Araştırma Makalesi
Yıl 2017,
Cilt: 53 Sayı: 4, 179 - 199, 06.12.2017
Öz
Attendance of women to congregation
at mosques/masjids were at the highest level during our Prophet (pbuh)’s time
in Medina and in the history of revelation it has never been accepted or
encouraged highly compared to that level. However after Prophet (pbuh), this
understanding changed back quickly the rate of women ‘s congregation praying in
the mosque had decreased rapidly. This perception has been prolonged for
centuries. In our country as women’s attendance to social life becomes more
visible, this perception started to be rethought. This study will focus on the
problems preventing women’s continuity in attendance to mosques in Turkey
especially in urban life and the solutions to overcome those problems.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Antel, Ayla, “Geçmişten Günümüze Cami Mimarisinin Gelişimi”, 1. Ulusal Cami Mimarisi Sempozyumu : Gelenekten Geleceğe Cami Mimarisinde Çağdaş Tasarım ve Teknolojiler, 2-5 Ekim 2012, 2013, s. 257-262. Ataman, Kemal, “Yapısal Adaptasyon ya da Caminin Asli Fonksiyonlarını Üstlenme Süreci”, III. Din Şûrası: Tebliğ ve Müzakereleri, 20-24 Eylül 2004/Ankara, 2005, cilt: III, s. 531-538. Aycan, İrfan, “İslâm Geleneğinde Cami ve Kadın”, Cami Kadın ve Aile, 2013, s. 13-22. Begavî, Ebû Muhammed el-Hüseyn b. Mes’ûd el-Ferrâ, Meâlimu’tTenzîl, I-VI, Tsh: Abdusselâm Ali Şâhîn, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1995, Cessâs, Ebû Bekr Ahmed er-Râzî, Ahkâmu’l-Kur’ân, I-III, Yay. Haz: Sıdkı Muhammed Cemil, Dâru’l-Fikr, Beyrut, 1993. Daryal, Ali Murat, “Cami Sosyolojisi ve Psikolojisi Üzerine Bir Deneme”, İslâm Medeniyeti, 1969, cilt: II, sayı: 23, s. 14-17. _______, “Cami Sosyolojisi ve Psikolojisi Üzerine Bir Deneme II”, İslâm Medeniyeti, 1969, cilt: II, sayı: 24, s. 24-28. Ebussuud, Mehmed, İrşâdu Akli’s-Selîm ilâ Mezâya’l-Kur’âni’l-Kerîm, I-V, Dâru’l-Fikr, Basım yeri ve tarihi yok. Erdemli Avcı, Kadriye, “Cami Mimarisinde Kadınların Yeri ve İstanbul Müftülüğü: Camilerin Kadınlar Bölümünü Güzelleştirme (3T) Projesi”, Din ve Hayat: İstanbul Müftülüğü Dergisi, 2013, sayı: 20, s. 66-71. “Eş ve Baba Olarak Hz. Peygamber”, Hadislerle İslâm, I-VII, DİB Yayınları, Konya, 2015, VI, 365-375. Haider, Gülzar, “İman Mimardır-Cami Üzerine Düşünceler”, çev.: Recep Gün, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi-[www.dinbilimleri.com], 2003, cilt: III, sayı: 3, s. 193-200. Hizmetli, Sabri, Cuma Namazı Kadınlara da Farzdır, Yeni Çizgi Yayınları, Ankara, 1996. Hâzin, Alâuddîn Ali b. Muhammed b. İbrahîm el-Bağdâdî, Tefsîru’l-Hâzin, I-VI, Tahk. Abdusselâm Muhammed Ali Şâhîn, Dârul’- Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1995 İbnu’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec, Cemâluddin Abdurrahman