Yeni Sosyal Bilgiler Programında 4. ve 5. Sınıfta Kazandırılması Hedeflenen Değerlere İlişkin Kazanımların İçeriğe Yansıması

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 36, 7 - 38, 30.12.2018

Tekin Çelikkaya Mutlu Kürümlüoğlu

Öz

Değerlerin kazandırılmasında etkili bir programın hazırlanmasının yanı sıra ders kitapları da önemli bir yer tutmaktadır. Sosyal Bilgiler dersinde, öğretmenlerin ve öğrencilerin birincil kaynak olarak kullandıkları ve takip ettikleri ders kitaplarında doğrudan kazandırılması hedeflenen değerlerin hangilerinin hangi kazanımlarla verildiği, değerlere ne kadar ve ne şekilde yer verildiği, hangilerinin daha sık vurgulandığı büyük bir önem taşımaktadır. Bu çalışmada 2017 Sosyal Bilgiler öğretim programında 4. ve 5. sınıfta yer verilen değerlerin ilk olarak kazanımlarla ilişkilendirilme durumuna daha sonra ise bu kazanımla ilişkili olan değerin sosyal bilgiler kitaplarında yer verilme durumuna bakılacaktır. Bu araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik analizi türlerinden tümevarımcı analiz kullanılmıştır. Çalışmada tutarlılık oranı 4. sınıf için %91; 5. sınıf için %87 olarak hesaplanmıştır. Kitaplardan toplanan veriler 6 tema ve 29 alt tema altında incelenmiştir. Sonuç olarak en çok temaya toplamda 4. sınıfta (573) yer verilmiş olduğu; değerler açısından ise 4. sınıfta en çok bilimsellik değerine (152) en az ise saygı değerine (18) yer verildiği; 5. sınıfta en çok kültürel mirasa duyarlılık değerine (87) en az da dayanışma değerine (3) yer verildiği görülmüştür. En çok kazanıma 4. sınıfta bilimsellik değerinde, 5. sınıfta ise bilimsellik ve kültürel mirasa duyarlılık değerinde yer verilmiştir. Temalar açısından bakıldığında her iki sınıf düzeyinde de en çok görsel temaya yer verilmişken en az da söz temasına yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

2017 Sosyal Bilgiler Programı, 4. ve 5. Sınıf, Kazanımlar

The Content Reflection of Gains 4th and 5th Grade Regarding Target Values in the New Social Studies Curriculum

Öz

In this study, we will look at the values provided in social studies program of 2017 for 4th and 5th grades with their association to acquisition, and the way these values occur in the Social Studies curriculum. This research was conducted through qualitative research methods. In the analysis of the data obtained within the research, inductive analysis which derived from the types of content analysis. Consistency rate is calculated as 91% for the 4th grade and as 87% for class 5th grade in research. Data analysis have been conducted under 6 themes and 29 sub-themes, as a result: in total, 4th class (573) was placed in the top. The most scientific value (152) and at least the respectable value (18) are included in the 4th grade. The highest cultural heritage sensitivity value (87) and the least solidarity value (3) are included in the 5th grade. Most targets, 4th grade has scientific value, 5th grade has scientific value and cultural heritage sensitivity value. From the point of view of the themes, the most visual theme was given at both class levels, but at least the word theme was given.

