Sezaryen ile Doğan Bebeklerin İlk Altı Ay Beslenme Şekillerinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 6, 25.01.2018

Funda Çitil Canbay

Öz

Amaç: Araştırma, sezaryen ile doğan bebeklerin ilk altı ay süresince beslenme şekillerinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir.

Gereç ve Yöntemler: Araştırma Şubat 2016-Mayıs 2017 tarihleri arasında Aydın il merkezindeki Efeler 1 No’lu Aile Sağlığı Merkezi’ne başvuran 7-12 aylık bebeği olan, basit rastgele örnekleme yöntemi ile belirlenen 152 anne ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistikler hesaplanmış ve kategorik değişkenler arasındaki ilişkiler Pearson Ki-kare, Fisher-Freeman-Halton (post hoc Bonferroni metot) ve Fisher Exact testleriyle incelenmiştir.

Bulgular: Annelerin çoğunluğu (%97,4) bebek beslenmesiyle ilgili eğitim aldıklarını ve bu eğitimi daha çok ebelerden (%65,1) aldıklarını belirtmişlerdir. Katılımcıların %69,7’si bebeklerine ilk altı ay içinde emzik vermişlerdir. Annelerin tamamı (%100) ilk altı ay içerisinde bebeklerini emzirmişlerdir. Bebeklerin %38,8’i ilk 2 saat içinde ve sadece %16,4’ü ilk yarım saat içinde emzirilmeye başlamıştır. Annelerin %66,4’ü bebeklerini ilk altı ayda biberon ve %47,4’ü kaşık ile beslemişlerdir. İlk altı ayda bebeklerin %78,9’una su, %55,9’una hazır mama ve %25,7’sine yemek suyu verilmiştir. Annelerin çoğunluğu (%47,4) ek gıda verme nedeni olarak anne sütünün yetmediğini belirtmişlerdir. Ortaokul mezunu olan, bebeklerini ilk altı ayda kaşık kullanarak besleyen babaların oranı %66,7’dir. İlk 6 ayda erkek çocuklarına muhallebi verilme oranı %22,5 iken kız bebeklerde bu oran %9,9’tur. Bu farkların istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür (her biri için p<0,005).

Sonuç: Bu araştırma, annelerin tamamının bebeklerini emzirdiklerini, ancak ilk 6 ay bebeklere sadece ek gıda verme oranının çeşitli nedenlerle yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Sezaryen sonrası erken dönemde emzirmeye başlamanın desteklenmesi ve etkin emzirme danışmanlık hizmetlerinin verilmesi ile bebek sağlığının geliştirilmesine katkı sağlanabilir.

Anahtar Kelimeler

anne sütü, emzirme, ebelik, ek gıda, sezaryen, danışmanlık

Investigation of Feeding Patterns of Babies Born with Caesarean for the First Six Month

Öz

Aim: The research was done to examine the nutrition ways of babies born with cesarean delivery for the first six months.

Material and Methods: The study was conducted between February 2016 and May 2017 with 152 mothers determined by simple random sampling method, which had a 7-12 months old baby who applied to the Efeler Number 1 Family Health Center No in Aydin province center. Descriptive statistics were calculated and Pearson Chi-square, Fisher-Freeman-Halton (post hoc Bonferroni method) and Fisher Exact tests were used in data analysis.

Results: Most of the mothers (97.4%) stated that they got training about feeding babies and majority of these mothers (65.1%) got that training mostly from midwifes. It was seen that 69.7% of the mothers gave teat to their babies in the first six months. All of mothers (100%) were breastfeeding their babies in the first six months. 38.8% of babies were started to breastfeed within the first 2 hours and only 16.4% within the first half hour. It was found that 66.4% of participants fed their babies with feeding bottle and 47.4% of them fed their babies with spoon. In the first six months 78.9% of the babies were given water, 55.9% of them were given baby food and 25.7% of them were given pot liquor. Most of the mothers stated inadequacy of breast milk as the reason of giving supplementary food (47.4%). The spoon using rate of fathers with the elementary level of education for babies in the first six months is 66.7%. The rate of giving milk pudding in the first six months was found 22.5% in boys but 9.9% in girls, and it was seen that the differences were statistically significant (p<0.005 for each).

Conclusion: This research revealed that all mothers participating in the study breastfed their babies, but the rate of providing only supplementary food in the first six months was high for several reasons. Supporting the initiation of breastfeeding in the early period after caesarean section and providing effective breastfeeding consultancy services can contribute to the improvement of infant health.

Anahtar Kelimeler

breast milk, breastfeeding, midwifery, additional food, caesarean section, consultancy

Kaynakça

• Referans1 Karabudak Sarıkaya S. Pediatri Hemşireliği, (Ed. Conk Z, Başbakkal Z, Yılmaz HB ve Bolışık), Akademisyen Tıp Kitapevi, 2013. 310-314.Referans2 Arslan E ve Dinç H. Hemşire ve Ebelere Yönelik Kadın Sağlığı ve Hastalıkları, Yenidoğanın Adaptasyonu ve Bakımı, Nobel Tıp Kitapevi, 2015.Referans3 Joves G, Steketee RW, Black RE, Bhutta ZA, Morris SS. How many child deats can we prevent this year? Lanett, 2003, (362): 65-71.Referans4 World Health Organization. Infant and young child feding. 2017, Erişim: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs342/en/, Erişim Tarihi: 05.02.2018Referans5 Kielbratowska B, Cwiek D, Preis K, Malinowski W, Hofman A. Breastfeeding of twins. Archives of Perinatal Medicine, 2010; 16(4):201-205. 11. Referans6 Damato EG, Dowling DA, Standing TS, Madigan EA. Thanattherakul, C. Duration of breastfeeding for mothers of twins. Journal of Obstetic Gynecologic and Neonatal Nursing Clinical Research, 2005; 34(2): 201-209.Referans7 Vossenaar M, Beusekom I, Doak l, Solomons NW. Feeding patterns before 6 months of age: the relative validity of recall from interviews of mothers of Guatemalan infants and toddlers, Asia Pacific Journal of Clinical Nutrition, 2014;23(4): 634-640.Referans8 Balcı E, Kondolot M, Horo D, Elmalı F, Çiçek B and Demirtaş T. The factors affecting the duration of breastfeeding: a cross-sectional study from Kayseri, Turkey. Turkish Archives of Pediatrics, 2012, 47, 101-105. Referans9 Dinour LM and Szaro JM. Employer-Based Programs to Support Breastfeeding Among Working Mothers: A Systematic Review, Breastfeeding Medicine, 2017; 12(3):131-141.Referans10 Thomson JL, Tussing-Humphreys LM, Goodman MH, Landry AS, Olender SE. Low rate of initiation and short duration of breastfeeding in a maternal and infant home visiting project targeting rural, Southern, African American women, International Breastfeeding Journal, 2017;12(15):2-11.Referans11 Valizadeh S, Hosseinzadeh M, Mohammadi E, Hassankhani H, Fooladi and Schmied V. Addressing barriers to health: Experiences of breastfeeding mothers after returning to work. Nursing and Health Sciences, 2017; 19: 105-111.Referans12 Nuzrina R, Roshita A, Basuki DN. Factors affecting breastfeeding intention and its continuation among urban mothers in West Jakarta: a follow-up qualitative study using critical point contact for breastfeeding, Asia Pac J Clin Nutr, 2016;25(1):43-51Referans13 Ergöçmen BA, Çavlin A ve Özgören AA. Üreme Sağlığı, TNSA (Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması), Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye. 2013:150-151, Erişim: http://www.hips.hacettepe.edu.tr, Erişim Tarihi: 05.02.2018.Referans14 Dilmen U. Gebelik ve Doğum, Medya Bilişim Teknolojileri Yayıncılık, İstanbul, 2013, 204.Referans15 Beake S, Bick D, Narracott C, Chang YS. Interventions for women who have a caesarean birth to increase uptake and duration of breastfeeding: a systematic review. Maternal and Child Nutrition, 2016: 1-13.Referans16 Bolat F, Uslu S, Bolat G, Bülbül A, Arslan S, Çelik M, Cömert S ve Nuhoğlu A. İlk Altı Ayda Anne Sütü ile Beslenmeye Etki Eden Faktörler, Çocuk Dergisi, 2011, 11(1):5-13.Referans17 Aluş M ve Okumuş H. Antenatal Dönemde Verilen Eğitimin Annelerin Öz Yeterlilik Algısına ve Emzirme Başarısına Etkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmış Doktora Tezi, İzmir, 2009.Referans18 Carlander AKK, Edman G, Christensson K, Andolf E, Wiklund I. Contact between mother, child and partner and attitudes towards breastfeeding in relation to mode of delivery. Sexual & Reproductive Healthcare, 2010, 1: 