Amasya Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Öğrencilerinin İlaç Uygulama Hataları

Yıl 2018, Cilt:6 Sayı:2 (2018) (Özel Sayı: IMCOFE 2017), 481 - 490, 06.04.2018

Arslan Say Arif Ayar Emine Sildir Demet Çakır

Öz

Pek çok sağlık disiplinini içinde
barındıran ilaç uygulamaları hemşirelik mesleği için belki de en önemli
süreçtir. Bu süreç sırasında öğrencilerin etik ve hukuksal sorumluluklarının
yanı sıra hasta açısından ciddi problemlere yol açabilecek hataların
belirlenmesi ve bunların azaltılması için yapılan çalışmalar da hayati önem
taşımaktadır. Bu çalışmayla ilerde hemşirelik mesleğini icra edecek
öğrencilerin bu tür hatalarını tespit etmek ve gerekli önlemlerin alınması için
bu konuya dikkat çekmek amaçlanmıştır. Tanımlayıcı tipte yaptığımız bu
çalışmanın örneklemini soruları cevaplamayı kabul eden Amasya Üniversitesi
Sağlık Yüksekokulu 3. ve 4. sınıf öğrencileri (n=129) oluşturmuştur. Veri
toplama aracı olarak, araştırmacılar tarafından literatür bilgilerinden
yararlanarak hazırlanan anket formu kullanılmıştır. Sonuçlar istatistiksel
olarak değerlendirildiğinde; oral ilaç uygulama esnasında hasta ilacı içene
kadar yanında beklememe, oral ilacı hastanın yanına bırakma ve başka birinin
hazırladığı ilacı hastaya uygulama gibi hataların yüksek oranda yapıldığı
görülmüştür. En az yapılan hataların ise, yanlış yoldan ilaç uygulama, yanlış
ilaç veya yanlış hastaya uygulama olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak
öğrencilerin aldıkları derslerde ve klinik uygulamalarda özellikle ilaç
uygulamaları sırasında öğretim elemanları tarafından daha yakından
denetlenmeleri, öğrenci sayısının öğretim elemanları ve uygulama alanları ile
dengede olması, öğrencilerin farmakoloji bilgisini geliştirebilecek,
hemşireliğe yönelik kaynakların hazırlanması konusunda çalışmaların
yapılmasının bu tür ilaç uygulama hatalarının önlenmesi açısından önemli
olacağı öngörülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Yüksekokulu, Öğrenci, Hatalı ilaç uygulaması

Medication Errors of Nursing Students

Öz

Medications involving many health disciplines are perhaps the most important process for the nursing profession. In addition to the ethical and legal responsibilities of the students during this process, it is also vital to determine the mistakes that can lead to serious problems for the patient and to do the studies to reduce them. With this study, it is aimed to detect such mistakes of the students who will perform the nursing profession and to draw attention to this issue to take the necessary precautions. The sample of this study, which was made in the descriptive type, was the 3rd and 4th grade students (n = 129) of the Health School of Amasya University who accepted to answer the questionnaire. The questionnaire form obtained by searching the existing literature was used as data collection tool. When the results were evaluated statistically; it was seen that during the oral medication, the mistakes such as not waiting beside the patient, dropping the oral medicine beside the patient and applying a medicine prepared by someone else to the patient were done at a high rate. Among these faults, it has been determined that the least ones are the application of the medicine in the wrong way and the application of the wrong medicine or the wrong patient. As a result, in terms of preventing such medication errors, it was seen as important; - to ensure that students are given more rigorous inspections by their instructors during medications in the lessons they have seen in their schools and in clinical practice, - to ensure that the proportion of the number of lecturers giving such courses, the number of students and the fields practiced are balanced, and - to ensure that the studies are carried out for the preparation of appropriate course materials for nursing students to enhance their knowledge of medicine and clinics.

Anahtar Kelimeler

Nurse, Student, Medication Errors

Kaynakça

• J. Lukewich, D.S. Edge, J. Tranmer, J. Raymond, J. Miron, L. Ginsburg ve E. VanDenKerkhof, “Undergraduate baccalaureate nursing students' self-reported confidence in learning about patient safety in the classroom and clinical settings: an annual cross-sectional study (2010-2013),” International Journal of Nursing Studies, c. 52, s. 5, ss. 930-938, 2015.
• D. Aygin ve H. Cengiz, “İlaç uygulama hataları ve hemşirenin sorumluluğu,” Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni, c. 45, s. 3, ss. 110-114, 2011.
• T.F. Lo, S. Yu, I.J. Chen, K.W.K. Wang ve F.I. Tang, “Faculties' and nurses' perspectives regarding knowledge of high-alert medications,” Nurse education today, c. 33, s. 3, ss. 214-221, 2013.
• M.C. Balas, L.D. Scott ve A.E. Rogers, “The prevalence and nature of errors and near errors reported by hospital staff nurses,” Applied Nursing Research, c. 17, s. 4, ss. 224-230, 2004.
• N. Menachemi, R.M. Shewchuk, S.J. O'connor, E.S. Berner ve J.J. Allison, “Perceptions of medical errors by internal medicine residents: development and validation of a new scale,” Quality Management in Healthcare, c. 14, s. 3, ss. 144-154, 2005.
• O. Işık, M. Akbolat, M. Çetin ve M. Çimen, “Hemşirelerin bakış açısıyla tıbbi hataların değerlendirilmesi,” TAF Preventive Medicine Bulletin, c. 11, s. 4, ss. 421-430, 2012.
• A. Demir-Zencirci, “Hemşirelik ve hatalı tıbbi uygulamalar,” Turkish Journal of Research & Development in Nursing, c. 12, s. 1, ss. 67-74, 2010.
• P.H. Mitchell, “Patient safety and quality: an evidence-based handbook for nurses,” Defining Patient Safety And Quality Care, Editör R.G. Hughes, 1th. ed., Rockville, USA: AHRQ Publication, 2008, ss. 1-5.
• G. Avşar ve E.A. Armutçu, “Hemşirelerin tıbbi hataya eğilim düzeyi: Erzurum örneği,” Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, c. 3, s. 2, ss. 115-122, 2016.
• H. Grandell‐Niemi, M. Hupli, H. Leino‐Kilpi ve P. Puukka, “Finnish nurses’ and nursing students’ pharmacological skills,” Journal of Clinical Nursing, c. 14, s. 6, ss. 685-694, 2005.
• E. O’Shea, “Factors contributing to medication errors: a literature review,” Journal of clinical nursing, c. 8, s. 5, ss. 496-504, 1999.
• R. Acaroğlu ve T. Aştı, “Hemşirelikte sık karşılaşılan hatalı uygulamalar,” Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, c. 4, s. 2, 22-27, 2000.
• G. Küçükakça ve N. Özer, “Cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin yüksek riskli ilaç uygulamaları konusundaki bilgi durumlarının ve ilaç hatalarıyla ilgili tutum ve davranışlarının incelenmesi,” Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 19, s. 1, ss. 34-41, 2016.