INSTRUMENTALIZATION OF NOVEL IN SOCIAL SCIENCE RESEARCHES

Yıl 2015, Cilt: 39 Sayı: 2, 293 - 313, 04.10.2015

Cem Budan

Öz

The debates on the basis of the question if novel is convenient to be used in social researches as a source, is quite important for both scientific studies and literature surveys. This article aims to substantiate the idea that novel could be instrumentalized by scientific disciplines like sociology and history. The other aim of this article is to emphasize the importance of literary works for sociological researches by proving the similarities between social movements and their reflections on novels

Anahtar Kelimeler

Novel, Sociology, Social Reality, Mirroring, Instrumentilization.

SOSYAL BİLİMLER ARAŞTIRMALARINDA EDEBİ BİR TÜR OLARAK ROMANI ARAÇSALLAŞTIRMAK

Öz

Roman türünün sosyal araştırmalarda veri kaynağı olarak kullanılıp kullanılamayacağı sorusu temelinde gelişen tartışmalar, edebiyat araştırmaları için olduğu kadar, bilimsel çalışmalar için de önem arz etmektedir. Bu çalışma öncelikle romanın, vücuda geldiği dönemin toplumsal gerçekliğini yansıtmaya elverişli bir tür olduğu kabulünden hareketle, sosyoloji ve tarih gibi disiplinler tarafından araçsallaştırılabileceği düşüncesini temellendirmeyi amaçlamaktadır. Yakın tarihimizin önemli toplumsal hareketleriyle bu hareketlerin roman sahasındaki tezahürleri arasındaki paralellikleri ortaya koyarak edebiyat eserlerinin sosyolojik araştırmalar için arz ettiği önemi nedenleriyle birlikte vurgulamak, çalışmanın bir diğer amacıdır

Anahtar Kelimeler

Roman, Sosyoloji, Toplumsal Gerçeklik, Yansıtma, Araçsallaştırma

Kaynakça

• AHMAD, Feroz, “Modern Türkiye’nin Oluşumu”, Kaynak Yayınları, İstanbul 2014.
• AKTAŞ, Şerif, “Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş”, Akçağ Yayınları, Anka- ra 2005.
• ALVER, Köksal, “Edebiyat Sosyolojisi”, Hece Yayınları, İstanbul 2006.
• “Art and Aesthetics”, Documents of Modern Literary Realism içinde, Der.: G. J. Bec- ker, Princeton University Press.
• BARIŞ, İzzettin, “21. Yüzyılda Tüberküloz”, Çağlar Boyu Tüberküloz Sempozyumu, Derleyen: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Samsun 2003.
• BELGE, Murat, “Sanat ve Edebiyat Yazıları”, İletişim Yayınları, İstanbul 2009.
• BELGE, Murat , “Edebiyat Üstüne Yazılar”, İletişim Yayınları, İstanbul 2006.
• CANATAN, Kadir, “Beden Sosyolojisi”, Açılım Kitap, İstanbul 2011.
• ÇELİK, Dilek Yalçın “Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Ankara Romanı Bağlamında Kemalist İdeoloji ve Türkiye Cumhuriyeti’nin Bir Başkent İnşası”, Ankara Araştırmaları Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 1, Ankara 2014.
• ÇETİŞLİ, İsmail, “Batı Edebiyatında Edebî Akımlar”, Akçağ Yayınları, Ankara 2014.
• DERVİŞOĞLU, Efnan, “Türk Romanında Kent Algısı”, Türkiye Perspektifinden Kent Sosyolojisi Çalışmaları, Derleyen: Nurer Uğurlu, Örgün Yayınevi, İstanbul 2010.
• EMİL, Birol, “Reşat Nuri Güntekin’in Romanlarında Şahıslar Dünyası I”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 1984.
• ECEVİT, Yıldız, “Türk Romanında Postmodernist Açılımlar”, İletişim Yayınları, İs- tanbul 2001.
• ERDOĞAN, İrfan-Korkmaz, Alemdar, “Kültür ve İletişim”, Erk Yayıncılık, Ankara 2010.
• ERMAN, Tahire, “Kentteki Göçmenin Bakış Açısından Kent/Köy Kimliği: ‘Niçin Köylüyüz Hala?’”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 51, Sayı: 1, Ankara 1996.
• GÖKBERK, Macit, “Felsefe Tarihi”, Remzi Kitabevi, İstanbul 1998.
• GÜÇLÜ, Sevinç, “Kurumlara Sosyolojik Bakış”, Kitabevi Yayıncılık, İstanbul 2011.
• KARAMAN, Kasım, “Türkiye’de Şehirleşme Olgusu ve Gecekondu Sorunu”, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, Fırat Üniversitesi Doğu Anadolu Araştırma Merkezi Yayını, Sayı: 4, Elazığ 2003.
• KARAOSMANOĞLU, Yakup Kadri, “Ankara”, Remzi Yayınları, İstanbul 1972, s. 69.
• KARAOSMANOĞLU, Yakup Kadri , “Kiralık Konak”, İletişim Yayınları, İstanbul 1997.
• KARAOSMANOĞLU, Yakup Kadri, “Yaban”, İletişim Yayınları, İstanbul 2001.
• KELEŞ, Ruşen, “100 Soruda Türkiye’de Şehirleşme, Konut ve Gecekondu”, Gerçek Yayınevi, İstanbul 1983.
• KEMAL, Orhan, “Gurbet Kuşları”, Everest Yayınları, İstanbul 2007.
• LUCAKS, György, “Çağdaş Gerçekçiliğin Anlamı”, Payel Yayınevi, İstanbul 1977.
• MERİÇ, Cemil, “Kırk Ambar”, İletişim Yayınları, İstanbul 2006.
• MORAN, Berna, “Edebiyat Kuramları ve Eleştiri”, İletişim Yayınları, İstanbul 2008
• MORAN, Berna, “Soruşturma: Romanda Tip Olgusu ve Tipin İşlevi”, Yazko Edebiyat, Sayı: 24, Ekim 1982.
• PUNCH, Keith F., “Sosyal Araştırmalara Giriş”, Siyasal Kitabevi, Ankara 2005.
• SAFA, Peyami, “Fatih-Harbiye”, Ötüken Neşriyat, İstanbul 1994.
• STEVİCK, Philip, “Roman Teorisi”, Akçağ Yayınları, Ankara 2010.
• TANPINAR, Ahmet Hamdi, “19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi”, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2008.
• TEKİN, Mehmet, “Roman Sanatı”, Ötüken Yayınları, İstanbul 2006, s. 9.
• WELLEK, Rene-A.Warren, “Edebiyat Biliminin Temelleri”, Kültür Bakanlığı Yayınla- rı, Çeviren: Ahmet Edip Uysal, Ankara 1983.
• YAVUZ, Hilmi, “Roman Kavramı ve Türk Romanı”, Bilgi Yayınevi, Ankara 1996.