Anahtar Kelimeler

2017 Social Studies Curriculum, 4th and 5th grades, targets

Kaynakça

• Adıgüzel, A. (2010). İlköğretim Okullarında Öğretim Teknolojilerinin Durumu Ve Sınıf Öğretmenlerinin Bu Teknolojileri Kullanma Düzeyleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, ss:1-17.
• Aktan, O. ve Padem, S. (2013). İlköğretim 5.Sinif Sosyal Bilgiler Ders Kitabinda Kullanilan Okuma Metinlerinde Yer Alan Değerler, Asya Öğretim Dergisi, 1(2), ss:44-55.
• Başol, S., Ünal, F., Azer, H., Yıldız, A. ve Evirgen, Ö., F. (2012). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 5. Sınıf Öğretmen Kılavuz Kitabı (3.Baskı), Ankara: Devlet Kitapları.
• Birbiçer, B. (2015). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 4.Sınıf Öğretmen Kılavuz Kitabı, Ankara: Dikey Yayıncılık.
• Çelikkaya, T. (2016). Sosyal Bilgiler Programındaki Değerlere Ilişkin Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Değer Öncelikleri Ve Gerekçelerine Ilişkin Görüşleri. The 2nd International Conference On The Changing World And Social Research (ICWSR’2016) October, 14-16, 2016, Proceedings Book S.945-962, Barcelona-SPAIN
• Çelikkaya, T., Başarmak, U., Filoğlu, S. ve Şahin, B. (2013). Reflection Levels of Values to be Gained Explicitly in Secondary Schools on Textbooks. The Online Journal of New Horizons in Education, 3(2), 8-20.
• Deveci, H.Veay,S. T. (2009). İlköğretim Öğrencilerinin Günlüklerine Göre Günlük Yaşamda Değerler.Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), ss:167-181.
• Doğanay, A. (2009). Değerlere Ğitimi. C. Öztürk (Edt.) Sosyal Bilgiler Öğretimi Demokratik Vatandaşlık Eğitimi (S.225-256), Ankara: Pegem A.
• Evirgen,Ö. F., Özdural, Z., Özkan, J. ve Öztürk, S. (2017). İlkokul Sosyal Bilgiler 4 Ders Kitabı, Ankara:MEB
• Evirgen,Ö. F., Özkan, J., Öztürk, S. ve Özdural, Z (2017). İlkokul Sosyal Bilgiler 5 Ders Kitabı, Ankara:MEB
• Ho, H. and Hsu, Y.(2011). Improving the Textbook Adoption Procesy in Taiwan, International Education Studies 4(4), ss:92-98 .http://dx.doi.org/10.5539/ies.v4n4p92
• Karaca, F. (2011). İlköğretim Öğretmenleri Derslerinde Ne Tür Öğretim Araç Ve Gereçleri Kullanmaktadırlar? Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı 32, ss:131-148.
• Katılmış, A. Ve Ekşi, H. (2011).Değerler Eğitimi Yaklaşımları. DİB Dergisi, ss:245, 11-15.
• Keskin, Y. (2008). Türkiye’de Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarında Değerler Eğitimi: Tarihsel Gelişimi, 1998 Ve 2004 Programlarının Etkililiğinin Araştırılması. Yayınlanmamış Doktoratezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kılıç, A. (2012). İlköğretim 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Programındaki Değerlerin Kazanımla İlişkisi ve Öğrenci Çalışma Kitaplarında Yer Alma Düzeyleri, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), ss: 1593-1612.
• Komisyon (2012a). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 6.Sınıf Öğretmen Kılavuz Kitabı, (2.Baskı), Ankara: Devlet Kitapları.
• Komisyon (2012b). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 7.Sınıf Öğretmen Kılavuz Kitabı, (2.Baskı), Ankara: Devlet Kitapları.
• Miles, M. B. Ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis (2nd Ed.), Thousand Oaks, London: Sage Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 6-7. Sınıflar Öğretim Programı Ve Kılavuzu (Taslak Basım), Milli Eğitim Bakanlığı Talim Ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2006). İlköğretim Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programı Ve Kılavuzu, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2017). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul Ve Ortaokul 4, 5., 6. Ve 7. Sınıflar).
• Öztürk, C. ve Otluoğlu, R. (2011). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Edebi Ürünler Ve Yazılı Materyaller, Ankara: Pegem Akademi.
• Sanchez, T.,R. (1998). Heroes, Values, and Transcending Time: Using Trade Books to Teach Values. www.eric.ed.gov , ERİC Document No: ED 426 923
• Schwartz, S. H. (1992). Universals In The Content And Structure Of Values: Theoretical Advances And Empirical Tests In 20 Countries, In M. Zarına (Ed.) Advances In Experimental Social Psychology ( Vol. 25, pp. 1-65). Orlando, F L : Academic Press.
• Tonga, D. ve Uslu, S. (2015). Sosyal Bilgiler Dersinde Kazanım-Değer İlişkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (1), 91-110.
• Topkaya, Y. ve Tokcan, H. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretim Programinin Belirlediği Değerlerin 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarina Yansima Düzeylerinin Karşılaştırılması, Uluslararasi Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi,4(10), ss:33-43.
• Yapıcı, A. ve Zengin, Z. S. (2003). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Değer Tercih Sıralamaları Üzerine Psikolojik Bir Araştırma: Çukurova Üniversitesi Ilahiyat Fakültesi Örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4), ss:173-206.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016).Sosyal bilimlerden nitel araştırma yöntemleri. 10. Genişletilmiş Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi.