Hemşirelik Eğitiminde Kazandırılması Planlanan Temel Hemşirelik Becerilerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 34 Sayı: 1, 1 - 25, 26.04.2018

Mizgin Şimşek Gülsüm Çonoğlu FATMA Orgun

Öz

Başlık: HEMŞİRELİK EĞİTİMİNDE KAZANDIRILMASI PLANLANAN DUYUŞSAL VE PSİKOMOTOR BECERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Title:EVALUATION OF AFFECTIVE AND PSYCHOMOTOR SKILLS PLANNED TO BE
ACQUIRED DURING NURSING EDUCATION

Özet:Amaç: Bu
araştırma, 2015-2016 eğitim-öğretim yılında bir hemşirelik fakültesinde
öğrenimine devam eden intörn hemşirelerin, hemşirelik eğitiminde kazandırılması
planlanan duyuşsal ve psikomotor becerilerin değerlendirilmesi amacıyla yapılan
tanımlayıcı türde bir çalışmadır.

Gereç ve Yöntem: Araştırmanın evrenini,
2015-2016 eğitim-öğretim yılında bir hemşirelik fakültesinin son sınıfında
öğrenim gören toplam 192 intörn hemşire oluşturmuştur. Veri toplama aracı
olarak, 17 sorudan oluşan “Sosyo-Demografik Veri Formu” ve araştırmacı
tarafından Hemşirelik Fakültesi Entegre Eğitim Sistemi Lisans Eğitimi Temel
Hemşirelik Becerileri Rehberi doğrultusunda geliştirilen 24 alt başlık altında
gruplandırılmış, 162 sorudan oluşan “Hemşirelik Eğitiminde Kazandırılması
Planlanan Duyuşsal ve Psikomor Becerileri Değerlendirme Formu” kullanılmıştır.
Araştırma verilerinin değerlendirilmesinde SPSS 22.0 paket program kullanılarak,
sayı, yüzde dağılımları ve ortalamaları alınmıştır.

Bulgular ve Sonuç:
İntörn hemşirelerin dört yıllık hemşirelik eğitim programının
kendilerine kazandırdığını düşündükleri duyuşsal
ve psikomotor beceriler incelendiğinde; ortalamalarının 1.75±.83-2.94±.26
arasında yer aldığı görülmektedir. Eğitim programının kendilerine
kazandırdığını düşündükleri beceriler incelendiğinde; en çok “empati
(2.60±.59)”, en az ise; “motivasyon (2.39±.71)” becerisini kazandıkları
saptanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucunda
intörn hemşirelerin en çok kazandıkları psikomotor beceriler, hastaların nabız muayenesi ve
değerlendirmesini yapabilme (2.94±.26), beden kitle indeksi hesaplayabilme (2.91±.34) ve hastaların beden sıcaklığını ölçebilme (2.91±.31)
iken, rahim içi araç takabilme (1.75±.83), rektal tüp uygulayabilme (1.95±.85)
ve smear alabilme (2.00±.83) en az kazandıkları psikomotor beceriler olarak
saptanmıştır. Yapılan bu araştırmada, intörn
hemşireler genellikle bütün becerilerin kendilerine kazandırıldığını
belirtmelerine rağmen daha önceki araştırmalara oranla bu becerilerin
kazandırılma oranının azaldığı görülmektedir. Bu sorunu giderebilmek için,
öğrencilerin uygulama alanlarının arttırılması, bu alanlarındaki öğrenci
yoğunluğunun azaltılması, intörn hemşirelerin yoğun bakım, acil servis gibi
komplike alanlarda uygulama yapmaları ve klinik uygulamalarda sistem
değerlendirmelerine daha fazla yer verilmesi önerilmektedir.

Abstract:

Objective:
This research is
a descriptive type of study carried out to evaluate the affective and
psychomotor skills planned to be acquired
in nursing education to intern nurses receiving education in a nursing faculty
during 2015 – 2016 education-teaching year.

