The Role of Human Capital on Economic Development and the Human Development Index As the View of Human Development in Turkey

Yıl 2017, Sayı: 51, 117 - 147, 22.01.2017

Zeki Yılmaz Faik Danışoğlu

Öz

After the 1980s in studies on economic development, economical, social and cultural characteristics of
countries are emphasized mostly. Concept of human capital that staying in
backround at studies have begun to processed in last 40 years. Human capital
has replaced the country's growth and development policies as a classical
production factors in addition to labour, physical capital, natural resources
and enterprising factors. Human capital expressed as the sum of the knowledge,
skills and abilities that has individuals. Today the impact of human capital on
economic development has become more important. Economic development, in
addition to economic growth in the country, it is a concept involving
structural developments in the country. Human capital is the most important
factor that performs the structural development and tranformation in the
countries. For this reason, aimed to demonstrate the relationship development
and human capital in countries. Therefore, human capital is seen as the most
important factor that will carry out the development with structural progress
and transformation in the countries. In this studies, we will try to explain
the role of human capital on economic development. In recent years human
capital become most important determinant of economic development. In this
context, qualitative factors such as education and health will be referred to
the importance of human capital in economic development and will be discussed view of human development in
Turkey. We will use the human development index, accepted as an indicator of
human development while this discussion, that as specified by the United
Nations Human Development Organization.

Anahtar Kelimeler

Economic Development, Human Capital, Human Development, Human Development Index, Turkey

EKONOMİK KALKINMADA BEŞERİ SERMAYENİN ROLÜ VE TÜRKİYE’DE BEŞERİ KALKINMANIN GÖRÜNÜMÜ OLARAK İNSANİ GELİŞİM ENDEKSİ

Öz

Ekonomik kalkınma üzerine yapılan çalışmalarda, 1980’li yıllardan
sonra ülkelerin daha çok sosyal, kültürel ve ekonomik özellikleri üzerinde
durulmuştur. Bu doğrultuda yaklaşık son 40 yıl öncesine kadar ki  çalışmalarda geri planda kalan beşeri sermaye
kavramı, günümüzde daha çok işlenmeye başlanmıştır. Böylece klasik anlamdaki
üretim faktörlerine ilave olarak, emek faktörünün nitel yönü olarak
değerlendirilen beşeri sermaye ülkelerin kalkınma politikalarında yerini
almıştır. Genel olarak bireyin sahip olduğu bilgi, beceri ve yeteneklerinin
toplamı şeklinde ifade edilen beşeri sermayenin, günümüzde ekonomik kalkınma
üzerindeki etkisi daha önemli hale gelmiştir. Ekonomik kalkınma, ülkedeki
ekonomik büyümeye ek olarak, o ülkedeki yapısal gelişmeleri de içine alan bir
kavramdır. Ülkelerdeki yapısal değişim ve dönüşümü gerçekleştiren en önemli
faktörlerin başında ise beşeri sermaye gelmektedir. Bu nedenle ülkelerdeki
yapısal değişim ve dönüşümle kalkınmayı gerçekleştirecek olan en önemli faktör
olarak beşeri sermaye görülmektedir. Bu çalışmada, günümüzde ekonomik
kalınmanın en önemli belirleyicisi durumuna gelen beşeri sermayenin ekonomik
kalkınmada oynadığı rol ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bu doğrultuda, beşeri
sermayenin eğitim ve sağlık gibi nitel unsurları ile ekonomik kalkınmadaki
önemine değinilecek ve beşeri kalkınmanın göstergesi olarak kabul edilen,
birleşmiş milletler insani kalkınma örgütünün hesapladığı beşeri kalkınma
endeksinden yararlanılarak, Türkiye’deki beşeri kalkınmanın görünümü ortaya
konulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Kalkınma, Beşeri Sermaye, Beşeri Kalkınma, Beşeri Kalkınma Endeksi, Türkiye

