Characteristic properties of gypsum sample of Balıkesir Region and its usage areas

Yıl 2019, Sayı: 15, 55 - 60, 31.03.2019

Öykü Bilgin

https://doi.org/10.31590/ejosat.495916

Öz

The gypsum (plaster) chemical compound is a mineral variety with calcium sulphate (CaSO4.2H2O). In Turkey, there are reserves millions of tons of gypsum deposits in various provinces. One of the major mineral deposits is Balikesir-Susurluk Gypsum and it is known that it has about 1.000.000 tons reserves. The fields of use of gypsum are quite extensive. Among the most important ones are; white paint and filling materials, cement industry, medicine, dentistry, chemical industry and agriculture as soil regulator. If gypsum production is considered, it is constructed as open pit or well-gallery. The raw ore coming from the quarry is usually crushed at the desired size in the crushers. Then it is heat treated for 2-3 hours at maximum 160 °C in the oven. The burned gypsum is cooled, milled and bagged for sale. In this study; the sample of gypsum (Balıkesir-gypsum) has been determined chemical analysis, density analysis, thin section analysis, SEM images and X-ray analyzes.

Anahtar Kelimeler

Gypsum, plaster, characterization, Balikesir

Balıkesir Bölgesine ait jips(alçıtaşı) örneğinin karakteristik özellikleri ve kullanım alanları

Öz

Jips(Alçıtaşı)
kimyasal bileşimi kalsiyum sülfat (CaSO₄+2H₂O) olan bir
mineral çeşididir. Türkiye' nin çeşitli illerinde jips yatakları milyonlarca
ton rezervlerde bulunmaktadır. Başlıca maden yataklarından birisi de Balıkesir-Susurluk
Jips sahası olup, yaklaşık 1.000.000 ton rezerve sahip olduğu bilinmektedir. Jipsin kullanım alanları oldukça geniştir. Bunların en
önemlileri arasında; beyaz boya ve dolgu malzemesi yapımı, çimento sanayi, tıp,
dişçilik, kimya sanayi ve tarımda toprak düzenleyicisi olarak kullanımı yer
almaktadır. Alçı taşı üretimi ele alınırsa, açık işletme veya
kuyu-galeri şeklinde yapılmaktadır. Ocaktan gelen ham cevher genellikle
kırıcılarda istenilen boyuta indirildikten sonra fırında maksimum 160 °C’ de
2-3 saat ısıl işleme tabi tutulduktan sonra yakılan alçı taşı soğutulup,
öğütülür ve torbalanarak satışa sunulmaktadır. Bu çalışmada; Balıkesir
bölgesine ait Jips(Alçıtaşı) örneğinin kimyasal analizleri, yoğunluk
analizleri, ince kesit analizleri, SEM görüntüleri ve X-Ray analizleri
yapılarak karakteristik özellikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Jips, alçıtaşı, karakterizasyon, Balıkesir

Kaynakça

• Bates, R. L., 1969. "Geology of the Industrial Rocks And Minerals", Dover Publications, New York, 459 s.
• İstanbulluoğlu, Y. S., 1997. "Alçıtaşı ve Anhidrit Üzerine Bir Çalışma" Madencilik Dergisi, Haziran-Eylül, 36, 2-3.
• http://bilimkentmadencilik.com.tr/urunlerimiz.html(erişim:01.10.2018)
• http://cevherhazirlama.com/belgeler/endustriyel_hammaddeler.pdf (erişim tarihi 01.10.2018)
• http://www.maden.org.tr/meslegimiz/oik626.pdf (erişim : 10.10.2018)
• http://www.marbleport.com/dogal-kaynaklar/89/alitasi-jips (erişim:10.10.2018)
• https://www.gelgez.net/alci-nedir-alci-nasil-olusur-ozellikleri-nelerdir-nerelerde-kullanilir(erişim: 10.10.2018)
• http://alcitasijps.blogspot.com/(erişim:10.10.2018)
• http://www.balikesir.gov.tr/madencilik (erişim:10.10.2018)
• Çayırlı, H., 1991. "Alçıtaşı ve Türkiye Alçıtaşı Yatakları", Ulusal Alçı Kongresi Bildiriler Kitabı, İstanbul, s. 7 -14.
• Helvacı, C, "Kestelek ve Sultançayır Borat Yataklarının Mineral Toplulukları ve Oluşumları", Ahmet Acar Jeolojisi Simpozyumu. Ç.Ü. Müh. Mim. Fak.Jeo.Müh.Böl., Adana, 1989.
• Gündoğan İ., Helvacı C., 1993, "Sultançayır (Susurluk-Balıkesir) Boratlı Jips Havzasının Jeolojisi, Mineralojisi Ve Ekonomik Potansiyeli" Türkiye Jeoloji Bülteni, C. 36,159-172, Geological Bulletin of Turkey, V. 36, 159-172.
• http://www.jips.info.tr/(erişim tarihi 10.10.2018)
• http://www.naturpa.com/?newUrun=1&Id=1113607&CatId=bs417595&Fstate=&/Toprakd%C3%BCzenleyici-(Bereket-Jips) (erişim tarihi 08.10.2018)
• http://www.mta.gov.tr/v3.0/bilgi-merkezi/alci-tasi (erişim tarihi 10.10.2018)
• http://www.hccmaden.net/jips-alci-tasi/(erişim:10.10.2018)
• Appleyard, F. C., 1975. "Gypsum and Anhydrite", Industrial Minerals and Rocks, New York, s. 185-199.
• http://www.mabetas.com.tr/p42-hazir-beton-bilesenleri (erişim: 12.10.2018)