Derleme
Reconciling Realist and Relativistic Foundations of Grounded Theory Methodology: A Guide for Researchers
Öz
Current work reviews the philosophical underpinnings of the Grounded Theory- or “Temellendirilmis Kuram” or “Gomulu Teori” as translated into Turkish, with an aim to identify the shift from its critical realist epistemology to a more relativistic stance; and its difference to other qualitative approaches in aiding researchers utilising the methodology. The debate over qualitative versus quantitative data is still raw, indicating the need for strengthening good quality qualitative research methods. Here, Grounded Theory has lot to offer in reconciling realist and relativist underpinnings of a scientific inquiry; with a potential of providing a wealth of tools to work on equally rich resources of data. To do so, the review goes into both epistemological and philosophical roots of the method, and discusses its links to hermeneutics in its philosophical contextand pragmatism in its epistemological context. Researchers are also offered with fundamental readings in aiding their field work and subsequent analysis processes with a precise but artistic approach.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aşkın, Z., ve Çellik, H. (2015). Hermeneutiğin ontolojik temellendirilişi: Heidegger ve Gadamer. Beytulhikme: An International Journal of Philosophy, 5(2), 2-32
- Atiker, E. (1997). Amerikan pragmatizmi ve güncel yaşam dünyası. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(4), 29-36.
- Bauman, Z. (2017). Hermenötik ve sosyal bilimler. (H. Oruç, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Charmaz, K. (2012). The power and potential of grounded theory. Medical Sociology Online, 6(3), 2-15.
- Corbin, J. M., ve Strauss, A. (1990). Grounded theory research: Procedures, canons, and evaluative criteria. Qualitative sociology, 13(1), 3-21.
- Cutcliffe, J. R. (2005). Adapt or adopt: Developing and transgressing the methodological boundaries of grounded theory. Journal of Advanced Nursing, 51(4), 421-428.
- Cutcliffe, J. R. (2000). Methodological issues in grounded theory. Journal of Advanced Nursing, 31(6), 1476-1484.
- Charmaz, K. (2015). Gömülü (Grounded) Teori Yapılandırması (Cilt 2. Baskı). (R. Hoş, Çev.) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Çelik, H., ve Ekşi , H. (2015). Gömülü Teori. İstanbul: EDAM .
- Doğan, N. (2003). Pragmatizmin felsefi temelleri. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 83-93.
- Dilthey, W. (2011). Hermeneutik ve tin bilimleri. (D. Özlem, Çev.) İstanbul: Notos Kitap Yayınevi.
- Gülenç, K. (2017). Wilhelm Dithey'de hermeneutik yaklaşım ve açmazları. Cogito(89),129-145.
- Haig, B. D. (1995). Grounded theory as scientific method. Philosophy of Education, 28(1), 1-11.
- Ilgar, M. Z., ve Ilgar, S. C. (2013). Nitel bir araştırma deseni olarak gömülü teori (Temellendirilmiş Kuram). http://www.izu.edu.tr-/Assets/Content/File/Enstitu_Sekreterligi/2013_Guz_Donemi_M_Zeki_ilgar_ve_Semra_Cosgun_ilgar.pdf Erişim Tarihi: 14.04.2019.
- İnönü N. (2008). Charles Sanders Peirce’ün pragmatizmi. İstanbul Üniversitesi Felsefe Arkivi Dergisi, 33, 31-41.
- James, W. (1907). Pragmatism: A new name for some old ways of thinking. New York, NY, US: Longmans, Green and Co.
- Jones, M. ve Alony, I. (2011). Guiding the use of Grounded Theory in Doctoral studies – An example from the Australian film industry. International Journal of Doctoral Studies, 6 (N/A), 95-114.
- Mead, G. H. (1934). Mind, Self, and Society from the Standpoint of a Social Behaviorist. Chicago: University of Chicago Press.
- Ömer, F. (2002). Yeni pragmatizm, hermeneutik ve postmodernizm. Uludağ Üniversitesi Felsefe Topluluğu Dergisi(1), 120-133.
- Öztürk, E. (2009). Hermeneutiğin tarihsel dönüşümü. Journal of World of Turks/Zeitschrift für die Welt der Türken, 1(2), 145-175.
