İşçi Evlerinin Tarihsel Gelişimi Bağlamında Eskişehir Tülomsaş İşçi Evleri Üzerinden Bir Değerlendirme

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 1, 34 - 49, 31.01.2017

Sertan Bakar , Ruşen Yamaçlı

Öz

İngiltere’de
başlayan ve kısa sürede diğer ülkelere sıçrayan sanayileşme sürecinde ortaya
çıkan ve zamanla yaygın üretim mekanı haline gelen modern fabrikalarda ihtiyaç
duyulan işgücünün karşılanabilmesi amacıyla, fabrika yakınlarında, işçiler için
‘işçi evi’ adıyla konut olanağı sunulmuştur. İşçi evi yerleşimlerinin büyük
ölçekli ve kendine yetebilir biçimde kapsamlı olması durumunda ise bu
yerleşimler ‘şirket kenti’ adını almıştır.

Bu
çalışmada, işçi evleri ve şirket kentlerinin ortaya çıkışı ve yaygınlaşması
üzerinde durularak, günümüzdeki örneklerinden biri olan ‘Tülomsaş Yerleşkesi’
örneğinin anlaşılabilmesi hedeflenmiştir. Kentin bir parçası olarak işçi
evlerinin toplumsal etkileri üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İşçi Evleri, Şirket Kenti, Eskişehir Tülomsaş Yerleşkesi

Kaynakça

• [1] A. Kessler, How We Got Here: A History of Technology and Markets, Escape, Velocity Press, (2004).
• [2] Anonim, “Sir Richard Arkwright”, http://cromfordmills.org.uk/sites/cromfordmills.org.uk/files/education/KS%201-2%20Topic%20Information.pdf (Erişim Tarihi: 29.10.2015).
• [3] Anonim, “The Costume of Yorkshire by George Walker” http://maggieblanck.com/Land/OPCE.html (Erişim Tarihi: 27.10.2015).
• [4] R. E. Lerner, S. Meacham, E. M. Burns, Western Civilizations, 13. Baskı, W.W. Norton & Company, (1998).
• [5] L. Mumford, Tarih Boyunca Kent, 2. Baskı, Ayrıntı Yayınları, (2013).
• [6] Anonim, “Lowell and Lawrence Textile Mills”, http://ocp.hul.harvard.edu/ww/mills.html (Erişim Tarihi: 18.10.2015).
• [7] Anonim, “Saltaire”, http://whc.unesco.org/en/list/1028 (Erişim Tarihi: 18.10.2015).
• [8] Anonim, “Site Plan of Saltaire” http://www.saltairevillage.info/acrobat/Saltaire_Streetplan_Nemine_Juvante_Publications.pdf (Erişim Tarihi: 18.10.2015).
• [9] Anonim, http://www.thetelegraphandargus.co.uk/news/11703909.Major_restoration_scheme_in_Saltaire_to_start_in_the_next_week_with_the_felling_of_30_mature_trees/ (Erişim Tarihi: 18.10.2015).
• [10] Anonim,‘Saltaire, Corner Shop on Titus Street by David Dixon’ http://www.geograph.org.uk/photo/4405289 (Erişim Tarihi: 18.10.2015).
• [11] E. P. Thompson, The Making Of The English Working Class, Alfred A. Knopf INC. and Random House INC, (1966).
• [12] J. J. Spielvogel,” Western Civilization”, http://webpages.cs.luc.edu/~dennis/106/106-Bkgr/20-Industrial-Rev.pdf (Erişim Tarihi: 15.10.2015).
• [13] Anonim, http://www.theatlantic.com/photo/2012/06/the-secret-city/100326/ (Erişim Tarihi: 19.10.2015).
• [14] Anonim, https://www.loc.gov/item/fsa1998011891/PP/ (Erişim Tarihi: 19.10.2015).
• [15] Anonim, http://kycoal.homestead.com/LaborProblems.html (Erişim Tarihi: 19.10.2015).
• [16] Anonim, “Guard at a Coal Mining Company Town” http://www.encyclopediaofalabama.org/article/m-4527 (Erişim Tarihi: 19.10.2015).
• [17] H. G. Gutman, Work, Culture, and Society in Industrializing America, 1815-1919 in The American Historical Review, 78(3) (1973), 531-588.
• [18] Anonim, “Historic Pullman Foundation”, http://www.pullmanil.org/history_timeline.htm (Erişim Tarihi: 19.10.2015).
• [19] Anonim, “Arcade Park”, http://www.pullman-museum.org/theTown/arcadePark.html (Erişim Tarihi: 22.10.2015).
• [20] Anonim, “Oak Ridge Confidential, or Baseball for Bombs”, http://blog.nuclearsecrecy.com/2012/04/16/oak-ridge-confidential-or-baseball-for-bombs/ (Erişim Tarihi: 19.10.2015).
• [21] Anonim, ‘New Lanark Mill Hotel’, http://newlanarkhotel.co.uk/specialoffers.shtml (Erişim Tarihi: 03.11.2015).
• [22] Anonim, http://www.newlanark.org/visitorcentre/tour-store.shtml (Erişim Tarihi: 03.11.2015).
• [23] Anonim, https://www.flickr.com/photos/usnationalarchives/3907212018/sizes/m/ (Erişim Tarihi: 05.01.2016).
• [24] R. Keleş, ‘Türkiye’de İşçi Konutları Sorunu’ Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı 19, (1968), 17-40.
• [25] Anonim, http://www.panoramio.com/photo/4497352 (Erişim Tarihi: 05.01.2016).
• [26] Anonim,http://www.sayistay.gov.tr/rapor/kit/68Tulemsas2011.pdf (Erişim Tarihi: 08.01.2016).
• [27] Anonim, Google Earth (Tülomsaş, Tepebaşı, Eskişehir) (Erişim Tarihi: 11.12.2015).