İstanbul’daki Kamu Hastanelerinde Görev Yapan Sağlık Çalışanlarının Genel Profili

Yıl 2018, Cilt:6 Sayı:2 (2018) (Özel Sayı: IMCOFE 2017), 542 - 552, 06.04.2018

Nuran Akyurt

Öz

Bu çalışma ile İstanbul Kamu
Hastanelerinde görev yapan sağlık çalışanlarının sosyo-demografik özelliklerini,
çalıştıkları kurumlara ulaşımda yaşadıkları güçlükleri, iş yerinde geçirdikleri
zaman aralığını, iş yüklerini belirlemeyi amaçladık. İstanbul gibi sağlığın
kalbi olan bir şehirde yaşayan/çalışan sağlık çalışanlarının genel profilini ve
sorunlarını belirlemeye çalıştık. Kesitsel
bir araştırma olarak planlanan bu çalışmada, İstanbul ili genelinde 50 ve üzeri
yataklı hastanelerin sağlık çalışanları temel alınmıştır. Çalışmaya 1237 sağlık
çalışanı katılmıştır. Bunlardan 755’i kadın, 482’si de erkektir. Çalışmada, sağlık
çalışanlarının demografik özellikleri ve iş ortamını ve koşullarını belirlemeye
yönelik ifadelere yer verilen anket formu uygulanmıştır. Kamu
hastanelerinde çalışan 1237 sağlık personelinin %61’i kadın, %39’u erkek
personeldir; %48,6’sı bekâr, %46,7’si evli ve %4,7’si ise dul/boşanmış olarak
medeni durumunu belirtmiştir. Aynı zamanda sağlık personelinin %23,6’sı 10 yıl
ve üzeri çalışma tecrübesine sahipken, %31,2’si 5-9 yıl arası, %45,2’si ise 5
yıl ve daha az çalışma tecrübesine sahiptir. Yaptığı
mesleği kendisine uygun bulma oranı %46,8’dir. Literatürde, özellikle doktor ve
hemşirelerin yaptıkları işten memnun olmadıkları ve bu meslek gruplarında mesleği
bırakmayı düşünenlerin oranlarının yüksek olduğudur. Sağlık çalışanları, sigara
ve sigaranın zararları konusunda hastalar tarafından rol modeli olarak
benimsendikleri bir gerçektir. Bizim çalışmamızda sigara içme oranının yüksek
olduğu (n=484, %39,1) görülmüştür ama sigarayı bırakmaya çalışan (n=130, %10,5)
bir grupta vardır. Literatürde sağlık çalışanlarının sosyo-demografik
özellikleri ile ilgili ve çalışma ortamlarına yönelik birçok çalışma
bulunmaktadır. Yaşanan fiziksel sorunlar stres, baş ağrısı, gerginlik, gastrit,
ülser, uyku düzensizliği olarak özetlenirken, çalışma ortamından kaynaklanan
sorunlar olarak iş yükünün fazla olması, çalışma arkadaşlarıyla ve üstlerle
yaşadıkları problemler, çalışma ortamındaki günlük iş yükünün yoğun ve fazla
olması, kuruma ulaşımda yaşadıkları güçlükler sıralanmaktadır.Bu
sonuçlar araştırmamızda elde ettiğimiz bulgularla uyumludur.

Anahtar Kelimeler

Sağlık çalışanı, Kamu hastaneleri, Profil, Çalışma koşulları

General Profile of the Health Workforce in Istanbul's Public Hospitals

Öz

The aim of this study was to determine the socio-demographic characteristics of health workers who are employed in the health sector in Istanbul's public hospitals. Furthermore, to determine the difficulty in achieving the workplace, the working hours, the workload, the concerns of the professional future, the possibility of falling into a depression. The general profile and the problems of the health workers living and working in a metropolis like Istanbul, the heart of the health care, were investigated. In this cross-sectional study serves as a research base, employees of hospitals in the city of Istanbul with a bed capacity of 50 and above. The survey 1237 health workers took part, of whom 755 women and 482 men. A questionnaire which interviewed the demographic features, the working environment and the working conditions of health workers, was applied Of the 1237 health workers working in public hospitals are 61 % women, 39 % men; as marital status 48.5%  single, 46.7% married and 4.7% widowed / divorced was indicated. Furthermore, 23.6% of them are working more than 10 years, 31.2% between 5 - 9 years, 45.2% less than 5 years in the health sector. 46.8% of employees find their profession for them as suitable. In the literature is written that mainly doctors and nurses are dissatisfied with their profession and the share of people who want to quit the job is high. Health care workers play an important role as a model for patients when it comes to smoking and its dangers. Our study shows that the proportion of smokers among health care workers is very high (N: 484, 39.1%), it is also a group yet are trying to quit smoking (N: 130, 10.5%). In the literature, there are many studies on the socio-demographic characteristics of the health care workers and their working environment. As physical problems stress, headaches, tension, gastritis, gastric ulcers, sleep disorders are described, high workload, problems with co-workers and supervisors, intensive work, the difficulties of reaching the workplace are listed as problems in the workplace. These results are consistent with the results obtained in our research.

