Tedarik Zinciri Elemanları Arasında Güven İlişkisi, Etik Kurallar Ve Bilgi Paylaşımının Tedarik Zinciri Performansı Üzerine Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 2, 1 - 22, 25.11.2017

Erol Cengiz Hasan Aksoy

Öz

Nihai
müşteriye, doğru ürünün, doğru yerde, doğru zamanda, doğru fiyata tüm zincir elemanları
açısından mümkün olan en düşük maliyetle ulaşmasını sağlayan malzeme, bilgi ve
para akışının yönetimi olan Tedarik Zinciri Yönetimi, rekabetçi avantajdan
faydalanmak isteyen işletmeler için büyük önem arz etmektedir. Tedarikçiler ve
diğer stratejik ortaklarla yakın ve uzun vadeli ilişki kurabilme yeteneği,
firmalar açısından önemli bir hal almıştır. 
Bu ilişki sayesinde ortak bir fayda anlayışında buluşan işletmeler,
maliyet, kalite, hız ve cevap verebilirlik gibi rekabet öncelikleri açısından
büyük avantaj elde etmektedir. Bu yakın ilişkinin kurulabilmesi ve takiben
zincir performansını etkilemesi bakımından işletmeler arası güven ve bilgi
paylaşımı büyük önem taşımaktadır.  Bahsi
geçen bu unsurlardan herhangi birinin yokluğu, beklenen zincir performansını
olumsuz yönde etkileyecektir.  Bu
bağlamda çalışmada, tedarik zinciri elemanlarının güven ilişkisi, etik kurallar
ve bilgi paylaşımının tedarik zinciri performansı üzerindeki etkilerini ortaya
çıkarmak amacıyla Gaziantep ilinde çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren üretim
işletmelerinden elde edilen veriler kullanılmıştır. Elde edilen veriler
“Korelasyon” ve “Yapısal Eşitlik Modeli” analizleri yapılarak
değerlendirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda bilgi paylaşımı ile tedarik
zinciri performansı arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu sonucuna
ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Güven, Etik Kurallar, Bilgi Paylaşımı, TZ Performansı, Yapısal Eşitlik