Methods: A total of 192 senior intern nurses receiving
education at a nursing faculty in 2015 – 2016 academic year, comprised the
universe of research. As data collection tools the “Socio-demographic Data
Form” (consisted of 17 questions) and “Evaluation of Affective and Psychomotor
Skills Planned to be Acquired in
Nursing Education Form” (consisted of 162 questions) were used; second form’s
questions were grouped under 24 subtitles that were developed in line with
Nursing Faculty Integrated Education System Undergraduate Education Basic
Nursing Skills Guide and scored between 1 and 3 points. During assessment of research
data SPSS 22.0 version package program was used and number, percentage
distributions and averages were taken.

Results: When the affective and psychomotor
skills of intern nurses that they thought they have gained during four-year
nursing program are scrutinized, it is observed that their averages are between
(1.75 ± .83 - 2.94 ± .26). When the skills that education program provided them
were examined, nurses thought they had gained at most “empathy” (2.60
± .59) and at least
“motivation” (2.39 ± .71) skills. As a result of assessment of data obtained
from research, the psychomotor skills that intern nurses thought they gained
most were as follows; to be able to check and evaluate pulse (2.94 ± .26), to
calculate patients’ body mass index (2.91
± .34) and to measure their body
temperature (2.91 ± .31). The skills that least gained by them were to
place intrauterine device (1.75 ± .83), to place rectal tube (1.95 ± .85) and
to take smear (2.00 ± .83).

Conclusion: In this research, although intern nurses were
generally stated that they had gained all necessary skills acquired to them, a
decline was observed in skill providing rate compared to previous studies. In
order to address this problem the following recommendation are made; the fields in
which students practice must be increased, the student intensity in application
fields should be decreased, intern nurses should practice in complicated areas
such as intensive care and emergency service and more place should be given to
system assessments in clinic applications.

Anahtar kelimeler:   Hemşirelik eğitimi, duyuşsal beceriler, psikomotor beceriler, mesleki
beceriler. 

Keywords:Nursing education, affective skills, psychomotor
skills, professional skills.

Destekleyen kurumlar:

Kaynakça: KAYNAKÇA

1.       
………… (2012). Ege Üniversitesi
Hemşirelik Yüksekokulu Entegre Sistem Lisans Eğitimi Temel Hemşirelik
Becerileri Rehberi, İzmir.

2.       
Akın Korhan E. Klinik Beceri
Eğitimini Yürütme. İzmir Güney Bölgesi Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği
Tibbi Hizmetler Başkanlığı Eğitim Koordinatörlüğü, Eğitimciler İçin Eğitim
Becerileri Rehberi, 117-126; 2014.

3.       
Alan N, Khorshid L. Fakülte
Mezunu Olan Hemşirelerin Lisans Eğitimine İlişkin Görüşlerinin ve Etkileyen
Etmenlerinin İncelenmesi. Anadolu
Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2015; 18(2): 87-93.

4.       
Alsop A. Continuing Professional
Development in Health and Social Care Strategies for Lifelong Learning. 3.
Edition. UK: John Wiley & Sons Ltd; 2013. 48.

5.       
Aydoğan
S. Hemşirelik Öğrencilerinin Klinik Beceri Kazanmaları
Sırasında Karşılaştıkları Etik Problemler. Türkiye Biyoetik Dergisi 2016; 3(2):
120-123.

6.       
Baillie
L, Curzio J. A survey of first year student nurses’ experiences of learning
blood pressure measurement. Nurse Education in Practice 2009; 9(1): 61–71.

7.       
Bayat M. Öğretim Süreci ve
Hemşirelik. Sağlık Bilimleri Dergisi 2005; 14(Ek
Sayı: Hemşirelik Özel Sayısı): 66-72.

8.       
Boztepe
H, Terzioğlu F. Hemşirelik Eğitiminde Beceri Değerlendirme. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık
Bilimleri Dergisi 2013; 16(1): 57-64.

9.       
Çelik
Ömür S. Yoğun Bakım Hastalarında Vital Bulguların Takibi ve Önemi. Güncel
Gastroenteroloji 2004; 8(2): 146-150.

10.     Erdemir
F. Hemşirenin rol ve işlevleri ve hemşirelik eğitiminin felsefesi. Cumhuriyet
Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1998; 2(1): 59-63.

11.     Hemşirelik Ulusal Çekirdek Eğitim Programı (HUÇEP) (2014). http://www.hemed.org.tr/images/stories/hucep-2014-pdf.pdf (Erişim Tarihi 29.09.2017).

