Özel Yetenekli Çocukların Belirlenmesinde Okul Öncesi Öğretmenlerinin Görüşleri

Esra Mindivanlı Akdoğan; Gülşen Koçak; Münevver Subaşı

Araştırma Makalesi

Özel Yetenekli Çocukların Belirlenmesinde Okul Öncesi Öğretmenlerinin Görüşleri

Yıl 2017, Sayı: 16, 2 - 22, 26.12.2017

Esra Mindivanlı Akdoğan Gülşen Koçak Münevver Subaşı

Öz

Bu araştırma erken çocukluk döneminde özel yetenekli çocukların belirlenmesinde
okul öncesi öğretmenlerinin görüşlerinin alınması amacı ile yapılmıştır. Araştırmanın
çalışma grubunu Doğu Anadolu Bölgesi’nde bir şehirde bulunan on okul öncesi öğretmeni
oluşturmuştur. Araştırma verileri öğretmenlerle yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler ile
elde edilmiştir. Yapılan görüşmeler ses kaydına alınarak, öğretmenlerin verdikleri cevaplar
analiz edilmiş ve gerekli kodlamalar yapılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin
büyük kısmı çocukların akıl yürütme, yaratıcılık, fen ve teknolojiye karşı ilgi ve merak,
problem çözebilme gibi bilimsel tutumlar kazanmasını desteklediklerini belirtmişlerdir.
Buna karşın üstün yetenekli öğrencilerin teşhisine yönelik somut olarak okul içerisinde ve İl
Millî Eğitim Müdürlükleri bünyesinde etkili adımların atılmadığını ifade etmişlerdir. Ayrıca
öğretmenlerden bir kısmı; erken çocukluk döneminde özel yeteneğe sahip olduğu düşünülen
çocukların belirlenebilmesi için gerekli olan test, ölçek, form gibi ölçme araçlarının
tanıtılmasında hizmet içi eğitim seminerlerine ihtiyaç duyulduğunu belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Erken çocukluk dönemi, özel yeteneklilik, öğretmen görüşleri