27–34.Referans19 World Health Organization. WHO statement on caesarean section rates, 2015, Erişim: http://www.who.int/reproductivehealth/publications/maternal_perinatal_health/csstatement/en/, Erişim Tarihi: 05.02.2018.Referans20 Türkyılmaz AS, Adalı T ve Seçkiner ÇP. Beslenme Durumu ve Çocuk Sağlığı, TNSA (Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması), Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye, 2013: 158-159, Erişim: http://www.hips.hacettepe.edu.tr, Erişim Tarihi: 05.02.2018.Referans21 Lau Y, Htun PT, Lim IP, Lim HS and Yobas KP. Maternal, Infant Characteristics, Breastfeeding Techniques, and Initiation: Structural Equation Modeling Approaches, PLOS ONE, 2015, 1-17.Referans22 Edmond KM. Delayed breastfeeding initiation increases risk of neonatal mortality. Pediatrics. 2006;117: (3):380-6.Referans23 Esteves TMB, Daumas RP, Oliveira MI, Andrade CA, Leite IC. Factors associated to breastfeeding in the first hour of life: systematic review. Revista de Saude Publica. 2014; 48: 697–708. Referans24 Akyüz A, Kaya T ve Şenel N. Annenin Emzirme Davranışının ve Emzirmeyi Etkileyen Durumların Belirlenmesi, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2007: 6 (5), 331-335. Referans25 Ünsal H, Atlıhan F, Özkan H, Targan Ş, ve Hassoy H. Toplumda anne sütü verme eğilimi ve buna etki eden faktörler, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 2005; 48: 226-233.Referans26 Yıldız A, Baran E, Akdur R, Ocaktan E, ve Kanyılmaz O. Bir Sağlık Ocağı Bölgesinde 0-11 Aylık Bebekleri Olan Annelerin Emzirme Durumları ve Etkileyen Faktörler, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 2008, 61(2).Referans27 Koç İ, Yüksel-Kaptanoğlu İ ve Eryurt MA. Bebek Ve Çocuk Ölümlülüğü, TNSA (Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması), Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye, 2013: 140-141, Erişim: http://www.hips.hacettepe.edu.tr, Erişim Tarihi: 05.02.2018.Referans28 Eckerdal P, Georgakıs MK, Kollıa N, Wıkstr€Om Ak, H€Ogberg U, Skalkıdou A. Delineating the association between mode of delivery and postpartum depression symptoms: a longitudinal study, Acta Obstet Gynecol Scand, 2018, 1-11.Referans29 Karabulutlu Ö. Kadınların Doğum Şekli Tercihlerini Etkileyen Faktörler, İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 2012; 20 (3): 210-218.Referans30 Chen C, Yan Y, Gao X, MD1, Xiang S, He Q, Zeng G, Liu S, Sha T, and Li L, Effects of Cesarean Delivery on Breastfeeding Practices and Duration: A Prospective Cohort Study, Journal of Human Lactation, 2018:1-9.Referans31 Whitford HM, Wallis SK, Dowswell T, West HM, Renfrew MJ. Breastfeeding education and support for women with twins or higher order multiples, Cochrane Database of Systematic Reviews 2017; 2:1-54.Referans32 Yıldızbaş, P, Kural, B, Uslu, A, Sezer GA, Gökçay, G. Annelerin Gözünden Ek Besinlere Başlama Nedenleri ve Annelerin Mamalar Hakkındaki Düşünceleri, İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 2015; 78:3.Referans33 Dinç, S. Şanlıurfa Merkezde Bulunan 4 Numaralı Sağlık Ocağına Kayıtlı 0-1 Yaşında Çocuğa Sahip Olan Annelerin Çocuklarının Bakımında Uyguladıkları, Geleneksel Uygulamalar. Hemşirelik Bülteni, 2005: 2 (1), 53-63. Referans34 Gökçay, G. Yaşamın İlk 2 Yılında Çocuk Sağlığı ve Bakımı, 1. Baskı, İstanbul: Saga Yayınları. 2008Referans35 Abola R, Romeiser J, Grewal, S, Rizwan, S, Adsumeli R, Steinberg E & Bennett-Guerrero, E. Association of postoperative nausea/ vomiting and pain with breastfeeding success, Perioperative Medicine, 2017, 6:18.Referans36 Bai DL, Fong DY, Tarrant M. Factors Associated with Breastfeeding Duration and Exclusivity in Mothers Returning to Paid Employment Postpartum. Matern Child Health J, 2015;19(5):990-9.