b. Ali, Ahkâmu’n-Nisâ, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut,1985. Kahraman, Abdullah, “Cami İklimini Solumak ve Cemaate Devam Konusunda Kadınlara Getirilen Yasağın Gerekçesi”, Cami Merkezli Hayat: YECDER III. Ulusal Din Görevlileri Sempozyum Tebliğleri (13 Mayıs 2012-İstanbul), 2013, s. 31-52. Karacabey, Salih, “Hadislerin Metin Tenkidinde Fiilî Sünnete Müracaatın Önemi Bağlamında “Kadın-Saygın Birey”, Hadislerle İslâm, I-VII, DİB Yayınları, Konya, 2015, IV, 209-221. Kadınların ve Çocukların Camiye Gitmeleri İle İlgili Hadislerin Değerlendirilmesi”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2000, cilt: IX, sayı: 9, s. 253-276. Karslı, İbrahim H. “Kadın, Sosyal Hayat ve Cami”, Cami Kadın ve Aile, 2013, s. 23-37. Kılıç, A. Faruk-Ağçoban Sıddık, “Kadın ve Çocuklara Verilen Hizmetler Açısından Camiler”, Diyanet İlmî Dergi, 2013, cilt: XLIX, sayı: 4, s. 61-77. Martı, Huriye, “Peygamber Mescidinde Kadınlar”, Cami Yazıları, DİB Yayınları, Ankara 2012, ss. 113-119. “Mescid ve Camiler-Rahman’ın Evleri”, Hadislerle İslâm, I-VII, DİB Yayınları, Konya, 2015, II, 287-297. Mevdûdî, Ebu’-A’la, Tefhîmu’l-Kur’ân, I-VII, Trc: Kurul, İnsan Yayınları, İstanbul 1986. Mukatil b. Süleyman, Tefsiru Mukatil b. Süleyman, I-III, Daru’l-Fikr, Beyrut, 2003. Özkurt, Kemal, “Cami Mimarîsinde Kadınlara İlişkin Mekânlar”, İslâm ve Sanat Tartışmalı İlmî Toplantı, 07-09 Kasım 2014, 2015, s. 215-238. Ramazanoğlu, Yıldız, “Camilerde Kadının Gölgesi”, Din ve Hayat: İstanbul Müftülüğü Dergisi, 2013, sayı: 20, s. 72-75. Râzî, Fahruddin Ebû Abdullah Muhammed b. Ömer, Mefâtîhu’l-Gayb, I-X, Yay. Haz: Mektebu Tahkîk Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrut 1997 Said Havva, el-Esas fi’t-Tefsir, I – XI, Daru’s – Selam, Kahire 1985. Taberî, Ebu Cafer Muhammed B. Cerîr, Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, I – XXX, Dâru’l-Marife, Beyrut, 1987. Yazır, Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’ân Dili, I-IX, Azim Yayınları, İstanbul Yeşil, Mahmut, “Kadınların Cemaate İştiraki İle İlgili Hadisler Üzerine Bir İnceleme”, Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı:17, 47-62. Yılmaz, Hüseyin, “Hz. Peygamber Döneminden Günümüze Kadınlar ve Cami Eğitimi”, Değerler Eğitimi Dergisi, 2007, 5 (14), s.107-130. Yılmaz, Can, “Minberin Cami Mimarisine Katılımı”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi[www.dinbilimleri.com], 2008, cilt: VIII, sayı: 3, s. 9-30. Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Mahmud b. Ömer, el-Keşşâf an Hakâik Gavâmidi’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvîl fî Vucûhi’t-Te’vîl, I-IV, Thk: Muhammed Abdusselâm Şahin, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1995. Zeydan, Abdulkerîm, el-Mufassal fî Ahkâmi’l-Mer’e ve’l-Beyti’l-Muslim fi’ş-Şerîati’l-İslâmiyye, Muessesetu’r-Risâle, Beyrut, 1994.
