Sokrates ve Kentin İstikrarı

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 260 - 279, 09.05.2019

Reşat Levent Aysever

Öz

Atinalılar kentin istikrarını kentin
bütün sorunları hakkında herkesin özgürce fikrini söyleyebilmesinde ve kenti
ilgilendiren meselelerin yurttaşlar topluluğunca tartışılarak bir karara
bağlanması ilkesinde görmekteydi. Ama bu ilkeye karşı olan bir grup Atinalı iki
kez yönetimi ele geçirip kente büyük acılar yaşattı. Bu iki krizi de savıp
genel bir afla yeni bir başlangıç yapmaya çalışan Atinalılar, demokrasiyi
darbeyle ortadan kaldırma hevesinin hala devam ettiğini anlayınca, kenti bu
hareketin fikir babası olarak gördükleri Sokrates’ten kurtarırlarsa, kent için
sürekli bir istikrarsızlık, bir şiddet ve çatışma unsuru olan bu hareketten de
kurtarmış olacaklarını düşündüler. Atinalıların amacı belki Sokrates’i öldürmek
değildi; Sokrates’in artık konuşmaması ya da 
Atina’yı terk etmesi onlar için kabul edilebilir bir şeydi. Ama o
susmayı ya da Atina’yı terk etmeyi değil, ölmeyi seçti. Bu makalede, mahkemenin
Sokrates için verdiği hüküm gibi bir hükmün, arkasından da Sokrates’inki gibi
bu hükme uyma kararının bir kente istikrar getirmesinin, kentteki toplumsal ve
siyasal çatışmalara son vermesinin mümkün olup olmadığı tartışılacak; bir
kentte şiddet ve çatışmadan uzak istikrarlı bir toplumsal ve siyasal gerçeklik
yaratmanın yolunun nereden geçtiği sorusuna bir yanıt verilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sokrates, Searle, Arendt, toplumsal gerçeklik, toplumsal istikrar

Kaynakça

• KAYNAKÇAAeschines (1919). The Speeches of Aeschines. İngilizceye çeviren C.D. Adams. London: William Heinemann / New York: G.P. Putnam’s Sons.Arendt, H. (1979). On Violence. San Diego/New York/London: HBJ Books. Arendt, H. (2012). Şiddet Üzerine. Çev. Bülent Peker. İstanbul: İletişim Yayınları.Aysever, R.L. (2000). “Dil Felsefesi, Söz Edimleri Kuramı ve John R. Searle”. Searle, J.R. (2000). Söz Edimleri. Çev. R. Levent Aysever. Ankara: Ayraç Yayınevi. İçinde s. 7-62.Aysever, R.L. (2017). Şiddetin Ontolojisi. Ö. Duva-Kaya ve E.E. Çelik-Karaçor (Der.) İzmir Felsefe Günleri 2012-2016 Bildiri Kitabı: İçinde 53-78. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları. Beys, K.E. (2006). “The Trial of Socrates”, http://www.kostasbeys.gr/articles.php?s=2&mid=1096&mnu=1&id=10001, son erişim 23.01.2018.Brickhouse, T.C. ve N.D. Smith (2004). Plato and the Trial of Socrates, New York/London: Routledge. Burnet, J. (1979). Plato’s Euthyphro, Apology of Socrates, and Crito, Oxford: Clarendon Press.Diogenes Laertios (2002). Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri. Çev. Candan Şentuna. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.Gören, E. (2006). Platon, Sokrates’in Savunması içinde “Notlar”, s. 111-175.Ksenophon (1996). Sokrates’ten Anılar. Çev. Candan Şentuna, Ankara: TTK Yayınları.Ksenophon / Xenophon (1997). Memoralia, Oeconomicus, Symposium, Apology. İngilizceye Çev. E.C. Marchant ve O.J. Todd. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. Linder, D. (2002). The Trial of Socrates. http://www.famous-trials.com/socrates, son erişim 23.01.2018.Platon (2006a). Sokrates’in Savunması. Çev. Erman Gören, İstanbul: Kabalcı Yayınevi. Platon (2006b). Kriton. Çev. Filiz Öktem ve Candan Türkkan. İstanbul: Kabalcı Kitabevi.Searle, J.R. (1995). The Construction Social Reality. New York: The Free Press. Searle, J.R. (2006), Social Ontology: Some Basic Principles, Anthropological Theory, Vol. 6, No. 1, s. 12-29.Searle, J.R. (2008), Language and Social Ontology, Theory and Society, Vol. 37, No. 5, s. 443-459. Bu makalenin Türkçe çevirisiSearle, J.R. (2010), Making the Social World: The Structure of Human Civilization, Oxford/New York: Oxford University Press.Searle, J.R. (2012), Human Social Reality and Language, Phenomenology and Mind, 2012 (2): 27-38.