Comparision of Turkish Language Textbooks for Natives in Turkey and in Romania according to Value Education

Yıl 2015, Cilt: 13 Sayı: 29, 215 - 243, 01.06.2015

Leyla Şentürk Elif Aktaş

Öz

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish, Values education, Native language, Textbook

Türkiye'de ve Romanya'da Okutulan Ana Dili Türkçe Ders Kitaplarının Değer İletimi Açısından Karşılaştırılması

Öz

Değerler eğitimine yönelik olarak yapılan bu çalışmanın amacı, Türk Millî Eğitim Bakanlığı Yayınevi ile Romen Eğitim, Araştırma, Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınevi'ne ait ortaokul 6, 7 ve 8. sınıf ana dili Türkçe ders kitaplarındaki okuma metinlerinde yer alan ulusal ve evrensel değerlerin dağılımını belirlemek ve bu açıdan iki ülke arasında bir kıyaslama yapmaktır. Betimsel doküman incelemelerine dayanan bu araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmış, örneklem grubundaki okuma metinleri, "Değerler Tespit Formu"na (DTF) göre incelenmiştir. Çalışmada, Romanya ve Türkiye'de okutulan Türkçe ders kitaplarında özellikle ulusal değerlerin dağılımında benzerlik olduğu göze çarpmaktadır. Romanya'da okutulan 8. sınıf ders kitabının ulusal değer iletimi açısından etkili olmadığı, Türkiye'de ise incelenen metinlerin değer iletimi açısından dengeli bir görünüm arz etmediği ve titizlikle seçilmediği saptanmıştır. Bu sonuçlara dayanarak, her iki ülkenin Türkçe Dersi Öğretim Programlarında hangi ulusal ve evrensel değerlerin iletileceğinin/sezdirileceğinin somut bir şekilde ifade edilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretimi, Değer, Değerler Eğitimi, Ana dili, Türkçe Ders kitabı

