TURİST REHBERLERİNİN MESLEKLERİNE YÖNELİK POZİTİF VE NEGATİF YÖNLÜ ALGILARININ İÇERİK ANALİZİ YÖNTEMİ İLE BELİRLENMESİ

Yıl 2015, Cilt: 16 Sayı: 1, 155 - 174, 24.04.2015

F. Güzel Özlem Köroğlu

Öz

Bu araştırmanın amacı tatil deneyimini zenginleştirme hususunda turizm sektörünün en önemli çalışanlarından birisi olarak kabul edilen turist rehberlerinin mesleklerine yönelik pozitif ve negatif yönlü algılamalarına dair sınırlı/geçerli çıkarımların belirlenmesidir. Literatür taramasında negatif yönlü algılamalara yönelik araştırmalara rastlanırken, çift yönlü değerlendirme yapan araştırmaların eksikliğinden yola çıkılarak tasarlanan ve keşfedici bir özellik taşıyan araştırmada amaçtan yola çıkılarak 136 turist rehberi ile görüşülmüştür. Katılımcı cevaplarını sınırlandırmadan daha detaylı bilgiler elde edebilmek amacıyla yarı yapılandırılmış soru formları aracılığıyla toplanan veriler nitel analiz yöntemlerinden birisi olan içerik analizine tabi tutulmuştur ve geçerli/keşfedici çıkarımlar elde edilmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda pozitif yönlü algılamaların çoğunluğunu mesleğin farklı kültürlerle/yeni insanlarla tanışma/etkileşim imkânı yaratması ve maddi yönden doyum sağlayan bir meslek olması oluştururken, negatif yönlü algılamaların çoğunluğunu ise düzensiz yaşam tarzının ortaya çıkması ve rehberliğin sezonluk bir iş olması temaları oluşturmaktadır. Ayrıca pozitif yönlü çıkarımların çoğunlukta olduğu gözlemlenirken, negatif yönlü algılamalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Turist Rehberi, Çalışma Koşulları, Rehberlik Mesleğine

