Örtüaltı hıyar yetiştiriciliğinde petiol özsuyu nitrat azotu ile bitki ve toprak azot değerleri arasındaki ilişkiler

Yıl 2018, Cilt: 35 Sayı: 2, 209 - 215, 13.12.2018

Cevdet Fehmi Özkan Elif İşıl Demirtaş Filiz Öktüren Asri Nuri Arı

https://doi.org/10.16882/derim.2018.411731

Öz

Ülkemiz örtüaltı sebze yetiştiriciliğinde hıyar
üretimi domatesten sonra ikinci sırada yer almaktadır. Gübreleme her türlü
bitkisel üretimde olduğu gibi hıyar yetiştiriciliğinde de verim ve kalite
üzerine önemli düzeyde etkilidir. Bitkinin beslenme durumunun hızlı bir şekilde
belirlenip gerekli önlemlerin alınması, özellikle serada yapılan üretim
faaliyetinde önemlidir. Hızlı ve kolay bir metot olarak petiol özsuyu NO₃-N’u
miktarının belirlenerek bitkinin azotla beslenme durumunun tespitinde kullanımı
son yıllarda ilgi görmektedir. Bu araştırma serada yetiştirilen hıyarın azotla
beslenme durumunun tespitinde kullanılmak üzere petiol özsuyu NO₃-N’u
içeriği ile toprak ve bitkinin farklı azot bileşikleri arasındaki ilişkileri
belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Denemede, bitki (petiol özsuyu, yaprak) ve
toprak örnekleri ilk çiçeklenme ve hasat dönemi olmak üzere iki farklı dönemde
alınmıştır. Petiol özsuyu örneklerinde NO₃-N miktarını belirlemek
için iki farklı hızlı test tekniği; seçici iyon metre ve test şeritleri
kullanılmıştır. Ayrıca standart metotlarla yaprak örneklerinde NO₃-N’u
ve toplam azot, toprak örneklerinde ise organik madde, NO₃-N’u ve
toplam N değerleri belirlenmiştir. Her iki örnek alma döneminde elde edilen
değerler birlikte incelendiğinde; seçici iyon metreyle ölçülen petiol özsuyu NO₃-N’u
ile yaprağın toplam N ve NO₃-N’u içeriği yanında toprak NO₃-N’u
arasında önemli düzeyde ilişki olduğu belirlenmiştir. Petiol özsuyunda test
şeritleri ile belirlenen NO₃-N’u ile sadece toprak NO₃-N’u
arasındaki önemli ilişki her iki dönemde ortaya çıkmıştır. Seçici iyon metreyle
ölçülen petiol özsuyu nitrat konsantrasyonu ile yaprak toplam azotu arasındaki
ilişkinin her iki dönemde de önemli düzeyde gerçekleşmesi, bitkinin N ile
beslenme durumunun belirlenmesinde hızlı test tekniklerinin hıyar yetiştirilen
sera koşullarında kullanılabileceğinin göstergesi olarak değerlendirilebilir.

Anahtar Kelimeler

hıyar, petiol özsuyu analizi, nitrat, Seçici iyon metre, Test şeritleri

Relationships between petiol sap nitrate with nitrogen content of soil and plant in protected cucumber cultivation

Öz

Cucumber production in
Turkey is second place after tomato in protected vegetable cultivation.
Fertilization is important to increase yield and quality of cucumber. To
determine the plant nutritional status by quick test techniques and to make the
necessary adjustments in fertilization program immediately, is important. To
determine the nutritional status of the plant N, the determination of the
amount of petiole sap NO₃-N as a quick and easy method, has become
widespread in recent years. This research was carried out to determine the
relationship between the petiole sap NO₃-N content and the N
compounds of soil and leaf for indicating N status of cucumber. Plant (petiole,
leaf) and soil samples were taken at first blossom and harvest periods. Ion meters
and test strips were used to determine the amount of NO₃-N in
petiole extract. Total N and NO₃-N in leaves and organic matter, NO₃-N
and total N values in soil were determined. It was found that there were
significant correlations between NO₃-N determined by selective ion meter
in petiole extract with total N and NO₃-N content of leaf and soil
NO₃-N in two sampling periods. The important relationship between NO₃-N
determined by test strips of petiole sap and soil NO₃-N was observed
in both sampling periods. Since the relationship between the petiole sap
nitrate content measured with selective ion meter and the leaf total N is very
significant in both periods, it can be considered as an indication of rapid
test technique which can be used to determine the N content of the plant in the
protected cucumber cultivation.

