Dindarlık ile Evlilik Doyumu ve Evlilikte Sorun Çözme İlişkisi Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2017, Cilt: 15 Sayı: 34, 129 - 160, 11.12.2017

Fatma Balcı Arvas Hayati Hökelekli

Öz

Bu çalışma, dindarlığın evlilik doyumu ve evlilikte sorun çözme üzerindeki
etkisini incelemektedir. Çalışma için “Kişisel Bilgi Formu”, “Evlilik Yaşam
Ölçeği”, “Evlilikte Sorun Çözme Ölçeği”, “Dinin Etkisini Hissetme Ölçeği”,
“Partner/Eş Odaklı Dua Ölçeği”nin bulunduğu bir anket formu hazırlanmıştır.
Bu araştırma, Bursa’da yaşayan 562 evli birey üzerinde yapılmıştır. Analiz işlemlerinde t-testi, ANOVA ve Pearson Korelasyon analizi kullanılmıştır. Elde
edilen bulgulara göre, erkeklerin evlilik doyumları ve evlilikte sorun çözme
becerileri kadınlara göre daha yüksekken, dindarlıkta kadınlar ve erkekler arasında anlamlı farklılıklar bulunamamıştır. Genç yetişkinlik döneminde olan
katılımcıların evlilik doyumu daha yüksektir, ancak evlilikte sorun çözmede
orta yetişkinlikte olan katılımcıların puanları daha yüksektir. Dindarlığın ise,genel olarak yaş ile birlikte yükseldiği görülmüştür. Eğitim durumunun evlilik
doyumu ile herhangi bir ilişkisi tespit edilememişken, eğitim durumunun yükselmesi ile genel olarak dindarlıkta bir düşüşün olduğu tespit edilmiştir. Evlilik
doyumu, evlilikte sorun çözme ve dindarlık arasındaki ilişkiye dair yapılan analiz sonuçları, bu değişkenler arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler olduğunu
göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Evlilik doyumu, Evlilikte sorun çözme, Dindarlık

A Research into the Relationship Between Marital Satisfaction, Marital Problem Solving and Religiosity

Öz

This research examines the effect of religiousness on marital satisfaction and
marital problem solving. For the research, a questionnaire measures including
“Personal Information Form”, “Marital Life Scale’’, “Marital Problem Solving
Scale”, “The Feeling of Effect of Religion Scale”, “Partner-focused Prayer Scale” was prepared. This survey conducted on 562 married people living in Bursa.
T-test, ANOVA and Pearson Correlation analysis were used in the analyzes. According to findings, men reported more marital satisfaction and marital problem
solving than women did. In terms of religiousness weren’t many differences
found between men and women. Young adults participants were higher amount
of marital satisfaction than other. But adults participants were higher amount of
marital problem solving than other. There was a significant positive relationship between age and religiousness.
Although marital satisfaction and marital problem solving were no differences
found between educational status, there was a significant negative relationship
between educational status and religiousness. The results of analysis showed
that there were significant positive relationships between marital satisfaction,
marital problem solving and religiousness.

Anahtar Kelimeler

Words: Marital satisfaction, Marital problem solving, Religiousness

Kaynakça

• Ahmadi, K., Azad-Marzabadi, E., Ashrafi, S. M. N., (2008). Theinfluence Of Religiosity On Maritalsatisfaction. Journal of SocialScience, 4 (2),103-110.
• Ahmadi, K.,Hossein-Abadi, F. H., (2009). Religiosity, Marital Satisfaction And Child Rearing. Pastoral Psychology, 57, 211-221.
• Akın, A., Yalnız, A., (2015). Partner Odaklı Dua Ölçeği Türkçe Formu Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Birey ve Toplum Dergisi, 5 (10), 79-90.
• Atçeken, M., (2014). Dindarlık, Evlilik Doyumu ve Kişilik Özelliklerinin Bağışlama İle İlişkisi.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ayten, A., (2010). Empati ve Din: Türkiye’de Yardımlaşma ve Dindarlık Üzerine Psiko-Sosyal Bir Araştırma. İstanbul: İz Yayınları.
• Bahadır, A.,(2012). Aile Psikolojisi ve Din. Konya: İdeal Usta Fot. Bas. Yay. Dağıtım.
• Bahr, H. M.,Chadwick, B. A. (1985). Religion And Family in Middletown, USA. Journal of Marriage and the Family, 47, 407-414.
• Bilgin, V., (1998). Türk Toplumunda Aile Kurumunu Benimseme ve Sahiplenme Düzeyleri. OMÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10, 387-413.
• Bir-Aktürk, E., (2006). Maritalsatisfaction in Turkish Remarried Families: Comparison Among Marital Status, Effect Of Stepchildren, And Contributing Factors. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bradbury, N.B., Fincham, F.D., Beach, S.R., (2000). Research On The Nature And Determinants Of Maritalsatisfaction: A Decade in Review. Journal of MarriageandtheFamily, 62, 964-980.
• Call, V. R. A., Heaton, T. B., (1997). Religious İnfluence On Marital Stability. Journal for the Scientific Study of Religion, 36 (3),382-392.
• Çağ, P., Yıldırım, İ., (2013). Evlilik Doyumunu Yordayan İlişkisel ve Kişisel Değişkenler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (39), 13-23.
• Çelenoğlu, A., (2011). Evli Bireylerin Bağlanma Stillerine ve Kendilik Algısına Göre Evlilikte Yaşanan Sorunlarla Başa Çıkma Yollarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çelik, E., (2015). Evlilik Doyumu. Ahmet Akın- Eyüp Çelik (Ed.) Psikolojide Güncel Kavramlar III: Aile-Evlilik içinde (s. 24-26). Ankara: Nobel Yayınları.
• Dollahite, D.C., Marks, L. D., (2009). A Conceptual Model Of Family and Religious Processes in Highly Religious Families. Review of Religious Research, 50 (4), 373-391.
• Dowlatabadi, F.H., Saadat, S., Jahangiri, S., (2013). The Relationship Between Religious Attitudes And Marital Satisfaction Among Married Personnel Of Departments Of Education in Rasht City, Iran. International Journal of Advanced Studies in Humanitie sand Social Science, 1 (6), 608-615.
• Erbek, E., Baştepe, E., Akar, H., Eradamlar, N., Alpkan, R.L., (2005). Evlilik Uyumu. Düşünen Adam, 18 (1), 39-47.
• Ersanlı, K., Kalkan, M., (2008). Evlilik İlişkilerini Geliştirme: Kuram Ve Uygulama. Ankara: Nobel Yayınları.
• Fincham, F. D., Lambert, N. M., Beach, S. R. H., (2010). Faith And Unfaithfulness: Can Praying For Your Partner Reduce Infidelity? Journal of Personality and Social Psychology, 99 (4), 649-659.
• Fiese, B. H.,Tomcho, T. J., (2001). Finding Meaning in Religious Practices: The Relation Between Religious Holiday Rituals And Marital Satisfaction. Journal of FamilyPsychology, 15 (4), 597-609.
• Göcen, G., (2014). Şükür: Pozitif Psikolojiden Din Psikolojisine Köprü. İstanbul: Dem Yayınları.
• Günay, S., (2007). Evlilik Çatışması, Nedensellik-Sorumluluk Yüklemeleri, Eşlerin Evlilik İlişkisinden Sağladıkları Genel Doyuma İlişkin Görüşleri Ve Evliliğe İlişkin Değerlendirmeler Arasındaki İlişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Güngör, H. C.,(2007). Evlilik Doyumunu Açıklamaya Yönelik Bir Model Geliştirme. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Hallahmi, B., Argyle, M., (1992). Yaş ve Din. Abdurrahman Kurt (çev.), Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4, 319-331.
• Holden, G. W., (2001). Psychology, Religion, And The Family: It’s Time For A Revival. Journal of Family Psychology, 15 (4), 657-662.
• Hosseinkhanzadeh, A.A., Niyazi, E., (2011). Investigate Relationships Between Religious Orientation With Public Health And Marital Satisfaction Among Married Students Of University Of Tehran. Procedia Socialand Behavioral Sciences, 15,505-509.
• Hünler, O. S., (2002). The Effects Of Religiousness On Marital Satisfaction And The Mediator Role Of Perceived Marital Problem Solving Abilities Between Religiousness And Marital Satisfaction Relationship. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Middle East Technical University, The Department of Psychology, Ankara.
• Hünler, O. S., Gençöz, T., (2005). The Effects Of Religiousness On Marital Satisfaction: Testing The Mediator Role Of Marital Problem Solving Between Religiousness And Marital Satisfaction Relationship. Contemporary Family Therapy, 27(1), 123-136.