Kaynakça

Akar, İ. ve Uluman, M. (2013). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrencileri doğru aday gösterme durumları. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(3), 199-212. Baykoç Dönmez, N. (2014). Üstün Akıl Zekâ Deha Yetenek Dahiler-Savantlar Gelişimleri ve Eğitimleri. Ankara: Vize Yayıncılık. Bildiren, A. ve Uzun, M. (2007). Üstün yetenekli öğrencilerin belirlenmesine yönelik bir tanılama yönteminin kullanılabilirliğinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 31-39. Bilim ve Sanat Merkezi Yönergesi. (2001). http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_ dosyalar/2015_09/18101802_bilimvesanatmerkezleriynergesi.pdf. Erişim tarihi: 01.03.2017. Creswell, J.W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (3. Baskıdan Çeviri). (Çev. Ed. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Siyasal Yayın Dağıtım. Çepni, S., Gökdere, M. ve Bacanak, A. (2004). Üstün yetenekli öğrencilerin eğitiminde fen öğretmenlerinin karşılaştıkları temel sorunlar. Milli Eğitim Dergisi, 162. http://dhgm. meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/162/gokdere-bacanak.htm. Erişim tarihi: 20.08.2017 Dağlıoğlu, E. ve Suveren, S. (2013). Okul Öncesi Dönem Üstün Yetenekli Çocuklarınbelirlenmesinde öğretmen ve aile görüşleri ileçocukların performanslarının tutarlılığının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 431-453. Darga, H. (2010). Brigance k&1 screen II ile ilköğretim 1. sınıfta saptanan üstün yetenekli çocuklara ve sınıf arkadaşlarına uygulanan zenginleştirme programının çoklu zekâ alanlarındaki performans düzeylerini arttırmaya etkisi, Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Eğitim-Bir-Sen. (2016). Eğitime bakış 2016 izleme ve değerlendirme raporu. Eğitim-Bir- Sen Yayınları: 68. http://www.memursen.org.tr/dosyalar/egtmrapor.pdf Erişim tarihi: 21.09.2017 Enç, M. (2005). Üstün beyin gücü. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. Erişen, Y., Yavuz Birben, F., Sevgi Yalın, H. ve Ocak, P. (2015). Üstün yetenekli çocukları fark edebilme ve destekleme eğitiminin öğretmenler üzerindeki etkisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 586-602. Gökdere, M. ve Ayvacı, H.Ş. (2004). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklar ve özellikleri ile ilgili bilgi seviyelerinin belirlenmesi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 17-26. Güler, A., Halıcıoğlu, M.B. ve Taşğın, S. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Karadağ, F. (2015). Okul öncesi dönemde potansiyel üstün zekâlı çocukların belirlenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Kıldan, O. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklar hakkındaki görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(3), 805-818. Marland, S.P. (1971). Education of the Gifted and Talented Volume 1: Report to the Congress of the United States by the U.S. Commissioner of Education. Washington D.C.: Commissioner of Education Department of Health, Educatıon and Welfare. http:// les. eric.ed.gov/fulltext/ED056243.pdf 05.07.2017. Miles, M.B. ve Huberman, A.M. (1994). Qualitative Data Analysis: A Sourcebook of New Methods. Beverly Hills, CA: Sage. Özbay, Y. (2013). Üstün Yetenekli Çocuklar ve Aileleri. Ankara: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile Eğitim Programı. Özsoy, Y., Özyürek, M., ve Eripek, S. (1988). Özel eğitime muhtaç çocuklar, özel eğitime giriş. Ankara: Karatepe Yayınları. Renzulli, J.S. (2012). Reexamining the role of gifted education and talent development fort he 21st century: A four part theoritical approach. Gifted Child Quarterly, 56(3), 150-159. Sak, U. (2012). Üstün zekâlılar: Özellikleri, tanılanmaları, eğitimleri. (2. Basım). Ankara: Vize Yayıncılık. Sak, U. (2014). Üstün zekâlılar: Özellikleri, tanılanmaları, eğitimleri. (4. Basım). Ankara: Vize Yayıncılık. Sak, U., Bal Sezerel, B., Ayas, B., Tokmak, F., Özdemir, N., Demirel Gürbüz, Ş. ve Öpengin, E. (2016). Anadolu Sak Ölçeği (ASIS) Güvenirlik ve Geçerlik Raporu. Anadolu Sak Zekâ Ölçeği (ASİS) Uygulayıcı Kitabı içinde. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi ÜYEP Merkezi. Tarhan, S. ve Kılıç, Ş. (2014). Üstün yetenekli bireylerin tanılanması ve Türkiye’deki eğitim modelleri. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi. 2(1), 27-43. Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık. Uluç, S., Öktem, F., Erden, G., Gençöz, T. ve Sezgin, N. (2011). Wechsler Çocuklar için Zekâ Ölçeği-IV: Klinik Bağlamda Zekânın Değerlendirilmesinde Türkiye İçin Yeni Bir Dönem. Türk Psikoloji Yazıları, 14(28), 49-57. Ulusoy, F., Sakaltaş, E., Güneş, H., Dokgöz, M., Akın, Ö. ve Köseoğlu, S. (2014). Özel yetenekli çocuklar aile klavuzu. Kayseri: MEB. Winebrenner, S. (2000). Gifted students need an education, too. Educational Leadership, 58(1), 52-56. Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Yıl 2017, Sayı: 16, 2 - 22, 26.12.2017