12.    
Jerlock M, Falk K, Severinsson E.
Academic nursing education guidelines: Tool for bridging the gap between
theory, research and practice. Nursing and Health Sciences 2003; 5(3): 219-228.

13.    
Karaöz S. Cerrahi Hemşireliği ve
Etik. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2000; 4(1): 8-15.

14.     Karagözoğlu Ş,
Özden D, Tok Yıldız F. Entegre Program
Hemşirelik Öğrencilerinin Klinik Stres Düzeyi ve Etkileyen Faktörler.
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2003; 16(2): 89-95.

15.     Mete S, Uysal N. Hemşirelik Mesleksel Beceri
Eğitiminde Bir Model Uygulaması. DEUHYO
ED 2009; 2(3): 115-123.

16.     
Morgan R. Using clinical skills
laboratories to promote theory–practice integration during first practice
placement: an Irish perspective. Journal of Clinical Nursing 2006; 15(2):
155–161.

17.    
Öncan N. İntörn Hemşirelerin İntörn
Eğitim Programı Sonundaki Kazanımlarının Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Lisans
Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Lisans Tezi; 2012.

18.    
Sabancıoğulları S, Doğan S. Bir Entegre Eğitim Programından Yeni Mezun Olan Hemşirelerin Meslek ve Okul
Eğitimine Ilişkin Düşünceleri ve Profesyonel Kimlik Düzeyleri. İ.Ü.F.N. Hem.
Derg 2012; 20(3): 184-192.

19.    
Sabancıoğulları, S., Doğan, S.,
Kelleci, M., Avcı, D. (2012). Hemşirelik Son Sınıf Öğrencilerinin İnternlik
Programına İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi. DEUHYO ED, 5(1), 16-22.

20.    
Şentürk Erenel A, Dal Ü, Kutlutürkan S, Vural G. Hemşirelik
Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin ve Hemşirelerin İntörnlük Uygulamasına İlişkin
Görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2008; 15(2):
16–25.

21.    
Toraman AU,
Temel AB, Kalkım A, Balyacı ÖE. Klasik Ve Entegre
Eğitim Modeli İle Öğrenim Gören Hemşirelik Öğrencilerinin Araştırmaya Yönelik
Tutum Ve Farkındalıkları. DEUHYO ED 2013; 6(3): 132-138.

22.    
Tosun N, Oflaz F, Akyüz A, Kaya
T, Yava A, Yıldız D, Akbayrak N. Hemşirelik
Yüksek Okulu öğrencilerinin intörn eğitim programından beklentileri ile program
sonunda kazanım ve önerilerinin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi 2008, 50(3):
164-171.

23.    
Ulfvarson J, Oxelmark L.
Developing an assessment tool for ıntended learning outcomes in clinical
practice for nursing students. Nurse Education Today 2012; 32(6): 703-708.

24.    
Ulutaşdemir N, İpekçi N, Dokur M,
Dağlı Ö. Hemşirelik Öğrencilerinin Hastane
Enfeksiyonlarından Korunmaya Yönelik Bilgilerinin ve Sağlık İnanç Kuramına Göre
Davranışlarının Değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2008;
3(9): 87-101.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik eğitimi, duyuşsal beceriler, psikomotor beceriler, mesleki beceriler