• Kara, N., (2013). Çiftlerde Yükleme Biçimleri, Çatışma Çözme Stilleri ve Eşin Duygu Dışavurum Tarzları İle Çift Uyumu Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kasapoğlu, A., (2007). İslam’a Göre Evlilikte Eşler Arasında Uyum Sorunu-İnanç Ve Ahlâk Uyumu. Bilimname, XII (1),137-161.
• Kasapoğlu, A., (2004). Kur’an’da Evlilik Terapisi: Günümüz Psikolojisinin Verileri Ve Uygulamalarıyla Bir Mukayese. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, IV(2), 37-74.
• Kavas, E., (2013). Dini Tutum-Stresle Başa Çıkma İlişkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Kımter, N., (2015). İlgili–Seven Anne-Baba Tutumları İle Din ve Dindarlık Arasındaki İlişki Üzerine. Dini Araştırmalar, 18 (46), 9- 44.
• Koç, M., (2010). Demografik Özellikler ile Dindarlık Arasındaki İlişki: Yetişkinler Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 19 (2), 217-248.
• Köktaş, M. E., (1993). Türkiye’de Dini Hayat: İzmir Örneği. İstanbul: İşaret Yayınları.
• Lambert, N. M., Dollahite, D. C., (2006). How Religiosity Helps Couples Prevent, Resolve And Overcome Marital Conflict. FamilyRelations, 55(4), 439-449.
• Larson, L. E., (1989). Religiosity And Marital Commitment: ‘Untildeath Do Us Part’ Revisited. Family Science Review, 2 (4), 285-302.
• Levenson, R. W.,Carstensen, L. L.,Gottman, J. M., (1993). Long-Termmarriage: Age, Gender, And Satisfaction. Psychologyand Aging, 8 (2), 301-313.
• Mahoney, A.,Pargament, K. I.,Tarakeshwar, N.,Swank, A. B., (2001). Religion In The home In The 1980s And 1990s: A Meta-Analytic Review and Conceptual Analysis of Links Between Religion, Marriage, Andparenting. Journal of FamilyPsychology, 15 (4), 559-596.
• Marks, L., (2005). How Does Religion İnfluence Marriage? Christian, Jewish, Mormon And Muslim Perspectives. Marriage and Family Review, 38(1), 85-111.
• Mehmedoğlu, A. U., (2006). İlâhiyat Fakültesi Öğrencilerinin Değer Yönelimleri ve Dindarlık-Değer İlişkisi (M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Örneği). M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 30 (1), 133-167.
• Mehmedoğlu, A. U., (2004). Kişilik ve Din. İstanbul: DEM Yayınları.
• Nazlı, S.,(2007). Aile Danışmanlığı. 4. Baskı, Ankara: Anı Yayınları.
• Nihayah, Z.,Adriani, Y.,Wahyuni, Z. I., (2012). Religiosity and The Type Of Love; The Relation With Marital Satisfaction. DOI: 10.7763/IPEDR.,53 (27),123-127.
• Orathinkal, J.,Vansteenwegen, A., (2006). Religiosity and marital satisfaction. Contemp Fam Ther, 28, 497-504.
• Solmuş, T., (2010). Giriş: Eş Seçiminden Boşanmaya Romantik İlişkiler, Evlilik Ve Aile. Tarık Solmuş(Ed.), Romantik İlişkiler, Evlilik ve Ana-Baba-Çocuk İlişkileri içinde. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Şendil, G., Korkut, Y., (2008). Evli Çiftlerdeki Çift Uyumu ve Evlilik Çatışmasının Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi. İstanbul Üniversitesi Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 28, (1), 15-35.
• Şener, A.,(2002). Ailede Eşler Arası Uyuma Etki Eden Faktörlerin Araştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Taysi, E., (2010). Evlilikte Bağışlama: Evlilik Uyumu Ve Yüklemelerin Rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 25 (65), 40-52.
• Tekin, M., (2011). Dinlerin Perspektifinden Aile Kurumu. Kadir Canatan-Ergün Yıldırım (Der.). Aile Sosyolojisi içinde (ss.235-262), 2. Baskı, İstanbul: Açılım Kitap Yayınları.
• Topuz, İ., (2003). Dini Gelişim Seviyeleri İle Dini Başa Çıkma Tutumları Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Bursa.
• Tutarel-Kışlak, Ş.,Göztepe, I., (2012). Duygu Dışavurumu, Empati, Depresyon ve Evlilik Uyumu Arasındaki İlişkiler. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 27-46.
• Uysal, V., (2006). Geleneksellik-Çağdaşlık Bağlamında Türkiye’de Dindarlık ve Kadın. İstanbul: DEM Yayınları.
• Üncü, S.,(2007). Duygusal Zekâ ve Evlilik Doyum İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ürkmez, E.,(2005). Dini İnanç, Tutum Ve Davranışların Eşler Arası İletişime Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Waite, L. J.,Lehrer, E. L., (2003). The Benefits From Marriage And Religion in The Unitedstates: Acomparativeanalysis. Popul. Dev. Rev., 29 (2), 255-276.
• Wilson, J., Musick, M., (1996). Religion and Marital Dependency. Journal of Scientific Study of Religion, 35 (1), 30-40.
• Yapıcı, A., Zengin, Z. S., (2003). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Dinin Etkisini Hissetme Düzeyleriyle Psiko-Sosyal Uyumları Arasındaki İlişki. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3 (2), 65-127.
• Yapıcı, A.,(2007). Ruh Sağlığı ve Din: Psikososyal Uyum ve Dindarlık. Adana: Karahan Kitabevi.
• Yeganeh, T., Shaikhmahmoodi, H., (2013). Role Of Religious Orientation in Predicting Marital Adjustment And Psychological Well-Being. Sociology Mind, 3 (2), 131-136.
• Yılmaz-Bingöl, T., (2015). Evlilik Çatışması. Ahmet Akın - Eyüp Çelik (Ed.), Psikolojide Güncel Kavramlar III: Aile-Evlilik içinde, Ankara: Nobel Yayınları.