EGE ÜNİVERSİTESİ HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 34 Sayı: 3, 89 - 102, 25.12.2018

Mahire Olcay Çam Gizem Beycan Ekitli Tuğba büşra Dökmetaş Nazgül Mercan

Öz

ÖZET

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Ege Üniversitesi Hemşirelik
Fakültesi öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerini sosyo-demografik ve akademik
değişkenler çerçevesinde incelemektir.

Gereç-Yöntem: Toplam 722 öğrencinin katıldığı bu çalışmada, Schaufeli
ve ark. (2002) tarafından geliştirilen ve Türkçe uyarlaması Çapri, Gündüz ve
Gökçakan (2011) tarafından yapılan Maslach Tükenmişlik Ölçeği-Öğrenci Formu (MTÖ-ÖF)
kullanılmıştır. Verilerin analizinde; Kolmogorov-Smirnof analizi, Kruskall Wallis,
Mann Withney U korelasyon testleri kullanılmıştır.

Bulgular ve Sonuç: Araştırmada öğrencilerin tükenmişliklerinin;
cinsiyet, medeni durum ve yaşanılan yer değişkenlerinden etkilenmediği ancak,
yaş grubundan, sınıf düzeyinden, ekonomik durumdan, herhangi bir ek işte
çalışma durumundan, haftada görülen ders saatinden, not ortalamasından, bölüme
kendi isteğiyle gelip gelmeme durumundan, bölümden memnuniyetten, kendi
bölümüyle ilgili bir alanda çalışma durumundan, herhangi bir etkinliğe katılma
durumundan, eğitim sisteminden memnuniyet ve eğitim ortamının fiziki
koşullarından etkilendiği sonucuna varılmıştır. Elde edilen sonuçlar
çerçevesinde öğrencilerin tükenmişlik durumunun yaş ortalaması büyük, ekonomik
durumunu kötü algılayan, herhangi bir işte çalışan, 3 ve 4. Sınıf, 30 saat ve
üzeri ders gören, 2.50 ve altı not ortalamasına sahip, herhangi bir sosyal etkinliğe
katılmayan,  bölüme kendi isteğiyle
gelmeyen, bölümünden memnun olmayan, bölümüyle ilgili bir alanda çalışmak
istemeyen, bölümün eğitim sistemi ve eğitim ortamının fiziki koşullarından
memnun olmayan gruptan kaynaklandığı saptanmıştır .Bu sonuçlar çerçevesinde
tartışmalar yapılıp öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Tükenmişlik Sendromu, Hemşirelik, Öğrenci,
Üniversite

Anahtar Kelimeler

Tükenmişlik Sendromu, Hemşirelik, Öğrenci, Üniversite

INVESTIGATION OF NURSING FACULTY STUDENTS’ BURNOUT LEVELS

Öz

ABSTRACT

Objective: The aim of this
study is to examine the burnout levels of Ege University Faculty of nursing
students’ within the framework of socio-demographic and academic variables.

Methods: A total of
722 in this study, Maslach Burnout Inventory-Student Survey (MBI-SS) developed
by Schaufeli et al. (2002) and adapted to Turkish by Çapri, Gündüz and Gökçakan
(2011) was used. Kolmogorov-Smirnof analysis, Kruskal Wallis, Mann without U
correlation tests were used in the analysis of data.

Results
and Conclusion: Burnout of students in research; however, it has been concluded that it
is not affected by gender, marital status and displacement variables, but it is
affected by age group, grade, economic status, status of working, weekly course
hours, cumulative GPA, enthusiasm and willingness for entry into faculty, satisfaction
of the department, willingness to become a nurse, participation in any social activity,
satisfaction of education system and physical conditions of faculty. In terms
of the results it has been derived from higher average age, lower economic
situation, working status, being third and intern grade, weekly thirty and more
hours lectures, having 2.50 and lower average grade point, participate in any
social activity, unwillingness for entry into faculty and becoming a nurse.
Within the framework of these results, discussions were made and recommendations
were presented.

