological issues associated with iodine fortification of foods. Trends Food Sci Technol. 19(2): 94–101.
• Zabunoğlu, S., Hosseini S., Hashemi A.G., Erdal, İ., Eken, D., 1996. İyotun bitki gelişimi ve insan sağlığı bakımından önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi. 6(2): 219-232.
• Zimmermann, M.B., 2012. Iodine and Iodine Deficiency Disorders. Present Knowledge in Nutrition. 554-568s. Oxford, UK.