Kaynakça

• Aydın, M. Z. ve Akyol Gürler, Ş. (2014). Okulda Değerler Eğitimi Yöntemler Etkinlikler Kaynaklar. Ankara: Nobel.
• Balcı, M. (2014). Değerleri Yaşatmak. İstanbul: Ensar.
• Beill, B. (2003). İyi Çocuk, Zor Çocuk. Doğru Davranışlar Çocuklara Nasıl Kazandırılır? (C. Yorulmaz, Çev.). Ankara: Arkadaş.
• Belet, D. ve Deveci, H. (2008). Türkçe Ders Kitaplarının Değerler Bakımından İncelenmesi. VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu: 2-4 Mayıs 2008, Çanakkale: On Sekiz Mart Üniversitesi.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi. Ankara: Siyasal.
• Bölükbaş, F. ve Keskin, F. (2010). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Metinlerin Kültür Aktarımındaki İşlevi. Turkish Studies, 5(4), 221-235.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. Kılıç, A., Özcan, E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (8. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Çelikpazu, E. E. ve Aktaş, E. (2011). MEB 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Değer İletimi Açısından İncelenmesi. Turkish Studies, 6(2), 413-424.
• Demir, A. ve Açık, F. (2011). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kültürlerarası Yaklaşım ve Seçilecek Metinlerde Bulunması Gereken Özellikler. Türklük Bilimi Araştırmaları, 30, 51-72.
• Demir, T. (2012). İlköğretim Sekizinci Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Hikâye Metinlerinde Yer Alan Değer Unsurlarının Eşdizimsel Örüntülemeler Açısından Görünümleri. Turkish Studies, 7(2), 1063-1078.
• Doğan, B. ve Gülüşen, A. (2011). Türkçe Ders Kitaplarındaki (6–8) Metinlerin Değerler Bakımından İncelenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2).
• Drake, C. (2007). The Importance of A Values-based Learning Environment. Erişim: 11.07.2014,http://www.livingvalues.net/reference/docspdf/Drake_JME_Moral_Ed_Day_2007.pdf.
• Ekiz, D. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı.
• Hawkes, N. (2009). What is Values-based Education. Erişim: 11.07.2014, http://www.values-education.com/downloads/what_is.pdf.
• İmamaoğlu, E. O. ve Aygün-Karakitapoğlu, Z. (1999). 1970’lerden 1990’lara Değerler: Üniversite Düzeyinde Gözlenen Zaman, Kuşak ve Cinsiyet Farklılıkları. Türk Psikoloji Dergisi, 14(44), 1-22.
• Kalfa, M. (2013). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Sözlü Kültür Unsurlarının Kullanımı. Millî Folklor, 97, 167-177.
• Kaygana, M., Yapıcı, Ş. ve Aytan, T. (2013). Türkçe Ders Kitaplarında Değer Eğitimi. International Journal of Social Science, 6(7), 657-669.
• MEB. (2005). Sosyal Bilgiler Dersi (6 ve 7. sınıflar) Öğretim Programı. Erişim: 14.06.2014, http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx
• MEB. (2006). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB.
• MEB. (2007). Ders Kitapları ile Eğitim Araçlarının İncelenmesi ve Değerlendirilmesin İlişkin Yönerge. Erişim: 10.03.2005, http://mevzuat.meb.gov.tr/html/2589_0.html
• MEB. (2012). İlköğretim Türkçe 6 Ders Kitabı. Ankara: MEB.
• MEB. (2012). İlköğretim Türkçe 7 Ders Kitabı. Ankara: MEB.
• MEB. (2012). İlköğretim Türkçe 8 Ders Kitabı. Ankara: MEB.
• MEB. (2013). Eğitimde Değerler Eğitimi Projesi (EDEP). Erişim: 14.06.2014, http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/16/14/749630/icerikler/nicindegerleregitimi_1057891.html
• MEB. 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu. Erişim: 08.03.2015, http://mevzuat.meb.gov.tr/html/temkanun_0/temelkanun_0.html
• Memedemin, U. E. ve Cartali B. B. (2005). Türk Dili ve Edebiyat Dersleri VIII. Sınıf. Bucureşti: Editura Didactica şi Pedagogica, R. A.
• Ministerul Educației și Cercetării Științifice. Aplicare Legea Educației Naționale. Erişim: 08.02.2014, www.edu.ro
• Ministerul Educației și Cercetării Științifice. Curriculum Gimnazial. Erişim: 08.02.2014, http://curriculum2009.edu.ro/Ciclul_gimnazial/Limba_si_comunicare.zip
• Morsümbül, Ş. (2014). Kültürel Değerlerin Üç Kuşak Arasındaki Değişimi Üzerine Bir İnceleme: Ankara Örneği. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 21, 137-160.
• Mustafa, A. M. ve Ali, C. A. N. (2004). Türk Dili ve Edebiyat Dersleri VI. Sınıf. Bucureşti: Editura Didactica şi Pedagogica, R. A.
• Mustafa, A. M. ve Ali, C. A. N. (2005). Türk Dili ve Edebiyat Dersleri VII. Sınıf. Bucureşti: Editura Didactica şi Pedagogica, R. A.
• Okur, A. ve Keskin, F. (2013). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kültürel Ögelerin Aktarımı: İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Seti Örneği. International Journal of Social Science. 6(2), 1619-1640.
• Ökten, C. E. ve Kavanoz, S. (2014). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimini Hedefleyen Ders Kitaplarında Kültür Aktarımı. Turkish Studies, 9(3), 845-862.
• Özdemir, C. (2013). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Ders Malzemelerinin Önemi ve İşlevsel Ders Malzemelerinin Nitelikleri. Turkish Studies, 8(1), 2049- 2056.
• Özdemir, M. (2009). Sosyal Bilgiler Öğretimi Programı ve Değerlendirilmesi. M. Safran (Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• Rassin, R. N. Michal (2010). Values Grading Among Nursing Students-Differences Between the Ethnic Groups, Nurse Education Today, 30(5), 458-463.
• Schwartz, S. H. ve Bilsky, W. (1987). Toward a Universal Psychological Structure of Human Values. Journal of Personality and Social Psychology, 53(3), 550- 562.
• Susar Kırmızı, F. (2014). 4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Metinlerinde Yer Alan Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 217-259.
• Şahin, Ç. (2013). Verilerin Analizi. Bilimsel Araştırma Yöntemleri (2. bs.). Ankara: Nobel.
• Şen, Ü. (2007). Milli Eğitim Bakanlığının 2005 Yılında Tavsiye Ettiği 100 Temel Eser Yoluyla Türkçe Eğitiminde Değer Öğretimi Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şen, Ü. (2008). Altıncı Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin İlettiği Değerler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5), 763-779.
• TDK. (2005). Güncel Türkçe Sözlük. Erişim: 8.04.2014, http://tdkterim.gov.tr
• Tillman, D. ve Hsu, D. (2000). Living Values Activities for Children Ages. 3-7 Deerfield, FL: HCI.
• Tural, S. (1992). Kültürel Kimlik Üzerine Düşünceler. Ankara: Ecdad.
• Tüm, G. ve Sarkmaz, Ö. (2012). Yabancı Dil Türkçe Ders Kitaplarında Kültürel Ögelerin Yeri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 448-459.
• Ulusoy, K. ve Arslan, A. (2014). Değerli Bir Kavram Olarak ‘Değer ve Değerler Eğitimi’. Farklı Yönleriyle Değerler Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2014). Değerler Eğitimi. (2. bs.) Ankara: Pegem Akademi.
• UNESCO. (2010). Living Values Education. Erişim: 03.06.2014, http://www.unesco.org/education/tlsf/mods/theme_d/mod22.html
• Uyguç, N. (2003). Cinsiyet, Bireysel Değerler ve Meslek Seçimi. D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 18(1), 93-103.
• Yaman, H., Taflan, S. ve Çolak, S. (2009). İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(18), 107-120.
• Yeşil, R. (2013). Nicel ve Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8. bs.). Ankara: Seçkin.
• Yıldız, M., Dilmaz, B. ve Deniz, M. E. (2013). Öğretmen Adaylarının Sahip Oldukları Değerler ile Benlik Saygıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İlköğretim Online, 12(3), 740-748, http://ilkogretim-online.org.tr
• Yılmaz, K. (2008). Eğitim Yönetiminde Değerler. Ankara: Pegem Akademi.