Keywords: Burnout Syndrome,
Nursing, Student, University

Anahtar Kelimeler

Burnout Syndrome, Nursing, Student, University

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• 1. Atalayın Ç. Tezel H, Önal B. ve ark. Diş Hekimliği Öğrencilerinde Tükenmişlik: Ön Çalışma. İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 2013; 47(3): 6–18.
• 2. Ayaz Alkaya S, Yaman Sözbir Ş, Bayrak Kahraman B. The Effect Of Nursing İnternship Program On Burnout And Professional Commitment. Nurse Education Today 2018; 68:19-22.
• 3. Aydın,D Akay B, Baydemir,S .Hemşirelik Öğrencilerinde Tükenmişlik ve Etkileyen Faktörler. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2017; 7(81):19-23
• 4. Balkıs M, Duru E, Buluş M ve ark. Tükenmişliğin Öğretmen Adayları Arasındaki Yaygınlığı, Demografik Değişkenler Ve Akademik Başarı İle İlişkisi. Pamukkale Üni¬versitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2011; 29: 151-65.
• 5. Bekir HŞ, Şahin H, Şanlı SH. Eğitim Fakültesi’nde Öğrenim Gören Öğrencilerin Tükenmişlik Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. e-Journal of New World Sciences Academy 2012;7(2), 2c0041.
• 6. Boni RAdS, Paiva CE, de Oliveira MA et al. Burnout Among Medical Students During The First Years Of Undergraduate School: Prevalence and Associated Factors. PLoS ONE 2018; 13(3): e0191746. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0191746
• 7. Byrne RJ. Burnout:Testing For The Validity ,Replication, And İnvariance Of Causals Tructure A Cross Elementary, Intermediate, And Secondary Teachers. American Educational Research Journal 1994;31(3),645-73.
• 8. Chunming WM, Harrison R., MacIntyre R. et al. Burnout In Medical Students: A Systematic Review Of Experiences In Chinese Medical Schools. BMC Medical Education 2017. https://doi.org/10.1186/s12909-017-1064-3.
• 9. Çam O.Hemşirelerde Tükenmişlik Sendromunun Araştırılması, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Programı, Doktora Tezi, İzmir;1991.
• 10. Çam O.Tükenmişlik Envanterinin Geçerlilik ve Güvenirliğinin Araştırılması. VII.Ulusal Psikoloji Kongresi, 25 Eylül 1992, Ankara. (Kongre Kitabı s.s: 155- 160 ).
• 11. Çam O. Tükenmişlik (Burnout) Sendromunun İncelenmesi. 28. Ulusal Psikiyatri Kongresi, 30 Eylül 1992, Ankara.
• 12. Çam O, Engin E. Hemşirelerde Tükenmişlik. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 2017; 10 (51): 501-7.
• 13. Çapri B, Gündüz B, Gökçakan Z. Maslach Tükenmişlik Envanteri-Öğrenci Formu’nun (MTE-ÖF) Türkçe’ye Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2011; 1 (40): 134–47.
• 14. Çapulcuoğlu U, Gündüz B. Lise Öğrencilerinde Tükenmişliğin Cinsiyet, Sınıf Düzeyi, Okul Türü ve Algılanan Akademik Başarı Değişkenlerine Göre İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2013; 3(1), 12-24.
• 15. Çapur Ç. Çalışan İlköğretim Öğrencilerinin Eğitim Beklentileri. Ç.Ü Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Adana;2006.
• 16. Çavuşoğlu İ. Sınıf Öğretmenliği Son Sınıf Öğretmen Adaylarının Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2009.
• 17. Demirel ON, Yılmaz Y, Üngüren E. Meslek Yüksekokul Öğrencilerinin Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Bir Çalışma. EKEV Akademi Dergisi 2015;(62):173-83.
• 18. Ergin C. Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi, Bilimsel Çalışmaları. Ankara; 1992: 143 - 154.
• 19. Ertekin Pınar Ş, Bilgiç D, Demirel D ve ark. Sağlık Alanlarında Okuyan Üniversite Öğrencilerinin Tükenmişlik ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişki. TAF Preventive Medicine Bulletin 2015;14(4):284-92.
• 20. Fındık ÜY, Erol Ö, Süt N ve ark. Bir ;niversite Hastanesinde Çalışan hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyleri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2011;27(3):55-65.
• 21. Güdük M, Erol Ş, Yağcıbulut Ş. ve ark. Ankara’da Bir Tıp Fakültesi’nde Okuyan Son Sınıf Öğrencilerde Tükenmişlik Sendromu. STED 2005; 14(8): 169 -73.
