Kavram Karikatürü Destekli Fen Öğretimi Hakkında Öğretmen Adaylarının Görüşleri

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 2, 738 - 773, 29.12.2017

Emine Yurtyapan Nezahat Kandemir Şevket Kandemir

https://doi.org/10.12984/egeefd.279846

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı, kavram karikatürü destekli fen öğretimi alan fen bilgisi öğretmen adaylarının görüşlerini belirlemektir. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim yöntemi ile yürütülmüştür. Çalışmanın örneklemini Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği 3. Sınıfta öğrenim gören öğretmen adayları  (n= 6) oluşturmaktadır. Örneklem seçiminde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Veriler yarı yapılandırılmış mülakatlar yoluyla elde edilmiştir. Mülakatların analizinde NVIVO 9. 0 programı kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda elde edilen veriler incelendiğinde kavram karikatürü destekli fen öğretimi hakkında öğretmen adayları ders öncesinde kaygılarının olduğu bildirmişlerdir. Ancak bu kaygılarının dersten sonra azaldığını, ileride meslek hayatlarında bu derste edindikleri tecrübeler ile kavram karikatürlerini kendi öğrencilerinde kullanacaklarını ifade etmişlerdir. Ayrıca kendilerinde derse yönelik motivasyon durumlarının artmasıyla bilişsel ve duyuşsal becerilerin gelişmesini sağladığını, özellikle psikomotor becerilerinin geliştiğini belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Fen Öğretimi, kavram karikatürü

Kaynakça

• Aydın, G. (2015). The Effects of Computer-Aided Concept Cartoons and Outdoor Science Activities on Light Pollution. International Electronic Journal of Elementary Education, 7(2), 142-156. Bakanay, Ç. D. ve Çakır, M. (2016). Phenomenology and its Reflections on Science Education Research. International Online Journal of Educational Sciences. 8(4), 161- 177. Balım, A. G., İnel, D., Evrekli, E. (2008). Fen Öğretiminde Kavram Karikatürü Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Sorgulayıcı Öğrenme Becerileri Algısına Etkisi. İlköğretim Online, 7(1), 188-202. Balım, A. G., İnel, D., Evrekli, E., Kesercioğlu, T. (2008). The Use of Concept Cartoons in Constructive Science and Technology Education: “The Examples about the Subject of Pressure”. XIII. IOSTE Symposium, The Use of Science and Technology Education for Peace and Sustainable Development, September 21-26, Kuşadası -Türkiye. Balım, A. G., İnel-Ekici, D. ve Özcan, E. (2016). Concept Cartoons Supported Problem Based Learning Method in Middle School Science Classrooms. Journal of Education and Learning, 5(2), 272-284. Baysarı, E. (2007). İlköğretim Düzeyinde 5. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Canlılar ve Hayat Ünitesi Öğretiminde Kavram Karikatürü Kullanımının Öğrenci Başarısına, Fen Tutumuna ve Kavram Yanılgılarının Giderilmesine Olan Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Bilen, K. ve Köse, S. (2012). Kavram Öğretiminde Etkili Bir Strateji TGA (Tahmin Et- Gözle- Açıkla). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(24), 21- 42. Böyük, U., Demir, S. ve Erol, M. (2010). Fen ve Teknoloji Dersi Öğretmenlerinin Laboratuvar Çalışmalarına Yönelik Yeterlik Görüşlerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Tübav Bilim Dergisi, 3(4), 342-349. Çetin, E. (2012). Karikatürler ile Zenginleştirilmiş Fen ve Teknoloji Dersinin Öğrenci Başarısı ve Tutumları Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Çiçek, T. (2011). İlköğretim 6. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersinde Kavram Karikatürlerinin Öğrenci Başarısına, Tutumuna ve Kalıcılığa Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa. Çiğdemtekin, B. (2007). Fizik Eğitiminde Elektrostatik Konusu ile İlgili Kavram Yanılgılarının Giderilmesine Yönelik Bir Karikatüristik Yaklaşım. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Demir, S., Böyük, U. ve Koç, A. (2011). Fen ve Teknoloji Dersi Öğretmenlerinin Laboratuvar Şartları ve Kullanımına İlişkin Görüşleri ile Teknolojik Yenilikleri İzleme Eğilimleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 66-79. Demir, Y., Uzoğlu, M. ve Büyükkasap, E. (2012). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Kuvvet ve Hareket ile İlgili Sahip Olduğu Kavram Yanılgılarının Belirlenmesinde Kullanılan Karikatürlerin ve Çoktan Seçmeli Soruların Etkililiğinin Karşılaştırılması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 88-102. Duban, N. Y. (2013). Sınıf Öğretmenlerinin Kavram Karikatürlerini Hazırlama ve Kullanmaya Yönelik Görüşleri. Akademik Araştırmalar Dergisi, 14(56), 35-54. Durmaz, B. (2007). Yapılandırıcı Fen Öğretiminde Kavram Karikatürlerinin Öğrencilerin Başarısı ve Duyuşsal Özelliklerine Etkisi (Muğla İli Merkez İlçe Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla. Ekici, F., Ekici, E. ve Aydın, F. (2007). Utility of Concept Cartoons in Diagnosing and Overcoming Misconceptions Related to Photosynthesis. International Journal of Environmental & Science Education, 2(4), 111 – 124. Ekici, G. (1996). Biyoloji Öğretmenlerinin Öğretiminde Kullandıkları Yöntemler ve Karşılaştıkları Sorunlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Erdoğan, A. ve Özsevgeç, L. C. (2012). Kavram Karikatürlerinin Öğrencilerin Kavram Yanılgılarının Giderilmesi Üzerindeki Etkisi: Sera Etkisi ve Küresel Isınma Örneği. Turkish Journal of Education, 1(2), 1-13. Eroğlu, N. (2010). 6. Sınıf "Maddenin Tanecikli Yapısı" Ünitesindeki Kavramların Öğretiminde Öğrenci Ürünü Karikatürlerin Kullanımı. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya. Erten, S. (1991). Biyoloji Laboratuarlarının Önemi ve Laboratuarda Karşılaşılan Güçlükler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Evrekli, E. ve Balım, A. G. (2015). Fen Derslerinde Animasyon Destekli Kavram Karikatürleri Kullanımının Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Sorgulayıcı Öğrenme Becerileri Algılarına Etkisi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (11), 109- 136. Greenwald, S. J., Nestler, A. (2004). Engaging Students with Significant Mathematics from the Simpsons. Primus, 14(1), 29-39. Gül, Ş., Köse, E. Ö. ve Konu, M. (2014). Genetik Ünitesinin Öğretiminde Kavram Karikatürü Kullanımının Biyoloji Öğretmeni Adayları Üzerine Etkisi. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 2(1), 1-22. Güneş, M. H., Güneş, O. ve Hoplan, M. (2012). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Fen Bilgisi Laboratuvar Uygulamaları I-II Dersine Yönelik Görüşleri. Journal of Educational and Instructional Studies in the World, 2(1), 102-109. Güneş, M. H., Şener, N., Germi- Topal, N. ve Can, N. (2013). Fen ve Teknoloji DersindeLaboratuvar Kullanımına Yönelik Öğretmen ve Öğrenci Değerlendirmeleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 1-11. İnel, D. ve Balım, A. G. (2011). Kavram Karikatürleri Destekli Probleme Dayalı Öğrenme Yönteminin İlköğretim Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyonlarına Etkisi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 169-188. İnel, D., Balım, A. G. ve Evrekli, E. (2009). Fen Öğretiminde Kavram Karikatürü Kullanımına İlişkin Öğrenci Görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(1), 1-16. İzgi, Ü. (2012). Öğretmen Adaylarının Eğitiminde ve İlköğretim I. Kademe Fen Eğitiminde Kavram Karikatürü Kullanımının Etkileri. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Karamustafaoğlu, O., Cerrah, L. ve Sevim, S. (2003)."Improving of Science Education Curriculum in the World and Turkey: A Short View". Aktaran: Karamustafaoğlu, O., Yaman, S. (2006). Fen Eğitiminde Özel Öğretim Yöntemleri I-II. (1. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. Karamustafaoğlu, O., Yaman, S. (2006). Fen Eğitiminde Özel Öğretim Yöntemleri I- II. (1. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. Keogh et. al. (1999). Concept Cartoons, Teaching and Learning in Science: An Evaluation. Aktaran: Cengizhan, S. (2011). Modüler Öğretim Tasarımıyla Entegre Edilmiş Kavram Karikatürleri Hakkında Öğretmen Adaylarının Görüşleri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 36(160), 93- 104. Keogh, B. ve Naylor, S. (1999). Concept Cartoons, Teaching and Learning in Science: An Evaluation. Aktaran: Durmaz, B. (2007). Yapılandırıcı Fen Öğretiminde Kavram Karikatürlerinin Öğrencilerin Başarısı ve Duyuşsal Özelliklerine Etkisi (Muğla İli Merkez İlçe Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla. Kinchin, I. M. (2004). Investigating Student's Beliefs About Their Preferred Role as Learners. Aktaran: Ören- Şaşmaz, F. (2009). Öğretmen Adaylarının Kavram Karikatürü Oluşturma Becerilerinin Dereceli Puanlama Anahtarıyla Değerlendirilmesi. e- Journal of New World Sciences Academy, 4(3), 994-1016. Kirişçioğlu, S. ve Başdaş, E. (2007). Yapılandırmacı Öğrenme Ortamlarında Fen ve Teknoloji Derslerinde Kullanılabilecek Kavram Karikatürleri ve Etkinlik Örnekleri. Aktaran: Ören- Şaşmaz, F. (2009). Öğretmen Adaylarının Kavram Karikatürü Oluşturma Becerilerinin Dereceli Puanlama Anahtarıyla Değerlendirilmesi. e- Journal of New World Sciences Academy, 4(3), 994-1016. Kishore R., Agrawal, M. ve Rao, H. R. (2005). Determinants of Sourcing During Technology Growth and Maturity: An Empirical Study of e-Commerce Sourcing. Aktaran: Meşeci, B., Karamustafaoğlu, S. ve Bacanak, A. (2012). Yaratıcı Drama Yöntemiyle Maddenin Değişimi Konusunun Öğretimi: N VİVO Değerlendirme. X. UFBMEK, Haziran 27-30, Niğde- Türkiye. Köklükaya, A. N., Yıldırım, E. G. ve Selvi, M. (2016). The Effects of Cartoons Prepared by Pre-Service Science Teachers on Academic Achievement and Anxiety Level/Fen Bilgisi Öğretmen Adayları Tarafından Hazırlanan Karikatürlerin Akademik Başarı ve Endişe Düzeyine Etkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(2), 427-446. Liew, C.W. (1995). “A Predict-Observe-Explain Teaching Squence for Learning About Students’ Understanding of Heat and Expansion of Liquids”. Aktaran: Köse, S., Coştu, B. ve Keser, Ö., F. (2003). Fen Konularındaki Kavram Yanılgılarının Belirlenmesi: TGA Yöntemi ve Örnek Etkinlikler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 43-53. Long, S. ve Marson, K. (2003). Concept cartoons. Investigating. Aktaran: Ören- Şaşmaz, F. (2009). Öğretmen Adaylarının Kavram Karikatürü Oluşturma Becerilerinin Dereceli Puanlama Anahtarıyla Değerlendirilmesi. e- Journal of New World Sciences Academy, 4(3), 994-1016. Meriç, G. (2014). Fen ve Teknoloji Dersinde Kavram Karikatürlerinin Öğrencilerin Kavramsal Anlama, Motivasyon ve Tutum Düzeyleri Üzerine Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa. Mısır, N. ve Saka, A. Z. (2012). Fizik Öğretiminde Elektriksel İş ve Isı Konusunda Tahmin Et - Gözle- Açıkla Yöntemine Dayalı Olarak Geliştirilen Etkinlik Uygulaması. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde, 27-30 Haziran 2012. Miles, M. B., Huberman, A. M., & Saldana, J. (2014). Qualitative Data Analysis: A Methods Sourcebook. (3nd Edition). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications. Minárechová, M. (2016). Using a Concept Cartoon Method to Address Elementary School Students' Ideas about Natural Phenomena. European Journal of Science and Mathematics Education, 4(2), 214-228. Oluk, S. ve Özalp, I. (2007). The Teaching of Global Environmental Problems According to the Constructivist Approach: As a Focal Point of the Problem and the Availability of Concept Cartoons. Educational Sciences: Theory & Practice,7 (2), 881-896. Özalp, I. (2006). Karikatür Tekniğinin Fen ve Çevre Eğitiminde Kullanılabilirliği Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa. Özmen, H., Demircioğlu, G., Burhan, Y., Naseriazar, A. ve Demircioğlu, H. (2012). Using Laboratory Activities Enhanced with Concept Cartoons to Support Progression in Students’ Understanding of Acid-Base Concepts. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 13(1), 1-29. Özyılmaz-Akamca, G., Ellez, A. M. ve Hamurcu, H. (2009). Effects of Computer Aided Concept Cartoons on Learning Outcomes. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1(1), 296-301. Özyılmaz-Akamca, G., ve Hamurcu, H. (2009). Analojiler, Kavram Karikatürleri ve Tahmin- Gözlem-Açıklama Teknikleriyle Desteklenmiş Fen ve Teknoloji Eğitimi. E-Journal of New World Sciences Academy, 4(4), 1186-1206. Patton, M. Q. (1990). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. (3. Basım). (Çev. Bütün, M. ve Demir, S. B.). Ankara: Pegema Akademi. Rule, A. C., Auge, J. (2005). Using Humorous Cartoons to Teach Mineral and Rock Concepts in Sixth Grade Science Class. Journal of Geoscience Education, 53(5), 548-558. Şaşmaz Ören, F., Meriç, G. (2014). Seventh Grade Students' Perceptions of Using Concept Cartoons in Science and Technology Course. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 2(2), 116-136. Şengül, S. ve Üner, İ. (2010). What is the İmpact of the Teaching “Algebraic Expressions and Equations” Topic with Concept Cartoons on the Students’ Logical Thinking Abilities?. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 5441-5445 Taşlıdere, E. (2013). The Effects of Concept Cartoon Worksheets on Students’ Conceptual Understandings of Geometrical Optics. Eğitim ve Bilim, 38(167), 144-161. Topkaya, Y. (2016). Doğal Çevreye Duyarlılık Değerinin Aktarılmasında Kavram Karikatürleri ile Eğitici Çizgi Romanların Etkililiğinin Karşılaştırılması/A Comparison Between Impact of Concept Cartoons and Impact of Instructional Comics in Teaching Value of Sensation on Natural Environment. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(34), 259-272. Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Araştırma Tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 6(4), 543-559. Uşaklı, H. ve Akpınar, E. (2015). Fen Laboratuvarı Kaygı Ölçeğinin (FLKÖ) Geliştirilmesi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 1241-1250. Van der Mescht, H. (2004). Phenomenology in Education: A Case Study in Educational Leadership. Indo-Pacific Journal of Phenomenology, 4(1), 1-16. White, R. T. ve Gunstone, R. F. (1992). Probing Understanding, the Falmer Press. Aktaran: Özyılmaz-Akamca, G., ve Hamurcu, H. (2009). Analojiler, Kavram Karikatürleri ve Tahmin-Gözlem-Açıklama Teknikleriyle Desteklenmiş Fen ve Teknoloji Eğitimi. E- Journal of New World Sciences Academy, 4(4), 1186-1206. Yavuz, S., Çelik, G. (2013). Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Gazlar Konusundaki Kavram Yanılgılarına Tahmin Et-Gözle-Açıkla Tekniğinin Etkisi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-20. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (8. Baskı), Ankara: Seçkin Yayınları. Yıldız, İ. (2008). Kavram Karikatürlerinin Kavram Yanılgılarının Tespitinde ve Giderilmesinde Kullanılması: Düzgün Dairesel Hareket. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.