VERGILERIN GELIR DAĞILIMI ÜZERINDEKI ETKISI: AMPIRIK BIR ÇALIŞMA

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 2, 118 - 131, 30.11.2018

Bünyamin Demirgil

Öz

Bir
ülkede toplumsal barışın ve huzurun tesisi, büyük ölçüde gelirin adil bir
şekilde dağılımı ile gerçekleşmektedir. Ancak gelir dağılımının kendiliğinden
adil olarak gerçekleşmesi mümkün olmamaktadır. Bu nedenle devlet, sosyal devlet
anlayışının gereği olarak gelir dağılımı adaletsizliğini önlemek için gelir
dağılımına çeşitli araçları ile müdahale etmektedir. Devletin bu müdahale
araçları içerisinde yer alan vergiler yapılan kamu harcamalarının finansmanının
yanında devletin sosyal hayata müdahale aracıdır. Devlet vergi politikası ile
gelir dağılımı üzerinde etkiler meydana getirmektedir.

Bu
çalışma ile vergilerin gelir dağılımı üzerindeki etkisi araştırılmaktır. Bu
kapsamda çalışmada, gini katsayısı ile dolaylı ve dolaysız vergiler arasında
uzun dönemli bir ilişkinin varlığı Türkiye’nin 1980-2014 dönemi yıllık verileri
kullanılarak ARDL sınır testi yaklaşımıyla analiz edilmiştir. Analiz sonucunda
seriler arasında eşbütünleşme ilişkisi bulunmuştur.  

Anahtar Kelimeler

Vergiler, Gelir Dağılımı, Sınır Testi

Kaynakça

• Balseven, H. ve Tuğcu, C. (2017). “Analyzıng The Effects Of Fıscal Polıcy On İncome Dıstrıbutıon: A Comparıson Between Developed And Developıng Countrıes”. International Journal of Economics and Financial Issues. Vol:7. No:2. p.377-383.
• Barışık, S. ve Demircioğlu, E. (2006). “Türkiye’de Döviz Kuru Rejimi, Konvertibilete, İhracat-İthalat İlişkisi (1980-2001)”. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt:2. Sayı:3. s.71-84.
• Bilgiç A. (2015). “Türkiye’de Uygulanan Vergilendirme Politikalarının Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkileri: 1990-2013 Dönemi”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Bükey, A. ve Çetin, B. (2017). “Türkiye’de Gelir Dağılımına Etki Eden Faktörlerin En Küçük Kareler Yöntemi ile Analizi”. Maliye Araştırmaları Dergisi. Cilt:3, Sayı:1. s.103-117.
• Canbay Özgüler, V. (2014). Gelir Servet ve Yoksulluk. İstanbul: Cinius Yayınları.
• Cevik, S. and Correa-Caro, C. (2015), Growing (Un)Equal: Fiscal Policy and İncome İnequality in China and BRİC. IMF Working Paper. 15/68.
• Çil Yavuz, N. (2004). “Durağanlığın Belirlenmesinde KPSS ve ADF Testleri: İMKB Ulusal-100 Endeksi ile Bir Uygulama”. İstanbul İktisat Fakültesi Mecmuası. Cilt:54. Sayı:1. s.239-247.
• Dumlu, U. ve Aydın, Ö. (2008). “Ekonometrik Modellerle Türkiye İçin 2006 Yılı Gini Katsayısı Tahmini”. Ege Akademik Bakış. Cilt:8. Sayı:1. s.373-393.
• Ersezer, D. (2006). “Gelir Dağılımı Politikası Ve Araçları”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt:16. Sayı:1. s.255-268.
• İslamoğlu, E. (2017). Türkiye’de Gelir Dağılımı. İçinde Ç. Özdemir, E. İslamoğlu (ed.), Gelir dağılımı ve yoksulluk (s. 125-140). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Karaman, B. ve Özçalık, M. (2007). “Türkiye’de Gelir Dağılımı Eşitsizliğinin Bir Sonucu”. Yönetim ve Ekonomi Dergisi. Cilt:14. Sayı:1. s.25-41.
• Martinez-Vazquez, V., Vuloviç, B. and Dodson, M. (2012). “The İmpact Of Tax And Expenditure Policies On İncome Distribution: Evidence From A Large Panel Of Countries”. Review of Public Economics. No:200. p.95-130.
• Mehrara, M. and Esfahani, P. (2016). “The Relationship Between İncome Distribution And Tax Structure İn The Selected Countries”. Journal of Tax Research. Vol:28. No:76. p.209-228.
• Mutlu, A. ve Çelen, M. (2012). “Dolaylı Ve Dolaysız Vergilerin Türk Mali Sistemi İçerisindeki Yeri: Siyasal, Sosyal Ve Ekonomik Sonuçları”. Yayın No:TÜSİAD-T/2012-105/32.
• Noyan, E. ve Avşarlıgil, N. (2017). “Türkiye’de 1980 Sonrası Dönemde Uygulanan Dolaylı Ve Doğrudan Vergi Politikaları Üzerinden Müşevvik Sorunun Ekonometrik Analizi”. Alanya Akademik Bakış Dergisi. Cilt:1. No:3. s.49-59.
• OECD, İstatistik Portalı. (http:// stats.oecd.org/Index.aspx?).
• Öztürk, N. (2009). İktisatta Bölüşüm (Kuram Ve Politika). Ankara:Palme Yayıncılık.
• Öztürk, N. (2017). Gelir Dağılımının İktisadi Analizi. Bursa:Ekin Basım Yayınevi.
• Pesaran, M. H., Shin, Y. and Smith, R.., J. (2001). “Bound Testing Approaches To The Analysis Of Long Run Relationships”. Journal Of Applied Econometrics. No:16. p.289-326.
• Prasad, N. (2008). Policies For Redistribution: The Use Of Taxes And Social Transfers. International Institute for Labour Studies, Discussion Paper. No:194.
• Sameti, M. and Rafie, L. (2010). “Interaction Of İncome Distribution Taxes And Economic Growth (The Case Of Iran And Same Selected East Asian Countries)”. Iranian Economic Reviews. Vol:14. No:25. p.67-81.
• Sarı, R. (2003). “Gelir Dağılımında Eğitim Faktörü: Kentsel Bazda Bir Örnek”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. Cilt:58. Sayı:2. s.177-189.
• Şimşek, M. ve Kadılar, C. (2006). “Fisher Etkisinin Türkiye Verileri İle Testi”. Doğuş Üniversitesi Dergisi. Cilt:7. Sayı:1. s.99-111.
• Türkay, H. ve Demirbaş, M. (2012). “Türkiye Ekonomisinde Yatırımların Faiz Ve Gelir İlişkisinin Ardl Yaklaşımı İle Analizi”. Akademik Yaklaşımlar Dergisi. Cilt:3. Sayı:2. s.1-16.
• Yüce, M. (2002). “Türkiye’de Gelir Dağılımı Bozukluğunun İzlenen Kamu Gelir Ve Harcama Politikaları İle Bağlantısı.” Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:23. s.1