İSİM-FİİLLERİN SÖZLÜK BİRİMİ OLARAK TANIMLARI ÜZERİNE

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 158 - 178, 17.12.2018

Mehmet Özmen

https://doi.org/10.32321/cutad.487800

Öz

Fiil kök ve gövdelerinin
üzerine istisnasız gelebilen  -mAk, -mA ve -Iş/-Uş ekleri, eklendikleri fiilleri geçici olarak isimleştiren
isim-fiil ekleridir. Sıfat-fiil ve zarf-fiillerden faklı olarak isim-fiiller,
sözlük birimi olarak sözlüklerde yer alabilmektedir. Ancak her sözlükte
fiillerin bütün türevlerinin isim-fiiline yer verilmemektedir. Fiillerin ve
türevlerinin isim -fiil tanımları ise, biri veya ikisi açık, ayrıntılı ve net,
diğerleri bu tanıma veya tanımlara gönderilen ve yeterince anlaşılır olmayan
tanımlar olmak üzere iki gruba ayrılabilir. Yeterince tanımlanmayan bir
sözcüğün ayrıntılı ve net olarak tanımlanan bir başka sözcüğe gönderilmesi,
sözlükçülükte “Her sözlük biriminin bir başka sözcüğe bakma gereği duyulmayacak
biçimde, tanımlanması gerekir.” kuralına uymamaktadır. Bu makalede, bu konu ile
ilgili olarak farklı özellikleri olan bak-
besle-, acayipleş-, ağla-, açıkla-, çalış-
fiilleri ile türevlerinin isim-fiil tanımları üzerinde duruldu.

Anahtar Kelimeler

isim-fiil, isim-fiil ekleri, türev, sözlükçülük, tanım

Kaynakça

• Ayverdi, İlhan- Ahmet Topaloğlu - Hayri Bilecik -Mustafa Tahralı - Fahrünnisa Kısacık, 2011, Misalli Büyük Türkçe Sözlük, 1. 2. 3, 4. Baskı, Kubbealtı Yayını, İstanbul.
• Püsküllüoğlu, Ali, 2012, Türkçe Sözlük, 7. Baskı, Arkadaş Yayınevi, Ankara.
• TS, Türkçe Sözlük, 2011, Türk Dil Kurumu Yayınları: 549, Ankara.