Kaynakça

• Aaker, D. A. (1996). Building Strong Brands: Building, Measuring, And Managing Brand Equity. New York: The Free Press.
• Abdullah, Z., & Musa, R. (2014). The Effect Of Trust And Information Sharing On Relationship Commitment İn Supply Chain Management. Procedia - Social And Behavioral Sciences, 130, 266–272.
• Adler, P. S., & Kwon, S.-W. (2002). Social Capital: Prospects For A New Concept. Academy Of Management Review, 27(1), 17–40.
• Ağar, F. (2010). Tedarik Zinciri Yönetiminde Scor Modeli, Tedarik Süreci Performans Değerlendirmesi Ve Scorcard Uygulaması. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ahi, P., & Searcy, C. (2013). A Comparative Literature Analysis Of Definitions For Green And Sustainable Supply Chain Management. Journal Of Cleaner Production, 52, 329–341.
• Arnott, D. C. (2007). Trust–Current Thinking And Future Research. European Journal Of Marketing, 41(9/10), 981–987.
• Bagozzi, R. P., & Yi, Y. (1988). On The Evaluation Of Structural Equation Models. Journal Of The Academy Of Marketing Science, 16(1), 74–94.
• Ball, D., Simões Coelho, P., & Machás, A. (2004). The Role Of Communication And Trust İn Explaining Customer Loyalty: An Extension To The ECSI Model. European Journal Of Marketing, 38(9/10), 1272–1293.
• Ballou, R. H. (2007). The Evolution And Future Of Logistics And Supply Chain Management. European Business Review, 19(4), 332–348.
• Beamon, B. M. (1999). Measuring Supply Chain Performance. International Journal Of Operations & Production Management, 19(3), 275–292.
• Beccerra, M., & Gupta, A. K. (1999). Trust Within The Organization: Integrating The Trust Literature With Agency Theory And Transaction Costs Economics. Public Administration Quarterly, 177–203.
• Bechtel, C., & Jayaram, J. (1997). Supply Chain Management: A Strategic Perspective. The International Journal Of Logistics Management, 8(1), 15–34.
• Bowersox, D. J., Closs, D. J., & Helferich, O. K. (1996). Logistical Management (Vol. 6). Mcgraw-Hill New York, NY. Retrieved From Https://Olbuss.Ru/Upload/Books/Logist.Pdf
• Bowman, E. H., & Haire, M. (1975). A Strategic Posture Toward Corporate Social Responsibility. California Management Review, 18(2), 49–58.
• Bradach, J. L., & Eccles, R. G. (1989). Price, Authority, And Trust: From İdeal Types To Plural Forms. Annual Review Of Sociology, 15(1), 97–118.
• Bülbül, H., Özçifçi, V., & Özoğlu, B. (2014). Tedarik Zinciri Ve Işletme Performansına Bilişim Teknolojilerinin Etkisi. Niğde Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 95.
• Çağlıyan, V. (2009). Yenilikçilik, Tedarikçi Katılımı Ve İşletme Performansı Üzerine Değer Zinciri Yönetimi Temelli Bir Yaklaşım: Otomotiv Sektöründe Görgül Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Konya.
• Cheng, J.-H., Yeh, C.-H., & Tu, C.-W. (2008). Trust And Knowledge Sharing İn Green Supply Chains. Supply Chain Management: An International Journal, 13(4), 283–295.
• Cohen, M. A., & Lee, H. L. (1988). Strategic Analysis Of Integrated Production-Distribution Systems: Models And Methods. Operations Research, 36(2), 216–228.
• Diamantopoulos, A., & Siguaw, J. A. (2000). Introducing LISREL: A Guide For The Uninitiated. Introducing Statistical Methods Series. Sage Publications, London.
• Fiala, P. (2005). Information Sharing İn Supply Chains. Omega, 33(5), 419–423.
• Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Structural Equation Models With Unobservable Variables And Measurement Error: Algebra And Statistics. Journal Of Marketing Research, 382–388.
• Ganesan, S. (1994). Determinants Of Long-Term Orientation İn Buyer-Seller Relationships. The Journal Of Marketing, 1–19.
• Gunasekaran, A., & Ngai, E. W. (2004). Information Systems İn Supply Chain İntegration And Management. European Journal Of Operational Research, 159(2), 269–295.
• Helin, S., & Sandström, J. (2007). An Inquiry İnto The Study Of Corporate Codes Of Ethics. Journal Of Business Ethics, 75(3), 253–271.
• Hosmer, L. T. (1994). Strategic Planning As İf Ethics Mattered. Strategic Management Journal, 15(S2), 17–34.
• Houlihan, J. B. (1985). International Supply Chain Management. International Journal Of Physical Distribution & Materials Management, 15(1), 22–38.
• Ilic, D. K. (2010). Isletmelerın Kurumsal Sosyal Sorumluluk Düzeylerının Belırlenmesıne Yönelık Bır Lıteratür Taraması/A Lıterature Revıew For Determınıng Socıal Responsıbılıty Levels Of Fırms. Ege Akademik Bakis, 10(1), 303.
• I. Van Hoek, R., Harrison, A., & Christopher, M. (2001). Measuring Agile Capabilities İn The Supply Chain. International Journal Of Operations & Production Management, 21(1/2), 126–148.
• Jacobs, F. R. (2007). Enterprise Resource Planning (Erp)—A Brief History. Journal Of Operations Management, 25(2), 357–363.
• Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karlsson, C., & Olsson, O. (1998). Product İnnovation İn Small And Large Enterprises. Small Business Economics, 10(1), 31–46.
• Kline, R. B. (2015). Principles And Practice Of Structural Equation Modeling. Guilford Publications.
• Kwon, I.-W. G., & Suh, T. (2004). Factors Affecting The Level Of Trust And Commitment İn Supply Chain Relationships. Journal Of Supply Chain Management, 40(1), 4–14.
• Lee, H. L., & Whang, S. (2000). Information Sharing İn A Supply Chain. International Journal Of Manufacturing Technology And Management, 1(1), 79–93.
• Liu, C.-H. (2009). The Effect Of A Quality Management System On Supply Chain Performance: An Empirical Study İn Taiwan. International Journal Of Management, 26(2), 285.
