The Effects of Workplace Loneliness on Job and Life Satisfaction: the Mediating Role of Leader-Member Exchange

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 2, 191 - 200, 01.05.2017

Mihriban Cindiloğlu Sema Polatcı Fatih Özçalık Zümral Gültekin

Öz

This study was designed to determine the effect of workers’ workplace loneliness on job and life satisfaction and mediating role of leader-member exchange among these variables. In accordance with this aim, sample of this research consisted of 153 administrative personnel of Hitit University. As a result of the study, it was determined that workplace loneliness negatively affected the leadermember exchange and job and life satisfaction. Moreover, hierarchical regression analysis was carried out in order to identify whether there was an mediating role of leader-member exchange job and life satisfaction or not. As a result of this analysis, it was established that leader-member exchange had an mediating role on the effect of workplace loneliness and job and life satisfaction

Anahtar Kelimeler

Workplace Loneliness, Job Satisfaction, Life Satisfaction, Leader-Member Exchange

İŞYERİ YALNIZLIĞININ İŞ VE YAŞAM TATMİNİNE ETKİSİ: LİDER-ÜYE ETKİLEŞİMİNİN ARACILIK ROLÜ

Öz

Bu çalışma, çalışanların iş hayatlarında yaşadıkları yalnızlığın iş ve yaşam tatmini üzerindeki etkisi ve lider-üye etkileşiminin bu değişkenler arasında aracılık rolünü belirlemek amacıyla tasarlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın örneklemini Hitit Üniversitesi’nde görev yapan toplam 153 idari personel oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda işyeri yalnızlığının lider-üye etkileşimi ile iş ve yaşam tatminini negatifyönde etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca lider-üye etkileşiminin işyeri yalnızlığı ile iş ve yaşam tatmini arasındaki ilişki üzerinde aracılık etkisinin olup olmadığını belirlemek amacıyla hiyerarşik regresyon analizi yapılmıştır. Bu analiz sonucunda da lider-üye etkileşiminin işyeri yalnızlığı ile iş ve yaşam tatmini üzerindeki etkisinde aracılık rolü olduğu tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