- Peirce, C. S. (1878). How to make our ideas clear. Popular Science Monthly (12), 286-302.
- Peirce, C. S. (1877). The fixation of belief. Popular Science Monthly 12 (1), 1-15.
- Peirce, C. S., James, W., ve Dewey, J. (2018). Pragmatizm pratik bir felsefe seçme yazıları. İstanbul: Doruk Yayımcılık.
- Rennie, D. L. (1998). Grounded theory methodology: The pressing need for a coherent logic of justification. Theory & Psychology, 8(1), 101-119.
- Rennie, D. L. (2000). Grounded theory methodology as methodical hermeneutics: Reconciling realism and relativism. Theory & Psychology, 10(4), 481-502.
- Stern, P. N. (1980). Grounded theory methodology: Its uses and processes. Image, 12(1), 20-23.
- Topakkaya, A. (2007). Felsefî hermeneutik. FLSF (Süleyman Demirel Üniversitesi Felsefe Bölümü) Dergi (4), 75-91.
- Türer, C. (2003). Charles S. Peirce’ün Epistemolojisi. Bilimname: Düşünce Platformu, 2, 23- 52.
- Türer, C. (2015). Charles Sanders Peirce. Doğu'dan Batı'ya Düşüncenin Serüveni Yirminci Yüzyıl Düşüncesi (s. 67- 97). İçinde İstanbul: İnsan Yayınları.
- Vanleene, S., ve Acar S. M. (2017). Wilhelm Dilthey’da “Anlama” üzerine. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 52(1), 159- 171.
Yıl 2019,
Cilt: 13 Sayı: 19, 2404 - 2422, 30.09.2019
Öz
Bu çalışmaGrounded theory Türkçeye çevrisinde yaygın kullanımıyla temellendirilmiş kuram veya gömülü teori, araştırma metodunun doğuşundan günümüze kullanım şeklinin evrimine dikkat çekerek diğer nitel metotlarla farkına vurgu yapmak ve bugünün araştırma dünyasında araştırmalarını felsefi bir zemine yerleştirmek isteyen aday araştırmacılar için kaleme alınmıştır. Bilimsel çalışmalarda nitel ve nicel araştırma yaklaşımlarının üstünlüğüne ilişkin tartışmaların süregeldiği bir ortamda günümüz sosyal bilim araştırmalarında nitel yöntemlerden bilimsel zenginliği artırılmış düzeyde faydalanmak hedefi bu çalışmada önem kazanmaktadır. Nitekim temellendirilmiş yaklaşım; sosyal bilimler araştırmalarında gerçeklik ve göreceliğin uzlaşabileceği bir çerçeveyi sunmakla birlikte, çalışmanın ve verinin zenginliği ile eşdeğer bilgi yönetim süreçleri sağlama potansiyeline sahiptir. Bu çerçevede kaleme alınan bu çalışmada, temellendirilmiş kuram yönteminin felsefi ve epistemolojik zemini yer verilmiştir. Felsefi zemininde felsefi hermeneutik ve epistemolojik zemininde pragmatizm ele alınarak yöntemin bilimsel zenginliği artırılmıştır. Bununla birlikte, araştırmacıların faydalanabilecekleri literal temel metinler ve uygulama basamakları hem bilimsel bir titizlik hem de sanatsal bir yaratıcılıkla takip edilmesine olanak sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler
Temellendirilmiş kuram gömülü teori pragmatizm hermeneutik gerçeklik görecelik
Kaynakça
- Aşkın, Z., ve Çellik, H. (2015). Hermeneutiğin ontolojik temellendirilişi: Heidegger ve Gadamer. Beytulhikme: An International Journal of Philosophy, 5(2), 2-32
- Atiker, E. (1997). Amerikan pragmatizmi ve güncel yaşam dünyası. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(4), 29-36.
- Bauman, Z. (2017). Hermenötik ve sosyal bilimler. (H. Oruç, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Charmaz, K. (2012). The power and potential of grounded theory. Medical Sociology Online, 6(3), 2-15.
- Corbin, J. M., ve Strauss, A. (1990). Grounded theory research: Procedures, canons, and evaluative criteria. Qualitative sociology, 13(1), 3-21.