Kaynakça

• Ahipaşaoğlu, S. (2006), Turizmde Rehberlik, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Ahipaşaoğlu, S. (2002,“Türkiye’de Turist Rehberliği Eğitiminin Rehber Gereksinimine Uygun Olarak Planlanması”, Turizm Eğitimi Konferansı–Workshop, Bildiriler Kitabı, Turizm Bakanlığı, Turizm Eğitim Genel Müdürlüğü, Ankara, 221-233.
• Ap, J. and Kevin. K. F. Wong. (2001), “Case Study on Tour Guiding: Professionalism, Issues and Problems”, Tourism Management, Vol 22 (5); 551-563.
• Batman, O. Yıldırgan, R. ve Demirtaş, N. (2000), Turist Rehberliği, Değişim Yayınları, Adapazarı.
• Batman, O. (2003), “Türkiye’de Profesyonel Turist Rehberlerinin Mesleki Sorunlarına Yönelik Bir Araştırma”, Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, Vol 2003/2, 115-132.
• Cavanagh, S. (1997), “Content Analysis: Concepts, Methods and Applications”, NurseResearcher, Vol 4, 5–16.
• Cohen, E. H. Ifergan, M. and Cohen, E. (2002), “A New Paradigm in Guiding- The Matric as a Role Model”, Annals of Tourism Research, Vol 29 (4), 919-932.
• Çeşmeci, N. (2003), “Türkiye’de Paket Turların Yönetiminde Turist Rehberlerinin Fonksiyonu: Yönetsel Rollerin Tespiti, Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Çetin, G. ve Kızılırmak, İ. (2012), “Türk Turizminde Kokartlı Turist Rehberlerin Mevcut Durumunun Analizi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, Vol 14 (2), 307-318.
• Çirmin, H. (1995), Turizm ve Turist Rehberliğinin ABC’si, Akdeniz Kitabevi, Antalya.
• Doğan, H. Üngüren, E. ve Dönmez, D. (2010), “Meslek ve Aile Yaşamı İlişkisi: Profesyonel Turist Rehberlerine Yönelik Bir Araştırma”, Journal of Yasar University, Vol 20(5), 3430-3442.
• Genç, Ö. (1992), “Rehberlik Eğitimine Eleştirel Bir Yaklaşım”, Turizm Eğitimi Konferansı, Bildiriler Kitabı, Turizm Bakanlığı Turizm Eğitim Genel Müdürlüğü, Ankara, 215-217.
• Güzel, Ö. F. (2007), “Türkiye İmajının Geliştirilmesinde Profesyonel Turist Rehberlerinin Rolü (Alman Turistler Üzerine Bir Araştırma)”, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Hacıoğlu, N. Köroğlu, A. ve Köroğlu, Ö. (2007), “Profesyonel Turist Rehberlerinin Meslekte Uzmanlaşma Eğilimlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, I. Ulusal Türkiye Turizmi Kongresi, Bildiriler Kitabı, Detay Yayıncılık, Ankara, 685-700.
• Karaçal, İ. ve Demirtaş, N. (2002), “4702 Sayılı Yasa Uygulamalarının Turizm Rehberliği Eğitimine Etkisi”,Turizm Eğitimi Konferansı–Workshop, Bildiriler Kitabı, Turizm Bakanlığı, Ankara, 173-184.
• Karamustafa, K. ve Çeşmeci, N. (2006), “Paket Tur Operasyonunda Turist Rehberlerinin Karşılaştıkları Yönetsel Sorunlar Üzerine Bir Araştırma”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Vol 17 (1), 70-86.
• Köroğlu, A. and Köroğlu, Ö. (2011), “Measuring The Effects of JobSatisfaction to Occupational Health and Safety Attitudes of Tour Guides on Business Performance in Turkey”, Proceedings of the 2nd Rower Conference on Occupational Health and Safety Economics, Sinaia-Romania, s.73-91, Internet: (http://www.rower-eu.eu:8080/rower /news/show.html?id=24).
• Köroğlu, Ö. (2011), “İş Doyumu ve Motivasyon Düzeylerini Etkileyen Faktörlerin Performansla İlişkisi: Turist Rehberleri Üzerine Bir Araştırma”, Basılmamış Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Köroğlu, Ö. Şahin, S. ve Tetik, N. (2007), “Turizm Sektöründe Bayan Çalışanların Sorunları: Bayan Profesyonel Turist Rehberlerinin Karşılaştıkları Sorunları Belirlemeye Yönelik Sınırlı Bir Örneklem Üzerinde Araştırma”. I. Ulusal Türkiye Turizmi Kongresi, Bildiriler Kitabı, Detay Yayıncılık, Ankara, 719-739.
• Kyngas, H. and Vanhanen, L. (1999), Content Analysis, Hoitotiede, Vol 11, 3-12.
• Polat, T. (2001), “Seyahat İşletmelerinde Profesyonel Turist Rehberliği, Rehberlik Mesleğinin Sorunları ve Çözüm Önerileri Üzerine Bir Alan Araştırması”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Seraphin, H. (2013), “The Contribution of Tour Guides To Destination Understanding and Image: The Case of Haiti Viaan Analysis of: ‘Bonjour Blanc”, A Journey through Haiti’ International Research Forum on Guided Tours, Breda, 4-6.
• Tangüler, A. (2002), “Profesyonel Turist Rehberliği ve Turist Rehber Rehberlerinin Seyahat Acentası ve Müşteri İlişkileri (Kapadokya Örneği)”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001), İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri, Epsilon Yayınları, İstanbul.
• Tetik, N. (2006), “Türkiye’de Profesyonel Turist Rehberliği ve Müşterilerin Turist Rehberlerinden Beklentilerinin Analizi (Kuşadası Örneği)”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Turist Rehberliği Meslek Kanunu 6326 Sayılı (22 Haziran 2012 Tarih ve 28331 Sayılı Resmi Gazete).
• Turist Rehberliği Meslek Yönetmeliği (23.02.2013 Tarih ve 28568 Sayılı Resmi Gazete).
• Weber, R. (1990), Basic Content Analysis, Sage Publications, Newbury Park CA.
• Yarcan, Ş. (2004), “Profesyonel Turist Rehberliğinde Mesleki Etik Panelleri”, Rehber Dünyası, Vol 36, 48-51.
• Yarcan, Ş. (2007), “Profesyonel Turist Rehberliğinde Mesleki Etik Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Vol 18 (1), 33-44.
• Yazıcıoğlu, İ. Tokmak, C. ve Uzun, S. (2008), “Turist Rehberlerinin Rehberlik Mesleğine Bakışı”, Üniversite ve Toplum Dergisi, 8 (2), Haziran, Web: http://www.universite-toplum.org/text.php3?id=367 adresinden, 26.01.2009’ da alınmıştır.
• Yenen, Ş. (2002), “Turist Rehberliği Eğitiminde, Niteliksel ve Niceliksel Planlamada Turizm Bakanlığı, Yüksek Öğretim Kurumu ve Meslek Kuruluşları Arasında İşbirliğinin Önemi”, Turizm Eğitimi Konferansı–Workshop, Bildiriler Kitabı, Ankara: Turizm Bakanlığı, Turizm Eğitim Genel Müdürlüğü, 257-273.
• Yenen, Ş. (2007), “Turizm Sektöründe Profesyonel Turist Rehberliğinin Yeri ve Önemi”, Editörlü Kitaptan; Bulut, M. ve Eraslan, İ. H. (2007). Sürdürülebilir Rekabet Avantajı Elde Etmede Turizm Sektörü Sektörel Stratejiler ve Uygulamalar, 1, Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu Derneği (URAK) Yayınları, İstanbul, 923-931.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, 5. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Yıldız, R. Kuşluvan, S. ve Şenyurt, Y. (1997), “Turist Rehberliği Öğretiminde Yeni Bir Model: Nevşehir Turist Rehberliği Bölümü Programı ve Değerlendirilmesi”, Erciyes Üniversitesi Nevşehir Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Hafta Sonu Semineri IV, 9-14.
• Yılmaz, F. ve Köroğlu, Ö. (2012), “Cinsiyet Ayrımcılığına Yönelik Turist Rehberlerinin Görüşlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma”, VI. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, Bildiriler Kitabı, Detay Yayıncılık, Ankara, 623-641.
• Yüksel, A. ve Yüksel, F. (2004), Turizmde Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Turhan Kitapevi, Ankara.
• Zengin, B. Batman, O. ve Yıldırgan, R. (2004), “Seyahat Acentalarının Turist Rehberlerinden Beklentilerine Yönelik Bir Araştırma”, I. Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi, Bildiriler Kitabı, 366-376.
• Zhang, H. and Chow, Q. I. (2004), “Application of Importance-Performance Model in Tour Guides’ Performance: Evidence From Mainland Chinese Outbound Visitors in Hong Kong”, Tourism Management, Vol 25(1), 81-91.
• http://www.contentanalysis.org/, adresinden 12.12.2012’ de alınmıştır.
• http://www.iskur.gov.tr/mydocu/meslek/meslek472.html adresinden 22.12.2006’de alınmıştır.
• http://www.tureb.org.tr/GenelBilgiler.asp?id0=84 adresinden 06.08.2008’de alınmıştır.