Dikey Bahçe Uygulamalarının Araç ve Yaya Trafiğine Etkileri (İstanbul Metropolünden Örnekler)

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 3, 1711 - 1726, 31.07.2019

Özlem Özdemir Taş Özgür Yerli

https://doi.org/10.29130/dubited.538005

Öz

Günümüz
şartlarında ve hayat mücadelesi içerisinde sürekli uğraştığımız ve bir o
kadarda ayrılamadığımız doğanın; kırsaldan ziyade kentsel alanlardaki mücadelesi
hep var olmuştur. Kent insanı; günlük yaşamında, çevresinde teknolojinin
getirmiş olduğu değerlerle meşgul olurken etrafındaki güzelliklerin
azaldığından habersiz yaşamaktadır. Kentli insanın yaşamı; hem yaya ulaşımı hem
araç içi ulaşımı ile zaman geçirmektedir ve bunun psikolojik etkilerini ‘trafikte’
yaşamaktadır ve yaşatmaktadır. Kentsel yerleşim alanı içerisinde kullanılan
bitkisel doku; günlük yaşamın stresli kaosunu hafifleterek, ekolojik,
sosyolojik,  psikolojik açılardan kent
insanına konforlu bir yaşam standardı sunmaktadır. Nüfus artışı, istihdam, göç
ve ekonomik sebeplerden dolayı kent içerindeki ve kentin bir parçası olan yeşil
doku azalmakta beton yüzeyler artmaktadır. İşte bu olguyu çürüten, gri dokuyu
bozan, araç ve yaya trafiğine, çevresel ekolojiye, insan psikolojisine güç
destek veren dikey bahçe dizaynları sorunlara çözüm olmakta ve kent yaşamını
istenilen seviyeye taşımaktadır. Bu çalışma İstanbul metropolitan kentin en
büyük sorunlarından biri olan araç ve yaya trafiğine olumlu yönde ivme
kazandırabilecek dikey bahçelerin etkilerini araştırmak, Dikey bahçelerin bu
yöndeki büyük sorunu küçültebileceğini ispatlamak ve kent silüetinin git gide
azaldığı yeşil dokuyu günümüz mimarisine ve yapılaşmasına paralellik göstererek
kent insanın daha kaliteli bir yaşam sunmak amacını taşımaktadır.  Ayrıca dikey bahçe uygulamalarında hangi
tasarım ilke ve öğelerinin araç ve yaya trafiğinde olumlu etkilerini olacağını
ortaya çıkarmayı hedeflemektir.

Son dönemlerde çok tercih edilen dikey bahçelerin, araç ve yaya
trafiğindeki kullanımlarında kentliler üzerinde ne gibi görsel ve duygusal
etkiler bıraktığını araştırmak için İstanbul kentinde hem yaya hem araç
trafiğinin yoğun kullanıldığı alanlar (Taksim, Bakırköy,
Kadıköy, Ümraniye, Ataşehir, Üsküdar, Levent, Sarıyer) seçilmiştir. Bu amaca
yönelik olarak toplam 316 kişiye, hem yaya trafiği hem araç trafiği için 2
çeşit anket uygulanmıştır. Katılımcılara Yaya trafiği için; Rahatlatan /
Dinlendiren / Gerginleştiren Renkler, yaya bölgelerinin kullanım saatleri,
dikey bahçelerin ne gibi duygular uyandırdığı, dikey bahçelerin çevreye
katkıları sorulmuştur. Katılımcılardan kendilerine gösterilen 10 farklı
görseli, peyzaj tasarım ve ilkelerine göre değerlendirmesi ve puanlandırılması
istenilmiştir. Ayrıca katılımcılara Araç trafiği için; Rahatlatan / Dinlendiren
/ Gerginleştiren Renkler, araç trafiğini kullanım saatleri, Trafik kazası yapıp
yapmadıkları, Kaza yaptılar ise kaza nedenlerini, dikey bahçelerin ne gibi
duygular uyandırdığı, dikey bahçelerin çevreye katkıları gibi sorular
sorulmuştur. Katılımcılardan kendilerine gösterilen 10 farklı görseli, peyzaj
tasarım ve ilkelerine göre değerlendirmesi ve puanlandırılması istenilmiştir. Buna
göre dikey bahçe uygulamalarında hangi tasarım ilke ve öğelerinin araç ve yaya
trafiğine olumlu etkilerinin olduğunun ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