Anahtar Kelimeler

Cucumber, Petiole sap analysis, Nitrate, Selective ionmeter, Test strips

Kaynakça

• Anonim, (1999). On-farm nitrogen determination in plant sap, soil, and water. Monterey County Water Resorces Agency. Santa Clara Valley Water District. https://www.pvwater.org/images/ Conservation /assets /FactSheet%205-%20farm_ nitrogen_determination.pdf. Erişim:20 Mart 2018.
• Bierman, P., Wall T., & Fuhrmann, L. (1996). Quick-tests to monitor plant N and K status and manage fertilizer applications. OSU Piketon Research & Extension Center, Piketon OH 45661.
• Black, C.A., Evans, D.D., & Dinauer, R.C. (1965). Methods of Soil Analysis. American Society of Agronomy. Madison, USA,1372-1376.
• Brust, G.E. (2008). Using nitrate-N petiole sap-testing for better nitrogen management in vegetable crops. https://extension.umd.edu/sites /extension.umd.edu/files/_docs/articles/PlantPetioleNitrateSapTesting.update_0.pdf. Erişim: 20 Mart 2018.
• Errebhi, M., & Birong, D.E. (1998). Calibration of a petiole sap nitrate test for irrigated 'russet Burbank' potato. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 29(1 & 2):23-35.
• Folegatti, M.V., Blanco F.F., Boaretto, R.M., & Boaretto, A.E. (2005). Calibration of cardy-ion meters to measure nutrient concentrations in soil solution and plant sap. Scientia Agricola, 62(1):8-11.
• Fontes, P.C.R., & Ronchi, C.P. (2002). Critical values of nitrogen indices in tomato plants grown in soil and nutrient solution determined by different statistical procedures. Pesquisa Agropecuaria. Brasileira, 37(10):1421-1429
• Fukuda, N., Miyagi, M., Suzuki, Y., Ikeda, H., & Takayanagi, K.(1999). Effects of supplemental night lighting and NO3 exclusion on the growth and NO3 concentration in the leaf sap of greenhouse-grown spinach under NFT. Journal of The Japanese Society for Horticultural Science, 68(1):146-151.
• Guimaraes, T.G., Fontes, P.C.R., Pereira, P.R.G., Alvarez, V., & Monnerat, P.H. (1998). Determination of nitrogen on tomato sap using a portable meter. Horticultura brasileira, 16(2):144-151.
• Hartz, T.K., Smith, R.F., Schulbach, K.F., & Le Strange, M. (1994). On-farm N test improve fertiliser efficiency protect ground water. California Agriculture, 48(4):29-32.
• He, Y., Terabayashi, S., & Namiki, T. (1998). The effect of leaf position and time of sampling on nutrient concentration in the petiol sap from tomato plants cultured hydroponically. Journal of Japanese Society for Horticultural Science, 67 (3):331-336.
• Hochmuth, G.J. (1994). Efficiency ranges for nitrate nitrogen and potassium for vegetable petiole sap quick test. Hort Technology, 4(3):218-222.
• Hochmuth, G. (2009). Plant Petiol Sap testing For Vegetable Crops. CIR1144. Florida Cooperative Extension Service. Institute of Food and Agricultural Sciences. University of Florida.
• Hochmuth, G., Maynard, D., Vavrina, C., Hanlon, E., & Simonne, E. (2004). Plant Tissue Analysis and Interpretation for Vegetable Crops in Florida. Nutrient Management of Vegetable and Row Crops Handbook. University of Florida. p:45-92.
• Jones J.B., Wolf, Jr, B., & Mills, A. H. (1991). Plant Analysis Handbook. Micro Macro Publishing, Inc. USA. p:213.
• Kacar, B., & İnal, A. (2008). Bitki Analizleri. Nobel Yayın Dağıtım.s:892.
• Kacar, B. (1995). Bitki ve toprağın kimyasal analizleri, III. Toprak Analizleri. A.Ü.Ziraat Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, No:3, Bizim Büro Basımevi, Ankara.
• Kim, K.R., & Kim, K.H. (2003). Rapid nutrient diagnosis of cucumber by test strip and chlorophyll meter. Korean Journal of Soil Science and Fertilizer, 36(5)272-279.
• Robarge, W.P., Edwards, A., & Johnson, B. (1983). Water and waste water analysis for nitrate via nitration of salicylic acid. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 14(12):1207-1215
• Ronchi, C.P., Fontes, P.C.R., Pereira, P.R.G., Nunes, J.C.S., & Martınez, H.E.P. (2001). Indices de nitrogênio e de crescimento do tomateiro em solo e em solução nutritiva. Revista ceres, 48:469-484.
• Scaife, A., & Stevens, K.L. (1983). Monitoring sap nitrate in vegetable crops: Comparison of test strips with electrode methods, and effects of time of day and leaf position. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 14(9):761-771.
• Scharpf, H.C., & Wehrmann, J.(1976). Bedeutung des mineral stickstoffvorrates des bodens zu vegetation sbeginn für die Bemessung der N-Dungung zu winterweizen. Landwirtschaftliche Forschung, 32:110-114.
• Smith, D.L. (1987). Rockwool in Horticulture. Grower Books, London.
• TÜİK (2018). Bitkisel Üretim İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr. Erişim tarihi: 20 Mart 2018.
• Wira, A.B., Abd Jamil, Z., & Armizatul, S.A.H. (2013). Effect of varying nitrogen levels on plant sap characteristics and growth performance of tomato. Journal of Tropical Agriculture and Food Science, 41(2):183-191
• Yurtsever, N. (1984). Deneysel İstatistik Metodları. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Yayınları Genel Yayın No: 121, Teknik Yayın No: 56. Ankara.
• Zhang, H., Smeal, D., Arnold, R.N., & Gregory, E.J. (1996). Potato nitrogen management by monitoring petiole nitrate level. Journal of Plant Nutrition, 19(10&11):1405-1412.