• Mentzer, J. T., Dewitt, W., Keebler, J. S., Min, S., Nix, N. W., Smith, C. D., & Zacharia, Z. G. (2001). Defining Supply Chain Management. Journal Of Business Logistics, 22(2), 1–25.
• Metz, P. J. (1998). Demystifying Supply Chain Management. Supply Chain Management Review, V. 1, No. 4 (Winter 1998), P. 46-55: Ill.
• Moorman, C., Deshpande, R., & Zaltman, G. (1993). Factors Affecting Trust İn Market Research Relationships. The Journal Of Marketing, 81–101.
• Morgan, R. M., & Hunt, S. D. (1994). The Commitment-Trust Theory Of Relationship Marketing. The Journal Of Marketing, 20–38.
• Oliver, R. K., & Weber, M. D. (1982). Supply-Chain Management: Logistics Catches Up With Strategy. Outlook.
• Panayides, P. M., & Lun, Y. V. (2009). The İmpact Of Trust On İnnovativeness And Supply Chain Performance. International Journal Of Production Economics, 122(1), 35–46.
• Panteli, N., & Sockalingam, S. (2005). Trust And Conflict Within Virtual İnter-Organizational Alliances: A Framework For Facilitating Knowledge Sharing. Decision Support Systems, 39(4), 599–617.
• Peterson, R. A. (2000). A Meta-Analysis Of Variance Accounted For And Factor Loadings İn Exploratory Factor Analysis. Marketing Letters, 11(3), 261–275.
• Qrunfleh, S., & Tarafdar, M. (2014). Supply Chain İnformation Systems Strategy: Impacts On Supply Chain Performance And Firm Performance. International Journal Of Production Economics, 147, 340–350.
• Rackham, N., Frifdman, L., & Ruff, R. (1995). Getting Partnering Right: How Market Leaders Are Creating Long-Term Competitive Advantage, By Mcgraw-Hill Int’l Enterprises Inc.
• Ross, D. F. (2002). Introduction To E-Supply Chain Management: Engaging Technology To Build Market-Winning Business Partnerships. CRC Press.
• Ross, D. F. (2013). Competing Through Supply Chain Management: Creating Market-Winning Strategies Through Supply Chain Partnerships. Springer Science & Business Media.
• Ross, D. F. (2016). Introduction To E-Supply Chain Management: Engaging Technology To Build Market-Winning Business Partnerships. CRC Press. Retrieved From Https://Www.Google.Com/Books?Hl=Tr&Lr=&İd=J2zlbqaaqbaj&Oi=Fnd&Pg=PP1&Dq=Ross+2002+İntroduction+To+E-Supply&Ots=23zer7xdsn&Sig=7whwt2uaess5hazvalyokumh1oe
• Schurr, P. H., & Ozanne, J. L. (1985). Influences On Exchange Processes: Buyers’ Preconceptions Of A Seller’s Trustworthiness And Bargaining Toughness. Journal Of Consumer Research, 11(4), 939–953.
• Şengün, A. E. (2007). Alici-Tedarikçi Ilişkilerinde Güven Ve Güvensizliğin Mübadele Performansi Üzerine Etkileri: Ankara Mobilyacilar Sitesi Örneği. Journal Of Management Research/Yonetim Arastirmalari Dergisi, 7.
• Şengün, A. E., & Wasti, S. N. (2007). Trust, Control, And Risk A Test Of Das And Teng’s Conceptual Framework For Pharmaceutical Buyer-Supplier Relationships. Group & Organization Management, 32(4), 430–464.
• Şengün, A. E., & Wasti, S. N. (2009). Revisiting Trust And Control Effects On Perceived Relationship Performance. International Small Business Journal, 27(1), 39–69.
• Sethi, S. P., Veral, E. A., Shapiro, H. J., & Emelianova, O. (2011). Mattel, Inc.: Global Manufacturing Principles (Gmp)–A Life-Cycle Analysis Of A Company-Based Code Of Conduct İn The Toy Industry. Journal Of Business Ethics, 99(4), 483–517.
• Simatupang, T. M., & Sridharan, R. (2005). The Collaboration Index: A Measure For Supply Chain Collaboration. International Journal Of Physical Distribution & Logistics Management, 35(1), 44–62.
• Stainer, A. (1997). Logistics-A Productivity And Performance Perspective. Supply Chain Management: An International Journal, 2(2), 53–62.
• Stock, J. R., & Lambert, D. M. (2001). Strategic Logistics Management (Vol. 4). Mcgraw-Hill/Irwin Boston, MA.
• Süder, A. (2005). Sosyal Sorumluluk Kavramı Ve Tedarik Zincirinde Uygulanması. Presented At The V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi.
• Svensson, G. (2002). The Theoretical Foundation Of Supply Chain Management: A Functionalist Theory Of Marketing. International Journal Of Physical Distribution & Logistics Management, 32(9), 734–754.
• Swaen, V., & Chumpitaz, R. C. (2008). Impact Of Corporate Social Responsibility On Consumer Trust. Recherche Et Applications En Marketing (English Edition), 23(4), 7–34.
• Towill, D. R. (1996). Time Compression And Supply Chain Management-A Guided Tour. Supply Chain Management: An International Journal, 1(1), 15–27.
• Waddock, S. A., & Graves, S. B. (1997). The Corporate Social Performance-Financial Performance Link. Strategic Management Journal, 303–319.
• Wang, Z., Ye, F., & Tan, K. H. (2014). Effects Of Managerial Ties And Trust On Supply Chain İnformation Sharing And Supplier Opportunism. International Journal Of Production Research, 52(23), 7046–7061.
• Wu, L., Chuang, C.-H., & Hsu, C.-H. (2014). Information Sharing And Collaborative Behaviors İn Enabling Supply Chain Performance: A Social Exchange Perspective. International Journal Of Production Economics, 148, 122–132.
• Yalçıner, H. (2004). Tedarik Zinciri Yönetiminde Bilişim Teknolojileri. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Yılmaz, V. (2004). Lisrel Ile Yapısal Eşitlik Modelleri: Tüketici Şikâyetlerine Uygulanması. Retrieved From Https://Earsiv.Anadolu.Edu.Tr/Xmlui/Handle/11421/480
• Zerenler, M. (2003). Kriz Dönemlerinde İşletmelerin Üretim Süreci Esnekliğinin Şirketlerin Performans Ve Yaşam Sürelerine Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Konya.