KUSADASI’NDA KIYI KULLANIMI VE TURİZMİN MEKÂNSAL ETKİLERİ KONUSUNDA YEREL HALKIN TUTUMLARI

Yıl 2007, Cilt: 16 Sayı: 1-2, 69 - 85, 01.06.2007

Neslihan Dal Sultan Baysan

Öz

Kuşadası kıyıları Türkiye’de yaz aylarında diğer kıyı alanlarında olduğu gibi yoğun turizm faaliyetlerine mekan olmaktadır. Bunun sonucunda kıyı alanları, kullanım kapasitelerinin üzerinde baskı ile karşı karşıya kalmakta, bu baskı çevresel ve ekolojik bozulmalara neden olmaktadır. Hassas kıyı alanlarında doğal yapıyı bozmadan turizmin sürdürülebilirliğini sağlamanın kosullarından biri yanlış arazi kullanımının önüne geçmektedir. Bu çalışmada, turizm faaliyetlerinin kıyı kullanımı ve çevre üzerindeki etkileri incelenmekte ve yerel halkın bu konudaki görüşleri incelenmektedir. Bu amaçla iki yöntem kullanılmıştır. Birincisi, kıyı kullanımı-turizm ilişkisi, turizmin çevresel etkileri ve çevrenin korunması için sorumlu organlar konusundaki tutumları irdelemek için kullanılan yerel halka uygulanan ankettir. İkincisi, ilçenin mevcut arazi durumunu incelemek amacıyla kullanılan Aydın İli Arazi Varlığı (2001) Haritası’dır. 2001 Arazi Varlığı Haritası, 2005 yılı haritası ile karşılastırıldığında Kuşadası kıyı alanında tarım aleyhine önemli değişiklikleri göstermektedir. Dolayısıyla son yıllardaki haritaları incelemek dahi Kuşadası’nda yanlış arazi kullanımının verimli arazilerde kayba yol açtığını kanıtlamaktadır. Ayrıca, yerel halkın görüslerine göre, turizm faaliyetleri yörede giderek artan çevresel sorunlara neden olmaktadır. Yine yaz aylarında aşırı baskıya maruz kalan doğal kaynakların korunması için yapılaşmanın durdurulması gerektiği belirtilmektedir. Yerel halkın turizm faaliyetlerine karşı hosnutsuzluğunu gösteren bu görüşler yörede turizmin sürdürülebilirliği hakkında soru işaretleri yaratmaktadır.

Anahtar sözcükler: Kıyı Kullanımı, Çevresel Etkiler, Yerel Halk, Tutumlar, Kuşadası.

Anahtar Kelimeler

-

Coastal Land use and attitudes of local people on spatial impacts of tourism in Kuşadası

Öz

As in other coastal areas Kusadası shoreline is used by intense tourism activities. Because of these activities particularly the coastal fringe is under pressure. Due to this intense use some ecological and environmental problems occur. It is particularly important to prevent land degradation in the fragile environments. Therefore, knowing the limits of land capability classification and obeying its rules are important issues. This study investigates both the effects of tourism on the land use in Kusadası, and the attitudes of local people towards the environmental effects of the industry. First of all, a questionnaire towards the locals was applied. Further, current land use in Kusadası was investigated by using Aydın Province Land Inventory Map of 1997. Some of the findings indicate that there is misuse of land in Kusadası. In addition, the local people perceive tourism to bring more environmental problems. If construction carries on in the future the industry is to bring more pressure on the environmental resources namely on the natural habitats, landscapes and coastal ecosystems.

Key words: Coastal land use, environmental effects, local people, Kusadası.

