YUNUS EMRE’NİN TELVÎN VE TEMKÎN ARASINDA KALAN BİR ŞİİRİ

Year 2023, Volume: 9 Issue: 2, 249 - 267, 05.02.2024

Mehmet Çelik

Abstract

Kulun bir hâlden başka bir hale taşınmasına ya da dönüşmesine "telvîn" denir. Renk ve boya anlamına gelen "levn"den türeyen kelime renkten renge, boyadan boyaya şekilden şekle girmek anlamında da kullanılır. Fakat "temkîn" bir mekânda, bir durakta ya da bir halde karar kılmak demektir. Tasavvufta bir yolcunun doğru yolu bulması veya yolunda tereddüt üzere davranması telvîndir. Doğru yolu bulup onda sebat etmesi de temkindir. Sûfîler, bu yürüyüşte kişinin manevi yolculuk ve gelişimi için önemli olduğu görüşünde birleşirler. Yunus Emre’nin şiirlerinde de bu tasavvufî yolculuğun izlerini bulmak mümkündür. Biz de bu makalemizde Yunus Emre’nin “olur” redifli on üç beyitten oluşan şiirini telvîn ve temkîn kavramları açısından ele alıp incelemeye çalışacağız. İncelemeyi yaparken Dr. Mustafa Tatcı’nın "Dîvân-ı Yunus Emre” adlı neşrini esas alacağız. Adı geçen yayının 49 numaralı eseri olan bu şiirden hareketle Yunus Emre’nin düşünce ve tasavvuf dünyasındaki değişmelerin tespitine bir katkı sunmayı ummaktayız. Şiirin kendi döneminin diliyle olan yazımını alıntıladıktan sonra günümüz insanının da anlamasına yardımcı olmak maksadıyla sadeleştirilmiş bir metnini de sunmanın faydalı olacağı kanaatindeyiz.

Keywords

Yunus Emre, telvin, temkin, tasavvuf, Divan.

References

• Ayet ve Hadislerle Açıklamalı Kuran-ı Kerim Meali, (2002), M.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• İmamı Gazali (2016), İhyau Ulumi’d-Din Tercümesi, Erkam Yayınları, İstanbul.
• Tatcı, Mustafa (2001). Dîvân-ı Yunus Emre, İstanbul.
• Metinlerle Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Kalem Yayınları, İstanbul, 2006.
• Pala, İskender (2018). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, İstanbul.