İstanbul Kenti, Dikey Bahçeler, Araç ve Yaya trafiği

Kaynakça

• [1] P. Sharma, “Vertical gardens-an innovative element of green building”, Technology, International Conference (GYANODAY 2015), 2015, ss. 42-48.
• [2] N.Yüksel, Dikey Bahçe Uygulamalarının Yurtdışı Ve İstanbul Örnekleri İle İrdelenmesi, e-kitap, 2013.
• [3] H. Kaplan, Ö. Kaya, Askı geçit sistemi: kent merkezinde güvenik ulaşım mekanlarının düzenlemesindeki yeri, Ankara, Türkiye: Gazi Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Yayınları, 2000.
• [4] A. Sağlık, F. Erduran, E. “Sağlık, Bitkisel tasarımın karayolu trafik güvenliğindeki önemi: Çanakkale örneği Çanakkale”,3. Karayolu Trafik Güvenliği Sempozyomu, Ankara, 2012, ss. 77-90.
• [5] F. Canero and A. F.Salas, "Vertical greening systems and sustainable cities/ Luis Perez-Urrestaruz", Journal of Urban Technology,vol. 22, no. 4, pp.65-85, 2016.
• [6] Anonim, (2019, 17 Haziran). Florafelt Vertical Garden Guide[Online]. Erişim: https://plantsonwalls.com/florafelt-vertical-garden-guide.
• [7] A. Tüfekçi Sevinç, (2018, 2 Mayıs). Dikey Bahçeler [Online]. Erişim: http://www.arkitera.com.tr.
• [8] H. S. Aşıkkutlu, H. Müderrisoğlu, “Rekreasyonel kısıtlayıcıların belirlenmesi, Ankara harikalar diyarı parkı örneği”,Bartın Orman Fakültesi Dergisi, c.12, sayı 18, ss.11-19, 2010.
• [9] C. Kahya, “Sakarya kent park ve Sakarya park örneklerinde kullanıcı memnuniyeti ve kalite karşılaştırması,” Yüksek lisans,Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Düzce Üniversitesi, Düzce, Türkiye, 2018.
• [10] İ.Kılıç, A.Ural, Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi SPSS 12.0 for windows, 1. baskı, Ankara, Türkiye: Detay Yayıncılık, 2011, ss 272.
• [11] Anonim. (2 Mayıs 2018). Dikey bahçeler [Online]. Erişim: http://emlakansiklopedisi.com/wiki/dikey-bahce.
• [12] Anonim, (2 Mayıs 2018).Dikey Bahçe Sistemleri [Online]. Erişim: https://kroplarosy.wordpress.com/2012/03/07/dike-bahçe-sistemleri.
• [13] Anonim, (2 Mayıs 2018). Duvar Bahçe. [online]. Erişim: http://www.avrupaparkbahçeler.com/duvar bahçe.php.2018.
• [14] Anonim, (2 Mayıs 2018). Duvar Bahçe. [online]. Erişim: http://www.anadoluparkbahçeler.com/duvar bahçe.php.2018
• [15] Anonim. (10 Mayıs 2019). Vertical gardening. [Online]. Erişim: http://agritech.tnau.ac.in/horticulture/horti_Landscaping_vertical%20gardening.html.
• [16] A. Houston, ‘’Anket Hazırlama kılavuzu’’,İstatistik Merkezi.İstanbul, Türkiye, 2018.
• [17] Ş.Büyüköztürk, Anket Geliştirme, Türkiye, Başkent Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, 2005, ss. 3-10.
• [18] H. Altınçekiç, "Peyzaj mimarlığında renk ve önemi", İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, c. 50 sayı B-2 ss. 79-83, 2000.
• 19] C.Akkın, S.Eğilmez, F. Afrashi, "Renklerin insan davranış ve fizyolojisine etkileri", XXXVI. Türk Oftalmoloji Derneği.Kongresi,Türkiye, sayı 33, 2004, ss. 274-282.
• [20] Anonim. (15 Aralık 2018). [Online]. Erişim: http://www.kgm.gov.tr/SiteCollectionDocuments/KGMdocuments/Trafik/TrafikKazalariOzeti2017.pdf
• [21] Y.S.Şen, Türkiye ve dünyda trafik kazası nedenleri, alınabilecek önlemler ve ilgili istatistikler Ders Notları Ankara, 2013.
• [22] D.,Özer ‘’Toplumsal düzenin oluşmasında renk ve iletişim’’ ODTÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, c.3, no.6, 2012.