Anahtar Kelimeler

Coastal land use, environmental effects, local people, Kuşadası

Kaynakça

• İlişkileri: Trabzon İli Kıyı Kullanımı ve Sonuçları. Türkiye’nin Kıyı ve Deniz Alanları 1. Ulusal Konferansı, Türkiye Kıyıları 97 Konferansı Bildiriler, Ankara. Atalay, İ. 2001. Genel Beşeri ve Ekonomik Coğrafya. Meta Basım, İzmir.
• Atalay, İ. 2004. Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği. Meta Basım, İzmir.
• Aydın Gazetesi. 2006. ‘Kuşadası’nda şok fen ve imar soruşturması’. s.8, 16.10.2006.
• Baysan, S. 2002. ‘Didim Kıyı Alanı Örneğinde Turizmin Çevresel Etkileri Konusunda Yerli Halkın
• Tutumları: Bir Ege Tatil Merkezi Örneği’. 599–608, Türkiye Kıyıları 02: Türkiye’nin Kıyı ve Deniz Alanları IV. Ulusal Konferansı Bildiriler Kitabı, Kıyı Alanları Yönetimi Türk Milli Komitesi, Ankara. Baysan, S. 2004. ‘Ekolojik Etkiler: Turistler, Konaklama Tesisleri ve Yerel Halkın Tutumları’. A. Yüksel ve M. Hançer (eds.) Turizm: İlkeler ve Yönetim, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Baysan, S. 2005 ‘Turizmin Geliştirilmesi ve Çevreye Etkileri Konusunda Yerli Turistlerin Tutumları:
• Ören, Milas Örneği’. SOID: Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 2 (4), 22–30. Brown, F. (ed.) 1998. Tourism reassesed: blight or blessing? Oxford: Butterworth-Heinemann.
• Çavuş, Ş. 2004. ‘Turizmde Taşıma Kapasitesi’ A. Yüksel ve M. Hançer (eds.) Turizm: İlkeler ve Yönetim.
• Turhan Kitabevi, Ankara. Demir, Ç. ve Çevirgen, A. 2006. Turizm ve Çevre Yönetimi. Nobel Yayınevi.
• Doğan, E. ve Erginöz, M.A. 1997. Türkiye’de Kıyı Alanları Yönetimi ve Yapılaşması. Arion Yayınevi, İstanbul.
• Doğaner, S. 2001. Türkiye Turizm Coğrafyası. Çantay Kitabevi, İstanbul.
• Doxey, G.U. 1975. A Causation Theory of Visitor Resident Irritants: Methodology and Research. İçinde,
• Ferences Proceedings of the 6th Annual Conference of the Travel Research Association, –198, Travel Research Association, San Diego. Erdoğan, N. 2003. Çevre ve (eko) Turizm. ERK, Ankara.
• Erinç, S. 2001. Jeomorfoloji II. Der Yayınları, İstanbul.
• Godfrey, K.B. 1998 ‘Towards Sustainability? Tourism in the Republic of Cyprus’ pp. 58–79 İçinde L.C.
• Harrison ve W. Husbands (eds.) Practising Responsible Tourism: International Case Studies in Tourism Planning, Policy and Development, John Wiley & Sons, Inc, Kanada. Goodall, B. ve Cater, E. 1996. Self-regulation for sustainable tourism? Ecodecision, Spring, 20: 43–45.
• Husbands, W. ve Harrison, L.C. 1996. ‘Practising Responsible Tourism: Understanding Tourism Today to Prepare for Tomorrow’, ss. 1–15, İçinde, Harrison L.C. ve Husbands, W. (eds.)
• Practising Responsible Tourism: International Case Studies in Tourism Planning, Policy, and Development, Wiley & Sons, Inc, Kanada. İrtem, E. ve Karaman E. 2004. ‘Edremit Küçükkuyu arasındaki turizm faaliyetlerinin kıyı alanlarına etkisi ve önerilen yönetim programı’. İstanbul Teknik Üniversitesi Dergisi/d, Mühendislik, 3 (1), 3–14.
• Ko, D.W. ve Stewart, W.P. 2002. ‘A structural equation model of residents attitudes for tourism development’. Tourism Management, 23, 512–530.
• Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü 2001 ve 2007. Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü Aydın Arazi Kullanım Raporu. Aydın.
• Kuşadası Belediyesi 2006. Kuşadası Çevre Durum Raporu, Kuşadası.
• Kuşadası Tarım İlçe Müdürlüğü 2006. Kuşadası İlçesi Tarımsal Kalkınma Planı. Toprak Ofset, Kuşadası.
• Kuşadası Ticaret Odası 2006. Turizm Analizi ve Bölge Sorunları Çözüm Önerileri. Erişim adresi: http://www.kuto.org.tr/ (09.10.2006).
• Kuşadası Turizm İlçe Müdürlüğü 2006. Turizm Analizi. Kuşadası.
• Öner, E. ve Uncu, L. 2000. Kuşadası’nın Gelişiminde Coğrafi Çevre Özelliklerinin Etkisi, Geçmişten
• Geleceğe Kuşadası Sempozyumu, Meta Basım, İzmir. Özbey, R. F. 2002. Küreselleşme Sürecinde Sürdürülebilir Turizm Kalkınması (Sustainable Tourism Development http://www.econturk.org/Turkiyeekonomisi/kuresellesme.doc (25.04.2007) in Globalization Progress)
• Özgüç, N. 2003. Turizm Coğrafyası: Özellikler ve Bölgeler. Çantay Kitabevi, İstanbul.
• Sesli, F., A., Akyol, N. ve İnan, H.İ. 2002. ‘CBS ile Kıyı Kenar Çizgisi-Mülkiyet İlişkilerinin
• İncelenmesi’. VIII. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, TMMO HKMO, Ankara. Sponza, D.T. 1997. Sürdürülebilir Kıyı Turizmi ve Çevre Etkileşimleri. II. Kıyı Sorunları ve Çevre
• Sempozyumu. Kuşadası Belediyesi Yayınları, 8, Kuşadası. Tekeli, H. 1992. Türk Turizminin Felsefi Sorunları, Öneriler. III. Ulusal Turizm Kongresi, Kuşadası
• Belediyesi Yayınları, 5, Kuşadası. Young, G. (1973). Tourism: Blessing or Blight. Middlesex: Penguin Books Ltd.
• Zafer, B. ve Duman, O. 1997. ‘Toplu Konut Şeklinde Yayılan İkinci Konutların Kıyısal Alanlara Olan
• Baskılarının Kuşadası Örneğinde İncelenmesi. Sürdürülebilir Kıyı Turizmi ve Çevre Etkileşimleri’, II. Kıyı Sorunları ve Çevre Sempozyumu, Kuşadası Belediyesi Yayınları, , Kuşadası.