Yıl 2017,
Cilt: 53 Sayı: 4, 179 - 199, 06.12.2017
Öz
Kadının mâbeddeki ibadetlere katılımı
belki de vahiy tarihi boyunca hiçbir zaman, Hz. Peygamber’in Medine yıllarında
olduğu kadar üst seviyede hüsnükabul görüp teşvik edilmemiştir. Ne var ki O’nun
vefatından sonra algılar eski kabullere doğru evrilmiş ve camiye devam eden
kadın cemaatin oranı hızla düşmüştür. Yüzyıllar boyunca devam edegelen bu
durum, kadının sosyal hayata katılımının daha görünür olmasıyla ülkemizde
üzerinde yeniden düşünülen konulardan biri hâline gelmiştir. Bu çalışmada
Türkiye’de şehir hayatı özelinde kadın cemaatin camilere devamlılığının
sağlanması önündeki engeller ve bunların aşılabilmesi için çözüm yolları
üzerinde durulacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Antel, Ayla, “Geçmişten Günümüze Cami Mimarisinin Gelişimi”, 1. Ulusal Cami Mimarisi Sempozyumu : Gelenekten Geleceğe Cami Mimarisinde Çağdaş Tasarım ve Teknolojiler, 2-5 Ekim 2012, 2013, s. 257-262. Ataman, Kemal, “Yapısal Adaptasyon ya da Caminin Asli Fonksiyonlarını Üstlenme Süreci”, III. Din Şûrası: Tebliğ ve Müzakereleri, 20-24 Eylül 2004/Ankara, 2005, cilt: III, s. 531-538. Aycan, İrfan, “İslâm Geleneğinde Cami ve Kadın”, Cami Kadın ve Aile, 2013, s. 13-22. Begavî, Ebû Muhammed el-Hüseyn b. Mes’ûd el-Ferrâ, Meâlimu’tTenzîl, I-VI, Tsh: Abdusselâm Ali Şâhîn, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1995, Cessâs, Ebû Bekr Ahmed er-Râzî, Ahkâmu’l-Kur’ân, I-III, Yay. Haz: Sıdkı Muhammed Cemil, Dâru’l-Fikr, Beyrut, 1993. Daryal, Ali Murat, “Cami Sosyolojisi ve Psikolojisi Üzerine Bir Deneme”, İslâm Medeniyeti, 1969, cilt: II, sayı: 23, s. 14-17. _______, “Cami Sosyolojisi ve Psikolojisi Üzerine Bir Deneme II”, İslâm Medeniyeti, 1969, cilt: II, sayı: 24, s. 24-28. Ebussuud, Mehmed, İrşâdu Akli’s-Selîm ilâ Mezâya’l-Kur’âni’l-Kerîm, I-V, Dâru’l-Fikr, Basım yeri ve tarihi yok. Erdemli Avcı, Kadriye, “Cami Mimarisinde Kadınların Yeri ve İstanbul Müftülüğü: Camilerin Kadınlar Bölümünü Güzelleştirme (3T) Projesi”, Din ve Hayat: İstanbul Müftülüğü Dergisi, 2013, sayı: 20, s. 66-71. “Eş ve Baba Olarak Hz. Peygamber”, Hadislerle İslâm, I-VII, DİB Yayınları, Konya, 2015, VI, 365-375. Haider, Gülzar, “İman Mimardır-Cami Üzerine Düşünceler”, çev.: Recep Gün, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi-[www.dinbilimleri.com], 2003, cilt: III, sayı: 3, s. 193-200. Hizmetli, Sabri, Cuma Namazı Kadınlara da Farzdır, Yeni Çizgi Yayınları, Ankara, 1996. Hâzin, Alâuddîn Ali b. Muhammed b. İbrahîm el-Bağdâdî, Tefsîru’l-Hâzin, I-VI, Tahk. Abdusselâm Muhammed Ali Şâhîn, Dârul’- Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1995 İbnu’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec, Cemâluddin Abdurrahman b. Ali, Ahkâmu’n-Nisâ, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut,1985. Kahraman, Abdullah, “Cami İklimini Solumak ve Cemaate Devam Konusunda Kadınlara Getirilen Yasağın Gerekçesi”, Cami Merkezli Hayat: YECDER