Anahtar Kelimeler

Health workers, Public hospitals, Profile, Working conditions, Work environment

Kaynakça

• [1] D. Şahin, F. N. Turan, N. Alpaslan, İ. Şahin, R. Faikoğlu, A. Görgülü, “Devlet Hastanesinde Çalışan Sağlık Personelinin Tükenmişlik Düzeyleri”, Archives of Neuropsychiatry, vol. 45, no. 4, pp. 116-121,2008. [2] A. Ural ve İ. Kılıç, “Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi, 1. Basım, Detay Yayıncılık, 2005.
• [3] B. Durmuş, E. Serra Yurtkoru, M. Çinko, “Sosyal Bilimlerde SPSS' le Veri Analizi”, 5. Basım, Yayın No: 2519, Eylül 2013.
• [4] H. İslamoğlu, Ü. Alnıaçık, “Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri”, 4. Basım, Yayın No: 3158, Eylül 2014.
• [5] Y. Yazıcıoğlu, S. Erdoğan, “SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri”, Detay Yayıncılık, Ankara, Ocak 2005.
• [6] R. Altunışık, R. Coşkun, S. Bayraktaroğlu, E. Yıldırım, “Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, SPSS Uygulamalı”, Sakarya Kitabevi, Sakarya, Ekim 2005.
• [7] A. Akgül, O. Çevik, “İstatistiksel Analiz Teknikleri SPSS’te İşletme Yönetimi Uygulamaları”, Emek Ofset Ltd. Şti., Ankara, 2005.
• [8] N. Bekiroğlu, “Açıklamalı Bioistatistik Terimleri Sözlüğü”, Nobel Tıp Kitapevleri, İstanbul, 1998.
• [9] D. Say Şahin, Ö. Önal, S. Pehlivan Sütlü, A. S. Kılınç, D. Mutluay, “Acil Servis ve Yoğun Bakımda Çalışan Hemşirelerde Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi”, MAKÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, c. 2, s. 2, ss. 81-92, 2014.
• [10] Z. Baykan, F. Çetinkaya, M. Naçar, A. Kaya, M. Ü. Işıldak, “Aile hekimlerinin tükenmişlik durumları ve ilişkili faktörler”, Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, c. 18, s. 3, ss. 122-133, 2014.
• [11] L. Sağlam, R. Bayraktar, E. E. Kadıoğlu, H. Acemoğlu, “Smoking Prevalance and the Degree of Nicotine Dependence Among Healthcare Workers at the Ataturk University Medical Facility”, EAJM, vol. 42, no. 2, pp. 74-7, 2010.
• [12] A. Clegg, “Occupational Stress in Nursing: A Review of the Literature. Journal of Nursing Management”, vol. 9, no. 2, pp. 101-106, 2001.
• [13] H. Tel, M. Karadağ, H. Tel, Ş. Aydın, “Sağlık Çalışanlarının Çalışma Ortamındaki Stres Yaşantıları İle Baş etme Durumlarının Belirlenmesi”, Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, c.5, s.2, ss. 13-23, 2003.
• [14] H. Şirzai, B. Doğu, P. Erdem, F. Yılmaz, B. Kuran, “Hastane Çalışanlarında İşe Bağlı Kas İskelet Sistemi Hastalıkları: Üst Ekstremite Problemleri”, Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni, c. 49, s. 2, 2015.
• [15] R. Altın, L. Kart, M. Ünalacak, Y. Dutkun, T. Örnek, “Tıp Fakültesi Hastanesinde Çalışanlarda Sigara İçme Prevelansı ve Sigaraya Karşı Tutumlarının Değerlendirilmesi”, Kocatepe Tıp Dergisi, c.5, s. 2, ss. 63-67, 2004.
• [16] R. Durusoy, A. D. Aksan, H. Hassoy, I. Ergin, “Sağlıkçı gençler sigara yasaklarını destekliyor mu? Sağlık Hiz¬metleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Görüşleri”, Türk Toraks Dergisi, c. 12, ss.145-152, 2011.
• [17] N. Akyurt, M. Balıkçı, H. Albayrak, “Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Tıbbi Görüntüleme Programı Öğrencilerinin Sigara İçme Durumuna Yönelik Bir Araştırma”, 2. Uluslararası 6. Ulusal Meslek Yüksekokulları Sempozyumu, Kuşadası, 25-27 Mayıs 2011.