• 22. Gündüz B, Çapri B, Gökçakan Z. Üniversite Öğrencilerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 2012; 19: 38–55.
• 23. Ishak W, Nikravesh R, Lederer S et al. Burnout In Medical Students: A Systematic Review. The Clinical Teacher 2013;10(4):242-5.
• 24. Kaçmaz N. Tükenmişlik(Burnout) Sendromu. İstanbul Üniversitesi. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi 2005;68(1),46-7.
• 25. Karadağ F, Karagöz N, Ateşçi FÇ.ve ark. Denizli İlinde Çalışan Hemşirelerde Tükenme düzeyi. Nöropsikiyatri Arşivi 2001;38(4):208-14.
• 26. Kaya D, Arıöz A. Ebe ve Hemşire Öğrencilerinde Tükenmişlik Düzeyi ve Etkileyen Faktörler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2014;,31:89-99.
• 27. Kutsal D, Bilge F. Lise Öğrencilerinin Tükenmişlik ve Sosyal Destek Düzeyleri. Eğitim ve Bilim 2012; 37(164): 283-97.
• 28. Lamothe M, Rondeau E, Malboeuf-Hurtubise C et al. Outcomes of MBSR or MBSR-based Interventions In Health Careproviders: A Systematic Review With A Focus On Empathy Andemotional Competencies. Complementary Therapies in Medicine 2016;24:19–28.
• 29. Maslach C, Jackson SE. The Measurement Of Experienced Burnout. Journal of Occupational Behaviour 1981; 2, 99-113.
• 30. Maslach C, Leither MP. The Truth About Bournout. San Francisco: Jossey-Bass;1997.
• 31. Maslach C, Schaufeli WB, Leiter MP. Job burnout. Annual Review of Psychology 2001; 52, 397-422.
• 32. Metin Ö, Özer FG. Hemşirelerin tükenmişlik düzeyinin belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokul Dergisi 2007;10(1),58-66.33. Milli Eğitim Bakanlığı Metefankara.meb.gov.tr (erişim tarihi:20.01.2018).
• 34. Naçar M, Baykan Z, Çetinkaya F. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Birinci Ve İkinci Sınıf Öğrencilerinde Tükenmişlik Durumu Ve Eğitimin Etkisi. Tıp Eğitimi Dünyası Dergisi 2012; 35: 9–20.
• 35. Njim T, Mbanga C, Mouemba D et al. Determinants Of Burnout Syndrome Among Nursing Students İn Cameroon: Cross-Sectional Study. BMC Research Notes 2018; 11:450.
• 36. Ören N, Türkoğlu H. Öğretmen Adaylarında Tükenmişlik. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2006:16.
• 37. Rees SC, Heritage B, Osserian-Moisson R. et al. Can We Predict Burnout among Student Nurses? An Exploration of the ICWR-1 Model of Individual Psychological Resilience. Front Psychol 2016;7: 1072.
• 38. Sarıgöz O, Çermik Y. Maslow’un Tükenmişlik Ölçeği İle MYO Öğrencilerinin Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenerek Değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 2012;1(2), 116-122.
• 39. Schaufeli WB, Martinez IM, Marques-Pinto A. Et Al. Burnout And Engagement In University Students: A Cross National Study. J Cross Cult Psychol 2002;33(5): 464–81.
• 40. Seçer İ. Üniversite Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği ile Psikolojik Uyumsuzluk Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2015;19 (1): 81-99.
• 41. Sertöz ÖÖ, Binbay İT, Mete HE. Tükenmişliğin Nörobiyolojisi: Hipotalamus-Pituiter-Adrenal Ekseni ve Diğer Bulgular Türk Psikiyatri Dergisi 2008; 19(3): 318-28.
• 42. Sevencan F, Çayır E, Üner, S. Burnout Status Of İntern Doctors And Associated Factors. Cah Socio Demo Med. 2011; 50: 501–16.
• 43. Tansel B. Üniversite Öğrencilerinin Tükenmişlik Düzeyinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2015;44(2), 241-68.
• 44. Taris TW, Le Blanc PM., Schaufeli WB. et al. Are There Causal Relationship Between The Dimensions Of The Maslach Burnout Inventory? A Review And Two Longitudinal Tests. Work Stress, 2005; 19 (3): 238255.
• 45. Tümkaya S, Çavuşoğlu İ. Sınıf Öğretmenliği Son Sınıf Öğretmen Adaylarının Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2010; 19(2),468 – 81.
• 46. Watson R., Dearly I, Thompson D. et al. A Study Of Stress And Burnout İn Nursing Students İn Hong Kong: A Questionnaire Survey. Int J Nurs Stud. 2008; 45(10):1534-42.