III. Ulusal Din Görevlileri Sempozyum Tebliğleri (13 Mayıs 2012-İstanbul), 2013, s. 31-52. Karacabey, Salih, “Hadislerin Metin Tenkidinde Fiilî Sünnete Müracaatın Önemi Bağlamında “Kadın-Saygın Birey”, Hadislerle İslâm, I-VII, DİB Yayınları, Konya, 2015, IV, 209-221. Kadınların ve Çocukların Camiye Gitmeleri İle İlgili Hadislerin Değerlendirilmesi”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2000, cilt: IX, sayı: 9, s. 253-276. Karslı, İbrahim H. “Kadın, Sosyal Hayat ve Cami”, Cami Kadın ve Aile, 2013, s. 23-37. Kılıç, A. Faruk-Ağçoban Sıddık, “Kadın ve Çocuklara Verilen Hizmetler Açısından Camiler”, Diyanet İlmî Dergi, 2013, cilt: XLIX, sayı: 4, s. 61-77. Martı, Huriye, “Peygamber Mescidinde Kadınlar”, Cami Yazıları, DİB Yayınları, Ankara 2012, ss. 113-119. “Mescid ve Camiler-Rahman’ın Evleri”, Hadislerle İslâm, I-VII, DİB Yayınları, Konya, 2015, II, 287-297. Mevdûdî, Ebu’-A’la, Tefhîmu’l-Kur’ân, I-VII, Trc: Kurul, İnsan Yayınları, İstanbul 1986. Mukatil b. Süleyman, Tefsiru Mukatil b. Süleyman, I-III, Daru’l-Fikr, Beyrut, 2003. Özkurt, Kemal, “Cami Mimarîsinde Kadınlara İlişkin Mekânlar”, İslâm ve Sanat Tartışmalı İlmî Toplantı, 07-09 Kasım 2014, 2015, s. 215-238. Ramazanoğlu, Yıldız, “Camilerde Kadının Gölgesi”, Din ve Hayat: İstanbul Müftülüğü Dergisi, 2013, sayı: 20, s. 72-75. Râzî, Fahruddin Ebû Abdullah Muhammed b. Ömer, Mefâtîhu’l-Gayb, I-X, Yay. Haz: Mektebu Tahkîk Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrut 1997 Said Havva, el-Esas fi’t-Tefsir, I – XI, Daru’s – Selam, Kahire 1985. Taberî, Ebu Cafer Muhammed B. Cerîr, Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, I – XXX, Dâru’l-Marife, Beyrut, 1987. Yazır, Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’ân Dili, I-IX, Azim Yayınları, İstanbul Yeşil, Mahmut, “Kadınların Cemaate İştiraki İle İlgili Hadisler Üzerine Bir İnceleme”, Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı:17, 47-62. Yılmaz, Hüseyin, “Hz. Peygamber Döneminden Günümüze Kadınlar ve Cami Eğitimi”, Değerler Eğitimi Dergisi, 2007, 5 (14), s.107-130. Yılmaz, Can, “Minberin Cami Mimarisine Katılımı”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi[www.dinbilimleri.com], 2008, cilt: VIII, sayı: 3, s. 9-30. Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Mahmud b. Ömer, el-Keşşâf an Hakâik Gavâmidi’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvîl fî Vucûhi’t-Te’vîl, I-IV, Thk: Muhammed Abdusselâm Şahin, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1995. Zeydan, Abdulkerîm, el-Mufassal fî Ahkâmi’l-Mer’e ve’l-Beyti’l-Muslim fi’ş-Şerîati’l-İslâmiyye, Muessesetu’r-Risâle, Beyrut, 1994.
Toplam 1 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din Araştırmaları |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 6 Aralık 2017 |
| Gönderilme Tarihi | 28 Temmuz 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 53 Sayı: 4 |
Diyanet İlmi Dergi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.