- Cutcliffe, J. R. (2005). Adapt or adopt: Developing and transgressing the methodological boundaries of grounded theory. Journal of Advanced Nursing, 51(4), 421-428.
- Cutcliffe, J. R. (2000). Methodological issues in grounded theory. Journal of Advanced Nursing, 31(6), 1476-1484.
- Charmaz, K. (2015). Gömülü (Grounded) Teori Yapılandırması (Cilt 2. Baskı). (R. Hoş, Çev.) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Çelik, H., ve Ekşi , H. (2015). Gömülü Teori. İstanbul: EDAM .
- Doğan, N. (2003). Pragmatizmin felsefi temelleri. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 83-93.
- Dilthey, W. (2011). Hermeneutik ve tin bilimleri. (D. Özlem, Çev.) İstanbul: Notos Kitap Yayınevi.
- Gülenç, K. (2017). Wilhelm Dithey'de hermeneutik yaklaşım ve açmazları. Cogito(89),129-145.
- Haig, B. D. (1995). Grounded theory as scientific method. Philosophy of Education, 28(1), 1-11.
- Ilgar, M. Z., ve Ilgar, S. C. (2013). Nitel bir araştırma deseni olarak gömülü teori (Temellendirilmiş Kuram). http://www.izu.edu.tr-/Assets/Content/File/Enstitu_Sekreterligi/2013_Guz_Donemi_M_Zeki_ilgar_ve_Semra_Cosgun_ilgar.pdf Erişim Tarihi: 14.04.2019.
- İnönü N. (2008). Charles Sanders Peirce’ün pragmatizmi. İstanbul Üniversitesi Felsefe Arkivi Dergisi, 33, 31-41.
- James, W. (1907). Pragmatism: A new name for some old ways of thinking. New York, NY, US: Longmans, Green and Co.
- Jones, M. ve Alony, I. (2011). Guiding the use of Grounded Theory in Doctoral studies – An example from the Australian film industry. International Journal of Doctoral Studies, 6 (N/A), 95-114.
- Mead, G. H. (1934). Mind, Self, and Society from the Standpoint of a Social Behaviorist. Chicago: University of Chicago Press.
- Ömer, F. (2002). Yeni pragmatizm, hermeneutik ve postmodernizm. Uludağ Üniversitesi Felsefe Topluluğu Dergisi(1), 120-133.
- Öztürk, E. (2009). Hermeneutiğin tarihsel dönüşümü. Journal of World of Turks/Zeitschrift für die Welt der Türken, 1(2), 145-175.
- Peirce, C. S. (1878). How to make our ideas clear. Popular Science Monthly (12), 286-302.
- Peirce, C. S. (1877). The fixation of belief. Popular Science Monthly 12 (1), 1-15.
- Peirce, C. S., James, W., ve Dewey, J. (2018). Pragmatizm pratik bir felsefe seçme yazıları. İstanbul: Doruk Yayımcılık.
- Rennie, D. L. (1998). Grounded theory methodology: The pressing need for a coherent logic of justification. Theory & Psychology, 8(1), 101-119.
- Rennie, D. L. (2000). Grounded theory methodology as methodical hermeneutics: Reconciling realism and relativism. Theory & Psychology, 10(4), 481-502.
- Stern, P. N. (1980). Grounded theory methodology: Its uses and processes. Image, 12(1), 20-23.
- Topakkaya, A. (2007). Felsefî hermeneutik. FLSF (Süleyman Demirel Üniversitesi Felsefe Bölümü) Dergi (4), 75-91.
- Türer, C. (2003). Charles S. Peirce’ün Epistemolojisi. Bilimname: Düşünce Platformu, 2, 23- 52.
- Türer, C. (2015). Charles Sanders Peirce. Doğu'dan Batı'ya Düşüncenin Serüveni Yirminci Yüzyıl Düşüncesi (s. 67- 97). İçinde İstanbul: İnsan Yayınları.
- Vanleene, S., ve Acar S. M. (2017). Wilhelm Dilthey’da “Anlama” üzerine. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 52(1), 159- 171.
Toplam 30 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Psikoloji |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Eylül 2019 |
| Kabul Tarihi | 20 Temmuz 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 13 Sayı: 19 |
