Hz. Âişe’nin Hayatı, Şahsiyeti ve İslâm Tarihindeki Yeri

Yıl 2017, Cilt: 21 Sayı: 3 - Kur'an Araştırmaları Özel Sayısı, 2103 - 2105, 15.12.2017

Ömer Sabuncu

Öz

İslâm’ın ilk muhatapları olan sahâbe üzerine yapılacak çalışmalar, İslâm’ı
doğru anlamak için önem arz etmektedir. Bazı sahâbîler bazı özellikleriyle
temayüz etmiş, İslâm tarihi ve medeniyetinde özel bir ilgiye mazhar
olmuşlardır. Bu araştırmanın konusu, tarihî bir şahsiyet olarak Hz.
Peygamber’in üçüncü eşi Hz. Âişe olarak belirlenmiştir. Araştırmanın amacı, Hz.
Âişe’nin hayatı, şahsiyeti ile sosyal ve siyasî hayattaki konumunu tespit ederek
incelemek, Hz. Peygamber’in rahle-i tedrisinden geçmiş biri olarak onun ilmî
şahsiyetine dikkat çekmektir. Bu bağlamda, ilk olarak Hz. Âişe’nin Hz.
Muhammed’in aile hayatındaki yeri ve ilmî kişiliği ele alınmıştır. Özellikle
İslâm’ın ikinci kaynağı kabul edilen sünnetin gelecek kuşaklara
aktarılmasındaki rolü ve bu rolünün yansıması olarak İslâmî ilimlere yaptığı
katkı çalışmada ele alınmıştır. Ayrıca çalışmada İslam tarihinde tartışılmış ve
etkileri günümüzde de devam eden İfk Hadisesi ve Cemel Savaşı’na katılması gibi
bazı mevzulara da yer verilmiştir. Ayrıca Hz. Âişe’nin evlilik yaşı üzerinde
durulmuş; yapılan araştırma sonucunda, Hz. Âişe’nin evlilik yaşının kendi
döneminde tartışma konusu olmadığı aksine daha sonraki dönemlerde tartışmaya
açıldığı belirlenmiştir. Hz. Âişe’nin evlilik esnasında o dönemin örfüne uygun
olarak dokuz-on yaşlarında olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada ayrıca İfk
Hadisesi’nin toplumda tartışmalara yol açtığı, Hz. Peygamber’de üzüntüye neden
olduğu ve bir kadın olarak Hz. Âişe’yi sarstığı belirlenmiştir. Cemel
Vak‘ası’nın müslümanlar arasında meydana gelen ilk iç savaş olarak tarihe
geçtiği, Hz. Âişe adına siyasî başarısızlıkla sonuçlandığı, onun, bu savaşın
meydana gelmesine çok üzüldüğü ve daha sonra siyasî faaliyetlerden uzak
durmasına yol açtığı vurgulanmıştır. Buna rağmen, Hz. Âişe’nin siyasî olaylarda
görüş beyan etmekten çekinmediği, bu bağlamda, Emevî halifesi Muâviye b. Ebû
Süfyân’a tepki gösterdiği, adaletli olmasını ve önceki halifelerin yolundan
gitmesi gerektiğini söyleyerek onu uyardığına işaret edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hz. Âişe, Evlilik Yaşı, İfk Hadisesi, Cemel Savaşı, Sahâbe, Muâviye b. Ebû Süfyân, Aişe bint Ebî Bekr, Ümmü'l-mü'minîn, Kazf, Muâviye b. Ebû Süfyân

The Life of ʿĀʾisha bt. Abī Bakr, Personality and Her Place in Islamic History

Öz

It is significant for
true understanding of Islam to carry out research on the sahaba (the companions
of the Prophet) who were the first interlocutors of Islam. Some sahaba were acquainted
with certain features, and they became a source in the history and civilization
of Islam. In this respect, this study examined the life of ʿĀʾisha
bt. Abī Bakr (d. 58/678), the third wife of the prophet Muḥammad. It aimed to find out her life,
personality, her place as a woman in the social and political life of the time
and underline her scientific personality as she was a student of the Prophet.
Initially her place in the life of Muḥammad and scientific personality were
examined.  Her transmission of hadith to
the next generations and her contribution to the Islamic knowledge were further
explored. The study also examined Ifk (accusation of adultery) and Camel (Jamal)
war which became a source a real debate in the history of Islam and they still
affect the Muslims. The research examined her age at the time of her marriage to
the Prophet and indicated that her marriage age was not disputed at the time of
her marriage; rather it became a subject of discussion in later periods.  It was underlined that she was nine or ten
years old when she married to the Prophet as this was a custom at that time. The
research revealed that the Ifk incident brought about a real problem to the
society which caused Muḥammad to sorrow and shuttered ʿĀʾisha. It was also underlined
that Jamal war was the first war among Muslims, ʿĀʾisha lost the war, which
caused her to sorrow and to isolate herself from the political affairs. It was
underscored that despite her isolation herself from the daily politics, she did
not hesitate to issue political declarations such as warning to Muaviya ibn Abū
Sufyan, a Caliph of Umayyads, to be just and to follow the footsteps of the
earlier Caliphs.

Anahtar Kelimeler

Marriage age, Companion, Muaviya ibn Abū Sufyan, ʿĀʾisha bt. Abī Bakr, ʿĀʾisha, Mothers of the Believers, Accusation of adultery (Ifk), Qadhf, the Battle of the Camel, Muaviya ibn Abū Sufyan

Kaynakça

• Sabuncu, Ömer. “Hz. Âişe’nin Hayatı, Şahsiyeti ve İslâm Tarihindeki Yeri”. Doktora tezi. Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa 2015.
• Sabuncu, Ömer. “The Life of Aisha, Personality and Her Place in Islamic History”. PhD. Dissertation, Harran University Institute of Social Sciences, Şanlıurfa/Turkey, 2015.