Esra Mindivanlı Akdoğan Gülşen Koçak Münevver Subaşı

Öz

Kaynakça

Akar, İ. ve Uluman, M. (2013). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrencileri doğru aday gösterme durumları. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(3), 199-212. Baykoç Dönmez, N. (2014). Üstün Akıl Zekâ Deha Yetenek Dahiler-Savantlar Gelişimleri ve Eğitimleri. Ankara: Vize Yayıncılık. Bildiren, A. ve Uzun, M. (2007). Üstün yetenekli öğrencilerin belirlenmesine yönelik bir tanılama yönteminin kullanılabilirliğinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 31-39. Bilim ve Sanat Merkezi Yönergesi. (2001). http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_ dosyalar/2015_09/18101802_bilimvesanatmerkezleriynergesi.pdf. Erişim tarihi: 01.03.2017. Creswell, J.W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (3. Baskıdan Çeviri). (Çev. Ed. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Siyasal Yayın Dağıtım. Çepni, S., Gökdere, M. ve Bacanak, A. (2004). Üstün yetenekli öğrencilerin eğitiminde fen öğretmenlerinin karşılaştıkları temel sorunlar. Milli Eğitim Dergisi, 162. http://dhgm. meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/162/gokdere-bacanak.htm. Erişim tarihi: 20.08.2017 Dağlıoğlu, E. ve Suveren, S. (2013). Okul Öncesi Dönem Üstün Yetenekli Çocuklarınbelirlenmesinde öğretmen ve aile görüşleri ileçocukların performanslarının tutarlılığının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 431-453. Darga, H. (2010). Brigance k&1 screen II ile ilköğretim 1. sınıfta saptanan üstün yetenekli çocuklara ve sınıf arkadaşlarına uygulanan zenginleştirme programının çoklu zekâ alanlarındaki performans düzeylerini arttırmaya etkisi, Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Eğitim-Bir-Sen. (2016). Eğitime bakış 2016 izleme ve değerlendirme raporu. Eğitim-Bir- Sen Yayınları: 68. http://www.memursen.org.tr/dosyalar/egtmrapor.pdf Erişim tarihi: 21.09.2017 Enç, M. (2005). Üstün beyin gücü. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. Erişen, Y., Yavuz Birben, F., Sevgi Yalın, H. ve Ocak, P. (2015). Üstün yetenekli çocukları fark edebilme ve destekleme eğitiminin öğretmenler üzerindeki etkisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 586-602. Gökdere, M. ve Ayvacı, H.Ş. (2004). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklar ve özellikleri ile ilgili bilgi seviyelerinin belirlenmesi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 17-26. Güler, A., Halıcıoğlu, M.B. ve Taşğın, S. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Karadağ, F. (2015). Okul öncesi dönemde potansiyel üstün zekâlı çocukların belirlenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Kıldan, O. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklar hakkındaki görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(3), 805-818. Marland, S.P. (1971). Education of the Gifted and Talented Volume 1: Report to the Congress of the United States by the U.S. Commissioner of Education. Washington D.C.: Commissioner of Education Department of Health, Educatıon and Welfare. http:// les. eric.ed.gov/fulltext/ED056243.pdf 05.07.2017. Miles, M.B. ve Huberman, A.M. (1994). Qualitative Data Analysis: A Sourcebook of New Methods. Beverly Hills, CA: Sage. Özbay, Y. (2013). Üstün Yetenekli Çocuklar ve Aileleri. Ankara: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile Eğitim Programı. Özsoy, Y., Özyürek, M., ve Eripek, S. (1988). Özel eğitime muhtaç çocuklar, özel eğitime giriş. Ankara: Karatepe Yayınları. Renzulli, J.S. (2012). Reexamining the role of gifted education and talent development fort he 21st century: A four part theoritical approach. Gifted Child Quarterly, 56(3), 150-159. Sak, U. (2012). Üstün zekâlılar: Özellikleri, tanılanmaları, eğitimleri. (2. Basım). Ankara: Vize Yayıncılık. Sak, U. (2014). Üstün zekâlılar: Özellikleri, tanılanmaları, eğitimleri. (4. Basım). Ankara: Vize Yayıncılık. Sak, U., Bal Sezerel, B., Ayas, B., Tokmak, F., Özdemir, N., Demirel Gürbüz, Ş. ve Öpengin, E. (2016). Anadolu Sak Ölçeği (ASIS) Güvenirlik ve Geçerlik Raporu. Anadolu Sak Zekâ Ölçeği (ASİS) Uygulayıcı Kitabı içinde. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi ÜYEP Merkezi. Tarhan, S. ve Kılıç, Ş. (2014). Üstün yetenekli bireylerin tanılanması ve Türkiye’deki eğitim modelleri. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi. 2(1), 27-43. Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık. Uluç, S., Öktem, F., Erden, G., Gençöz, T. ve Sezgin, N. (2011). Wechsler Çocuklar için Zekâ Ölçeği-IV: Klinik Bağlamda Zekânın Değerlendirilmesinde Türkiye İçin Yeni Bir Dönem. Türk Psikoloji Yazıları, 14(28), 49-57. Ulusoy, F., Sakaltaş, E., Güneş, H., Dokgöz, M., Akın, Ö. ve Köseoğlu, S. (2014). Özel yetenekli çocuklar aile klavuzu. Kayseri: MEB. Winebrenner, S. (2000). Gifted students need an education, too. Educational Leadership, 58(1), 52-56. Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Toplam 1 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Konular	Eğitim Üzerine Çalışmalar
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Esra Mindivanlı Akdoğan Gülşen Koçak Bu kişi benim Münevver Subaşı
Yayımlanma Tarihi	26 Aralık 2017
Gönderilme Tarihi	21 Ağustos 2017
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2017 Sayı: 16

Kaynak Göster

APA	Mindivanlı Akdoğan, E., Koçak, G., & Subaşı, M. (2017). Özel Yetenekli Çocukların Belirlenmesinde Okul Öncesi Öğretmenlerinin Görüşleri. Eğitim Ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori Ve Uygulama, 8(16), 2-22.