EDEBİYATA SOSYOLOJİK BAKMAK:MUSTAFA KUTLU'NUN “UZUN HİKÂYE” ADLI ESERİNDEKİ ANLAMLAR VE İDEOLOJİK YANSIMALAR

Yıl 2014, Sayı: 39, - , 20.06.2015

Bilal Can Fatih Özbay

Öz

Given the assumption that every literary text is at the same time a social event the existing social conditions and possibilities can also be read in the literary work. Although the author might have detached himself from the society the images and meanings he employs still belong to the society he has been living in. Many aspects of life including lifestyles, patterns of thought, cultural qualities and actions might be reflected in literature. In this study, “ideology” and its “reflections” are observed in Mustafa Kutlu’s “Uzun Hikaye”. The concept of migration is scrutinised over an immigrant father and his son and an overview of society is presented through disclosing the effects of ideology over people employing concepts such as “belonging, affiliation, owning, exclusion, tradition, custom, and social lifestyle”. Mustafa Kutlu’s short stories contain many similar sociological arguments which directs us to the conclusion that Mustafa Kutlu does not observe the society from an “ivory tower” but reflects the society he has observed and lived within

Anahtar Kelimeler

Uzun Hikâye, Mustafa Kutlu, Ideology, Reflection, Sociology of Literature

EDEBİYATA SOSYOLOJİK BAKMAK:MUSTAFA KUTLU'NUN “UZUN HİKÂYE” ADLI ESERİNDEKİ ANLAMLAR VE İDEOLOJİK YANSIMALAR

Öz

Her bir edebi eserin sosyal bir olay olduğu varsayımından hareketle; var olan sosyal şartlar ve imkânlar, yazarın eserine de sinmiş ve üzerinde birtakım etkileşimlere neden olmuştur. Her ne kadar yazar kendini kimi zaman toplumdan soyutlamış bile olsa, eserindeki imgeler ve/veya anlamlar, içinde yaşadığı toplumun imge ve anlamlarıdır. Hayat tarzlarından düşünüş biçimlerine, kültürel özelliklerinden hareket biçimlerine kadar birçok unsur edebi eserlere yansıyabilir. Bu çalışmada da “ideoloji” ve “yansıtma” Mustafa Kutlu’nun Uzun Hikâye adlı eseri üzerinden değerlendirilmektedir. Eserde göçmen bir baba ve oğlundan hareketle yoğun biçimde göç olgusu işlenmekte ve ideolojilerin insanlar üzerindeki etkileri sorgulanarak “aidiyet, mensubiyet, sahip olma, dışlanma, gelenek, görenek, toplumun yaşam biçimi” gibi kavramlardan hareketle okurlara tahlil edilen toplumun resmi sunulmaktadır. Mustafa Kutlu hikâyelerinin birçoğunda kolaylıkla benzeri sosyolojik argümanlara ulaşmak mümkündür. Bu da Mustafa Kutlu’nun yaşadığı toplumu “fildişi kulesinden” izlemediği, doğrudan içinde yaşadığı ve gözlemlediği toplumu yansıttığının bir göstergesidir

Anahtar Kelimeler

Uzun Hikâye, Mustafa Kutlu, İdeoloji, Yansıtma, Edebiyat Sosyolojisi

Kaynakça

• AKTAŞ Ü. (2012) Edebiyat, İdeoloji ve Poetika, Okur Kitaplığı, İstanbul
• ALVER K. (2007)Edebiyat Sosyolojisi, Hece Yayınları, 2. Baskı Ankara
• ALVER K. (2004) Edebiyat Sosyolojisi İncelemeleri, Hece Yayınları, Ankara
• ANAR, T. ve ÖZBAY, F. (2013). “Edebiyat Sosyolojisi Bağlamında Osmanlı’dan Günümüze Türk Şiirinde Dilenme ve Dilenciliğe Genel Bir Bakış” FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi 2: 1-27.
• BAUMAN Z. (2010) Sosyolojik Düşünmek, Ayrıntı Yay,7.Baskı, İstanbul
• BİNYAZAR A.(2010) Toplum ve Edebiyat, Can Yay. 2. Baskı İstanbul
• EAGLETON T. (1990) Edebiyat Kuramı, Ayrıntı Yayınları Çev. Esen Tarım, İstanbul
• ESCARPİT R. (1992) Edebiyat Sosyolojisi, İletişim Yayınları, İstanbul
• HALDUN İ, (2004) Mukaddime, Dergâh Yayınları, Ankara
• KARAKOÇ S. (2007) Edebiyat Yazıları I, Diriliş Yayınları, İstanbul
• KARAKOÇ S. (2007) Gün Doğmadan, Diriliş Yayınları, İstanbul
• KUTLU M. (2012) Uzun Hikâye, Dergâh Yay. İstanbul 29. Baskı
• MERİÇ C. (1998) Kırk Ambar, Cilt I, İletişim Yayınları, 1.Baskı, İstanbul
• MERT N. (2012) Kelepir Sepet, Okur Kitaplığı, 1. Baskı, İstanbul
• MORAN B. (2002) Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yayınları, İstanbul
• OZBAY, F. and ANAR, T. (2014) “A Study of the Sociology of Literature: Beggary in Fictional Texts, Essays and Memoirs in Turkish Literature” Anthropologist 17.1: 191-202.
• RIFAT M (1983) Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları, Yazko Yayınları, İstanbul
• TONGA, N.(2008). “Yazar-Hayat-Eser Bağlamında Mustafa Kutlu’nun “Uzun Hikâye” Adlı Eserinin Tahlili”,
• Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research Volume 1/2 Winter: 471-4
• YILDIRIM E. (2007) Mustafa Kutlu Hikâyeciliği, Ebabil Yay. 1.Baskı, Ankara.