Kaynakça

• Altay, Asuman, Pazarlıoğlu, M.Vedat, (2007), “Uluslararası Rekabet Gücünde Beşeri Sermaye: Ekonometrik Yaklaşım”, Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F Dergisi, Sayı:12, Yıl: 9, ss. 96-108.
• Arabacı, İmam, Bakır, (2011), “Türkiye’de Ve Oecd Ülkelerinde Eğitim Harcamaları”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 35, Ss.100-112.
• Baş, Kemal, (2004), “Türkiye’de Zorunlu Eğitim Süresinin Arttırılmasının Sağlayacağı Kazançlar”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 59, Sayı: 3, Ankara, ss. 21-42.
• Baş, Kemal, (1997), “Eğitim, Kalkınma, Gelir Ve Doğurganlık İlişkileri: Mersin Örneği”, Mersin Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 4, ss. 135-152.
• Canpolat, Naci, (2000), “Türkiye’de Beşeri Sermaye Birikimi Ve Ekonomik Büyüme”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 18, Sayı: 2, ss. 265-281.
• Çolak, Murat, (2010), “Eğitim Ve Beşeri Sermayenin Kalkınma Üzerine Etkisi”, Kamu-İş Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 3, ss. 109-125.
• Çoban, Orhan, (2004), “Beşeri Sermayenin İktisadi Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No: 30, ss. 131-142.
• Eser, Kadir, Gökmen, Çisel, Ekiz, (2009), “Beşeri Sermayenin Ekonomik Gelişme Üzerindeki Etkileri: Dünya Deneyimi Ve Türkiye Üzerine Gözlemler”, Sosyal Ve Beşeri Bilimler Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 2, ss. 41-56.
• Georgi, Barbara, Piazza, (2002), “The Role Of Human And Social Capital İn Growth: Extanding Our Understanding”, Cambridge Journal Of Economics, No. 26(4), ss. 461-479.
• Günal, Derya, (2006), “Beşeri Sermayenin Türkiye’de Bölgelerarası Ekonomik Kalkınma Açısından Önemi: Mankiw-Romer-Weil Modeli Üzerine Ampirik Bir Çalışma”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Han, Ergül, Kaya, A. Ayşen, (2008), Kalkınma Ekonomisi: Teori Ve Politika, Nobel Kitap Dağıtım, Ankara.
• Jones, Charles. I. (2001), İktisadi Büyümeye Giriş, Sanlı, Ateş Ve İsmail, Tuncer, (Çev), Literatür Yayınları, 1.Baskı, İstanbul.
• Karakayalı, Hüseyin, Dilber, İlkay, (2010), Kuramlarda Büyüme Ve Kalkınma, Emek Matbaacılık Yayıncılık, Manisa.
• Karataş, Muhammed, Çankaya, Eda, (2010), “İktisadi Kalkınma Sürecinde Beşeri Sermayeye İlişkin Bir İnceleme”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 3, Burdur, ss. 29-55.
• Kaya, A. Ayşen, (2004), “Uygun Teknoloji Seçimi Ve Kalkınma”, Kalkınma Ekonomisi: Seçme Konular, Sami, Taban Ve Muhsin, Kar, (Ed). Ekin Kitabevi, Bursa, ss. 235-256.
• Kaynak, Muhteşem, (2007), Kalkınma İktisadı, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Kibritçioğlu, Aykut, (1998), “İktisadi Büyümenin Belirleyicileri Ve Yeni Büyüme Modellerinde Beşeri Sermayenin Yeri”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt No: 53, Sayı No: 1-4, ss. 207-230.
• Saygılı, Şeref, Cihan, Cengiz, (2006), “Eğitim Ve Sürdürülebilir Büyüme: Türkiye Deneyimi Riskler Ve Fırsatlar” Tüsiad Büyüme Stratejileri Dizisi No: 7, Yayın No: Tüsiad-T/2006-06-420, İstanbul.
• Taban, Sami, Günay, Enver, (2004), “Planlama Ve Kalkınma”, Kalkınma Ekonomisi: Seçme Konular, Sami, Taban Ve Muhsin, Kar, (Ed). Ekin Kitabevi, Bursa, ss. 301-329.
• Taban, Sami, Kar, Muhsin, (2005), “İktisadi Gelişmenin Temel Dinamikleri Ve Kaynakları”, İktisadi Kalkınmada Sosyal, Kültürel Ve Siyasal Faktörlerin Rolü, Muhsin, Kar Ve Sami, Taban, (Ed). Ekin Kitabevi, Bursa, ss. 7-51.
• Taş, Umut, Yenilmez, Füsun, (2008), “Türkiye’de Eğitimin Kalkınma Üzerindeki Rolü Ve Eğitim Yatırımlarının Geri Dönüş Oranı” Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 9. Sayı: 1, ss. 155-186.
• Tuna, Yusuf, Yumuşak, İ. Güran, (2002), “Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşeri Kalkınma İndeksi Ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme”, İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt: 52, Sayı:1, Ss.1-26.
• Tunç, Mehtap, (1998), “Kalkınmada İnsan Sermayesi: İç Getiri Oranı Yaklaşımı Ve Türkiye Uygulaması”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 13, Sayı:1, ss. 83-93.
• Türker, M. Tuba, (2000), “İktisadi Büyümede Beşeri Sermaye Ve Türkiye’nin Kalkınma Sürecinde Beşeri Sermayenin Gelişimi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Tüylüoğlu, Şevket, Çeştepe, Hamza, (2004), “Kalkınma Teorilerinin Temelleri Ve Gelişimi”, Kalkınma Ekonomisi: Seçme Konular, Sami, Taban Ve Muhsin, Kar, (Ed). Ekin Kitabevi, Bursa, Ss. 27-40.
• Undp, (1990), Human Development Report, Published For The United Nations Development Programme, Http://Www.Undp.Org/, (26.04.2015).
• Undp, (1995), Human Development Report, Published For The United Nations Development Programme, Http://Www.Undp.Org/, (26.04.2015).
• Undp, (2010), Human Development Report, Published For The United Nations Development Programme, Http://Www.Undp.Org/, (04.02.2015).
• Undp, (2014), Human Development Report, Published For The United Nations Development Programme, Http://Www.Undp.Org/, (26.04.2015).
• Undp, (2015), Human Development Report, Published For The United Nations Development Programme, Http://Www.Undp.Org/, (04.08.2016).
• Wıgley, Akkyunlu, Arzu, Akkoyulu, Buket, (2011), “Türkiye’de Eğitimin Değerinin Ölçülmesi”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 40, ss. 375 - 385.
• Yıldırım, Kemal, Karaman, Doğan, Taşdemir, Murat, (2009), Makro Ekonomi, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Yumuşak, İ. Güran, Yıldırım, Durmuş, Çağrı, (2009), “Sağlık Harcamaları İktisadi Büyüme İlişkisi Üzerine Ekonometrik Bir İnceleme”, The Journal Of Knowledge Economy & Knowledge Management, Volume Iv Spring, ss.57-70.
• Yumuşak, İ. Güran, (2008), “Beşeri Sermayenin İktisadi Önemi Ve Türkiye’nin Beşeri Sermaye Potansiyeli”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 55, ss. 3-48.
• Yumuşak, İ. Güran, Bilen, Mahmut, (2000), “Gelir Dağılımı-Beşeri Sermaye İlişkisi Ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 1, ss. 77-96.