Kaynakça

• ………… (2012). Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Entegre Sistem Lisans Eğitimi Temel Hemşirelik Becerileri Rehberi, İzmir.
• Akın Korhan E. Klinik Beceri Eğitimini Yürütme. İzmir Güney Bölgesi Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Tibbi Hizmetler Başkanlığı Eğitim Koordinatörlüğü, Eğitimciler İçin Eğitim Becerileri Rehberi, 117-126; 2014.
• Alan N, Khorshid L. Fakülte Mezunu Olan Hemşirelerin Lisans Eğitimine İlişkin Görüşlerinin ve Etkileyen Etmenlerinin İncelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2015; 18(2): 87-93.
• Alsop A. Continuing Professional Development in Health and Social Care Strategies for Lifelong Learning. 3. Edition. UK: John Wiley & Sons Ltd; 2013. 48.
• Aydoğan S. Hemşirelik Öğrencilerinin Klinik Beceri Kazanmaları Sırasında Karşılaştıkları Etik Problemler. Türkiye Biyoetik Dergisi 2016; 3(2): 120-123.
• Baillie L, Curzio J. A survey of first year student nurses’ experiences of learning blood pressure measurement. Nurse Education in Practice 2009; 9(1): 61–71.
• Bayat M. Öğretim Süreci ve Hemşirelik. Sağlık Bilimleri Dergisi 2005; 14(Ek Sayı: Hemşirelik Özel Sayısı): 66-72.
• Boztepe H, Terzioğlu F. Hemşirelik Eğitiminde Beceri Değerlendirme. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2013; 16(1): 57-64.
• Çelik Ömür S. Yoğun Bakım Hastalarında Vital Bulguların Takibi ve Önemi. Güncel Gastroenteroloji 2004; 8(2): 146-150.
• Erdemir F. Hemşirenin rol ve işlevleri ve hemşirelik eğitiminin felsefesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1998; 2(1): 59-63.
• Hemşirelik Ulusal Çekirdek Eğitim Programı (HUÇEP) (2014). http://www.hemed.org.tr/images/stories/hucep-2014-pdf.pdf (Erişim Tarihi 29.09.2017).
• Jerlock M, Falk K, Severinsson E. Academic nursing education guidelines: Tool for bridging the gap between theory, research and practice. Nursing and Health Sciences 2003; 5(3): 219-228.
• Karaöz S. Cerrahi Hemşireliği ve Etik. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2000; 4(1): 8-15.
• Karagözoğlu Ş, Özden D, Tok Yıldız F. Entegre Program Hemşirelik Öğrencilerinin Klinik Stres Düzeyi ve Etkileyen Faktörler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2003; 16(2): 89-95.
• Mete S, Uysal N. Hemşirelik Mesleksel Beceri Eğitiminde Bir Model Uygulaması. DEUHYO ED 2009; 2(3): 115-123.
• Morgan R. Using clinical skills laboratories to promote theory–practice integration during first practice placement: an Irish perspective. Journal of Clinical Nursing 2006; 15(2): 155–161.
• Öncan N. İntörn Hemşirelerin İntörn Eğitim Programı Sonundaki Kazanımlarının Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Lisans Tezi; 2012.
• Sabancıoğulları S, Doğan S. Bir Entegre Eğitim Programından Yeni Mezun Olan Hemşirelerin Meslek ve Okul Eğitimine Ilişkin Düşünceleri ve Profesyonel Kimlik Düzeyleri. İ.Ü.F.N. Hem. Derg 2012; 20(3): 184-192.
• Sabancıoğulları, S., Doğan, S., Kelleci, M., Avcı, D. (2012). Hemşirelik Son Sınıf Öğrencilerinin İnternlik Programına İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi. DEUHYO ED, 5(1), 16-22.
• Şentürk Erenel A, Dal Ü, Kutlutürkan S, Vural G. Hemşirelik Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin ve Hemşirelerin İntörnlük Uygulamasına İlişkin Görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2008; 15(2): 16–25.
• Toraman AU, Temel AB, Kalkım A, Balyacı ÖE. Klasik Ve Entegre Eğitim Modeli İle Öğrenim Gören Hemşirelik Öğrencilerinin Araştırmaya Yönelik Tutum Ve Farkındalıkları. DEUHYO ED 2013; 6(3): 132-138.
• Tosun N, Oflaz F, Akyüz A, Kaya T, Yava A, Yıldız D, Akbayrak N. Hemşirelik Yüksek Okulu öğrencilerinin intörn eğitim programından beklentileri ile program sonunda kazanım ve önerilerinin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi 2008, 50(3): 164-171.
• Ulfvarson J, Oxelmark L. Developing an assessment tool for ıntended learning outcomes in clinical practice for nursing students. Nurse Education Today 2012; 32(6): 703-708.
• Ulutaşdemir N, İpekçi N, Dokur M, Dağlı Ö. Hemşirelik Öğrencilerinin Hastane Enfeksiyonlarından Korunmaya Yönelik Bilgilerinin ve Sağlık İnanç Kuramına Göre Davranışlarının Değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2008; 3(9): 87-101.