İşyeri Yalnızlığı, İş Tatmini, Yaşam Tatmini, Lider-Üye Etkileşimi

Kaynakça

• Baron, M. Reuben ve Kenny A. David (1986) “The Moderator- Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, And Statistical Considerations”, Journal Of Personality And Social Psychology, 51(6): 1173-1182.
• Brayfield, H. A. ve Rothe, H. F. (1951) “An Index of Job Satisfaction”, Journal of Applied Psychology, 35: 307- 311.
• Cheung, M. F. Y. ve Wu, W.P. (2012) “Leader-Member Exchange and Employee Work Outcomes in Chinese Firms: The Mediating Role of Job Satisfaction”, Asia Pacific Business Review, 18(1): 65-81.
• Çekmecelioğlu, H. G., (2005) “Örgüt ikliminin iş Tatmini ve İsten Ayrılma Niyeti Üzerinedeki Etkisi : Bir Arastırma”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2): 23-39.
• Çekmecelioğlu, H. G. ve Ülker, F. (2014) “Lider-Üye Etkileşimi ve Çalışan Tutumları Üzerindeki Etkisi: Eğitim Sektöründe Bir Araştırma”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, KOSBED, 28: 35-58.
• Çevik, N. K. ve Korkmaz, O. (2014) “Türkiye’de Yaşam Doyumu ve İş Doyumu Arasındaki İlişkinin İki Değişkenli Sıralı Probit Model Analizi”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1): 126-145.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk Ş. (2014). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi. Diener, E., Emmons, A. R., Larsen, J. R. ve Griffin, S. (1985) “The Satisfaction With Life Scale”, Journal of Personality Assessment, 49(1): 71-75.
• Dienesch, R. M. ve Liden, R. C. (1986) “Leader-Member Exchange Model of Leadership: A Critique and Further Development”, Academy of Management Review, 11(3): 618-634.
• Doğan, T., Çetin, B. ve Sungur, M. Z. (2009) “İş Yaşamında Yalnızlık Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması”, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10: 271-277.
• Eroğlu, K. ve Yılmaz, Ö. (2015) “Etik Liderlik Davranışlarının Algılanan Örgüt İklimi Üzerine Etkisine Yönelik Bir Uygulama: İş Yaşamında Yalnızlık Duygusunun Aracılık Etkisi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(1): 280-308.
• Gedik, T., Akyüz, K. C. ve Batu C. (2009) “Orman Endüstri İşletmelerinde Yönetici İş Tatmin Düzeyinin Belirlenmesi (Düzce İli Örneği)”, Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 9(1): 1-11.
• Graen, G., Dansereau, F. ve Minami, T. (1972) “Dysfunctional Leadership Styles,” Organizational Behavior and Human Performance, 7: 216-236.
• Graen, G., Novak, M. ve Sommerkamp, P. (1982) “The Effects of Leader-Member Exchange and Job Design on Productivity and Satisfaction: Testing a Dual Attachment Model,” Organizational Behavior and Human Performance, 30: 109-131.
• Graen, B. G. ve Uhl-Bien, M. (1995) “Relationship-Based Approach to Leadership: Development of LeaderMember Exchange (LMX) Theory of Leadership Over 25 Years: Applying A Multi-Level Multi-Domain Perspective”, Leadership Quarterly, 6(2): 219-247.
• Harris, K. J., Wheeler, A. R. ve Kacmar, K. M. (2009), “Leader–Member Exchange And Empowerment: Direct And Interactive Effects On Job Satisfaction, Turnover Intentions, And Performance,” The Leadership Quarterly, 20: 371-382.
• Ilgın, B. (2013) “Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının Oluşumunda Lider Üye Etkileşimi Niteliğinin Etkisi Üzerine Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3): 33-56.
• Kaymaz, K., Eroğlu, U. ve Sayılar, Y. (2014), “Effect of Loneliness at Work on the Employees’ Intention to Leave”, İŞ, GÜÇ, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 16(1): 38-53.
• Keser, A. (2003), Çalışmanın Anlamı, İnsan Yaşamındaki Yeri ve Yaşam Doyumu Üzerine Bir Uygulama, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Köker, S. (1991), Normal ve Sorunlu Ergenlerin Yaşam Doyumu Düzeylerinin Karşılaştırılması, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Loi, R., Chan, K. V. ve Lam, L. W. (2014), “LeaderMember Exchange, Organizational Identification, and Job Satisfaction: A Social Identity Perspective”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 87: 42-61.
• Mellor, D., Stokes, M., Firth, L., Hayashi, Y. ve Cummins, R. (2008), “Need for Belonging, Relationship Satisfaction, Loneliness, and Life Satisfaction,” Personality and Individual Differences, 45: 213-218.
• Monahan, K. (2013), “What Do Values Have To Do With It?: An Exploration Into The Moderating Impact Of Work Values On The Relationship Between LeaderMember-Exchange And Work Satisfaction”, Academy of Strategic Management Journal, 12(1): 95-111.
• Özutku, H. (2007) “Yönetici-Ast Etkileşimi ile İş Tatmini Arasındaki İlişki”, Amme İdaresi Dergisi, 40(2): 79-98.
• Özutku, H., Ağca, V. ve Cevrioğlu, E. (2008) “Lider-Üye Etkileşimi Teorisi Çerçevesinde, Yönetici-Ast Etkileşimi ile Örgütsel Bağlılık Boyutları ve İş Performansı Arasındaki İlişki: Ampirik Bir İnceleme” İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2): 193-210.
• Polatcı, S. ve Keser, A. (2015) “İş Aile Yayılımının Bireyin İş ve Yaşam Tatmini Üzerindeki Etkilerine Yönelik Bir Araştırma”, Gaziosmanpaşa Üniversitesi 3.Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı: 30-37.
• Saldamlı, A. (2008) “Otel İşletmelerinde Bölüm Yöneticilerinin İş ve Yaşam Tatminini Belirlemeye Yönelik Bir Alan Araştırması”, Marmara Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 25(2): 693-719.
• Scandura, T., ve Graen, G. (1984) “Moderating Effects of Initial Leader-Member Exchange Status on the Effects of a Leadership Intervention”, Journal of Applied Psychology, 69: 428-436.
• Şişman, M. ve Turan S. (2004) “Bazı Örgütsel Değişkenler Açısından Çalışanların İş Doyumu Ve Sosyal Duygusal Yalnızlık Düzeyleri (Meb Şube Müdür Adayları Üzerinde Bir Araştırma)”, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1): 117-128.
• Volmer, J.; Niessen, C.; Spurk, D.; Linz, A. ve Abele, A. E. (2011) “Reciprocal Relationships Between LeaderMember Exchange (LMX) and Job Satisfaction: A Cross-Lagged Analysis”, Applied Psychology: An International Review, 60(4): 522-545.
• Yaşlıoğlu, M. M., Pekdemir, I., ve Toplu, D. (2013) “Duygusal Zeka ve Çatışma Yönetimin Yöntemleri Arasındaki İlişki ve Bu İlişkide Lider Üye Etkileşiminin Rolü”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(22): 191-220.
• Yılmaz, E., ve Altınok, V. (2009) “Okul Yöneticilerinin Yalnızlık ve Yaşam Doyum Düzeylerinin İncelenmesi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(3): 451-470.
• Yılmaz, E. ve Aslan, H. (2013), “Öğretmenlerin İşyerindeki Yalnızlıkları ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(3): 59-69.
• Yurcu, G. ve Kocakula, Ö. (2015) “Konaklama İşletmelerinde Çalışan Yalnızlığının Öznel İyi Oluş Üzerinde Etkisi”, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1): 30-41.
• Wright, S. L. (2005) Loneliness in the Workplace, Unpublished Doctoral Dissertation, Christchurch (New Zealand), University of Cantenbury.
• Wright S. L.; Burt C. D. B. ve Strongman K. T. (2006) “Loneliness in The Workplace: Construct Definition And Scale Development”, New Zealand Journal of Psychology, 35(2): 59-68.